اختلافاتی ​که باقی ماند

در همین حال​ می‌توان از پیشنهاد جدید آمریکا برای برنامه هسته‌ای ایران به عنوان یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در فضای مذاکرات نام برد.

پیشنهادی که البته با واکنش مقامات کشورمان از جمله موضعگیری صریح و قاطع رئیس مجلس شورای اسلامی مواجه شد و علی لاریجانی از آن به عنوان فریب جدید و کلاهبرداری سیاسی ایالات متحده از ایران یاد کرد.

پیشنهادی که به طور غیر رسمی از سوی آمریکایی‌ها مطرح شد برای اولین‌بار در روزنامه نیویورک تایمز منتشر شد که در آن به موضوع قطع لوله‌های انتقال‌دهنده اورانیوم به 19 هزار سانتریفیوژ موجود در نیروگاه‌های هسته‌ای ایران اشاره شده، به طوری که به‌زعم مقامات آمریکایی، ایران می‌تواند با پذیرش این پیشنهاد تعداد سانتریفیوژهای خود را حفظ کند و به برنامه غنی‌سازی‌اش ادامه دهد.

موضوعی که به عقیده صاحب‌نظران، با هدف خریدن زمان از سوی آمریکایی‌ها و مدیریت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران از سوی آنها پیشنهاد شده است.

این در حالی است که برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با واکنش نشان دادن به پیشنهاد جدید آمریکا​ آن را مضحک و فاقد اعتبار و بازی جدید آمریکایی‌ها خوانده و مذاکره‌کنندگان ایرانی را به هوشیاری هرچه بیشتر در مقابل دسیسه‌های دشمن علیه حقوق هسته‌ای کشورمان فراخوانده‌اند.

همچنین حسن روحانی، رئیس‌جمهور در نشست خبری خود در نیویورک تاکید کرد: هر توافقی که در آن مساله ادامه غنی‌سازی در خاک ایران لحاظ نشده باشد از نظر ما قابل​قبول نخواهد بود.

طرحی که ابتدا نیز مورد انتقاد شدید جمهوریخواهان قرار گرفت و مارک کرک، سناتور جمهوریخواه ایالت ایلینوی در مصاحبه با روزنامه آمریکایی ​دیلی‌بیست​ با انتقاد از طرح مطرح شده از سوی دولت این کشور در مذاکرات هسته‌ای تصریح کرده بود که وندی شرمن، رئیس تیم مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکرات1 + 5 و تیم وی ناامید شده‌اند و این راهکارها را به منظور مخفی‌کردن این واقعیت مطرح می‌کنند که نتوانسته‌اند ایران را به توافق با یک گام برگشت‌ناپذیر وادار کنند.

بنابراین به نظر می‌رسد طرح جدید آمریکایی‌ها نتوانسته راه به جایی ببرد و گفته می‌شود این طرح برای آزمودن ایران حتی به طور رسمی مطرح نشده و سر از روزنامه‌های آمریکایی در آورده است تا مقامات آمریکایی حساسیت طرف ایرانی را نسبت به این پیشنهاد بسنجند که از این رو می‌توان این طرح را شکست خورده دانست.

با این حال رسانه‌ها از بی‌نتیجه پایان یافتن هفتمین دور مذاکرات جامع ایران و 1+5 در نیویورک پس از ده روز رایزنی و گفت‌وگوی فشرده خبر داده و اختلافات ایران و غرب را بر سر مسائل مهمی جدی خوانده‌اند.

این در حالی است که آخرین دور گفت‌وگوها میان وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد.

در همین حال یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفته است: این مذاکرات در فضایی کاملا جدی و صریح صورت گرفت و ابعاد مختلف فنی، سیاسی و حقوقی برنامه هسته‌ای کشورمان و نیز تحریم‌ها را در بر گرفت که می‌توان آن را در مجموع مفید و سازنده ارزیابی کرد گرچه منجر به پیشرفت قابل توجهی در موضوعات مورد اختلاف نشده و طرفین تصمیم گرفتند مشورت‌ها در آینده نزدیک از سر گرفته شود.

پیش از این عباس عراقچی در جمع خبرنگاران از اختلافات عمیق ایران و 1+5 خبرداده و تاکید کرده بود: اختلافات ما در موضوعات وجود دارد ولی هم فضا خوب و سازنده است و هم اراده و جدیت لازم در همه طرف‌ها وجود دارد.

وی با بیان این‌که درباره موضوعاتی که در حال مذاکره هستیم مشکلاتی وجود دارد و هنوز تفاهمی به دست نیامده گفته بود: غنی‌سازی و ظرفیت آن از موضوعات کلیدی اختلاف است و این‌که تحریم‌ها چگونه برداشته خواهد شد، یکی از موضوعات دیگر است زیرا طبق توافق ژنو، تحریم‌ها به صورت جامع و کامل همه باید برداشته شود.

معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه درباره بخش دیگر اختلافات نیز گفته بود: در خصوص اراک و فردو نیز اختلاف نظر داریم.

ایران و غرب در قالب توافق ژنو، پیش از این در شش نوبت در شهر وین درباره راه‌حل جامع هسته‌ای به گفت‌وگو نشستند که در پنجمین دور مذاکرات نگارش متن پیش‌نویس توافق‌نامه جامع هسته‌ای آغاز شد. در ششمین دور مذاکرات در وین ۶۰ تا ۶۵ درصد پیشرفت در تدوین متن پیش‌نویس حاصل شد، ولی به دلیل این‌که اختلافات بر سر موضوعات اصلی از جمله غنی‌سازی، راکتور آب سنگین اراک، تحریم‌ها و بازه زمانی اجرای توافق جامع باقی​ماند، توافق شد که این مذاکرات برای چهار ماه دیگر نیز تمدید شود.

اما یکی دیگر از موضوعاتی که مسیر مذاکرات اخیر را تحت‌الشعاع خود قرار داد، دیدار حسن روحانی با دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس پس از 36 سال در سطح رئیس‌جمهور بود که البته می‌توان از آن به عنوان اتمام​حجت تهران با لندن یاد کرد، چراکه نخست‌وزیر انگلیس با پیش گرفتن سیاست انگلیسی بلافاصله پس از این دیدار در سخنانی موهن و سخیف در مجمع عمومی سازمان ملل، برنامه هسته‌ای کشورمان را دارای مقاصد غیر صلح‌آمیز و نظامی معرفی کرد.

این سخنان و گزافه‌گویی‌های کامرون، واکنش‌های بسیاری را در کشورمان به همراه داشته که در ادامه این واکنش‌ها موضوع تحریم گفت‌وگو با این کشور نیز به تیم مذاکره‌کننده کشورمان پیشنهاد شده است.

از این رو به نظر می‌رسد با توجه به سیاستی که غرب در قبال ایران در پیش گرفته نه‌تنها به اعتماد ایران پاسخ نداده، بلکه با وضع تحریم‌های جدید و نقش توافق ژنو و همچنین توهین به ملت ایران، نمی‌خواهد مذاکرات به نتیجه‌ای که از آن به عنوان برد ـ برد یاد می‌شود، برسد.

عبدالله احمدی ‌/‌ جام‌جم