عمان؛ میزبان ظریف اشتون و کری

هرچند برخی منابع دیپلماتیک و رسانه‌ای، بیست و هفتم آبان را موعد برگزاری دور آینده مذاکرات هسته‌ای عنوان کرده‌اند، ولی یک مقام مسئول در وزارت امور خارجه کشورمان اعلام کرده است هنوز توافقی درباره زمان دقیق برگزاری دور بعدی مذاکرات ایران و گروه 1+5 نشده است. وی البته به ایرنا گفته است همه طرف‌ها تاریخ هجدهم تا بیست و چهارم نوامبر (بیست و هفتم آبان تا سوم آذر) را در برنامه کاری خود «باز» گذاشته‌اند؛ یعنی برنامه‌ای را در این مقطع زمانی برای خود تعریف نکرده‌اند، اما توافقی هم تاکنون نشده است. مایکل مان، سخنگوی اشتون گفته که مذاکرات آینده ایران و 1+5 در سطح عالی برگزار می‎شود.

اما پیش از برگزاری نشست ایران و 1+5، یک دیدار مهم دیگر، این بار در عمان برگزار می‌شود؛ همان کشوری که مشهور به میانجیگری در بهبود روابط تهران و واشنگتن است.

مایکل مان در این رابطه گفته است کاترین اشتون هفتم نوامبر (شانزدهم آبان) ابتدا با مدیران سیاسی کشورهای 1+5 در وین دیدار و گفت‌وگو می‌کند و سپس به عمان می‌رود تا دیداری سه‌جانبه را با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و جان کری، همتای آمریکایی وی برگزار کند.

به نوشته خبرگزاری فرانسه، برگزاری این نشست سه‌جانبه در عمان در نوع خود جالب است؛ چون روندی که به آغاز دور جدید مذاکرات میان ایران و کشورهای 1+5 انجامید و در پی آن توافق موقت هسته‌ای (برنامه اقدام مشترک) در نوامبر گذشته در ژنو حاصل شد، از عمان آغاز شده بود.

به گزارش مهر، کری در مورد دیدار سه‌جانبه‌ای که قرار است در عمان با ظریف و اشتون داشته باشد، گفته است: این دیدار آغازی است بر دو هفته باقیمانده تا موعد بیست و چهارم نوامبر.

جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته که ویلیام برنز و وندی شرمن، معاونان وزیر امور خارجه آمریکا و جیک سولیوان، مشاور ارشد دولت آمریکا قرار است کری را در این دیدار همراهی کنند. پیش از این ظریف، کری و اشتون در روزهای بیست و دوم تا بیست و چهارم مهرماه با یکدیگر دیدار سه‌جانبه داشتند و درباره موضوعات اختلافی یعنی میزان غنی‌سازی اورانیوم ایران، نحوه لغو (برداشتن) تحریم‌ها و مدت زمان توافق مذاکره کردند.

کری: مذاکرات بسیار سخت است

وزیر امور خارجه آمریکا در گفت‌وگو با شبکه خبری بلومبرگ با اشاره به دیدار هفته آینده خود با ظریف گفته است که «من درباره حصول توافق امیدوارم، اما این مذاکرات بسیار سخت است و هنوز درباره برخی مسائل اختلافات اساسی وجود دارد.»

به گزارش ایسنا، او مدعی شده است: ایران نباید به دنبال استفاده از دیگر مسائل شامل نقشش در جریان مقابله با نیروهای داعش در عراق به عنوان ابزار اعمال فشار در مذاکرات هسته‌ای باشد. اهمیت این مساله برای جهان بسیار زیاد است و من امیدوارم که بتوانیم برای یافتن یک راهکار با یکدیگر تلاش کنیم.

وزیر امور خارجه آمریکا گفت: هر توافقی باید تمام راه‌ها برای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را مسدود کند و زمان گریز هسته‌ای به اندازه‌ای باشد که ما فرصت کافی برای تضمین امنیت هر کسی که در این رابطه نگرانی دارد، داشته باشیم.

تکذیب ادعای واشنگتن‌پست

اما با نزدیک شدن به پایان ضرب‌الاجل یکساله طرح اقدام مشترک ژنو، گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره فرجام این دور از گفت‌وگوها شدت یافته است.

در تازه‌ترین این ادعاها، منابع مطبوعاتی در آمریکا ادعا کردند مذاکرات ایران و طرف آمریکایی در قالب مذاکرات تهران و گروه 1+5 در حال رسیدن به راه‌حل میانه‌ای است که براساس آن 4000 دستگاه سانتریفیوژ کشورمان برای مدت سه تا پنج سال باقی می‌ماند.

به گزارش فارس، دیوید ایگناتیوس، نویسنده و خبرنگار روزنامه واشنگتن پست آمریکا در گزارشی اعلام کرد که مذاکره‌کنندگان ایرانی و آمریکایی از طریق کانال‌های غیرآشکار در حال مذاکره هستند و تلاش می‌کنند به راهکاری میانه درخصوص مذاکرات هسته‌ای برسند. در این گزارش تصریح شده است که ایران بر داشتن 22 هزار دستگاه سانتریفیوژ اصرار می‌کند، اما آمریکا خواستار کاهش این تعداد به 2000 است. گفته می‌شود که این شکاف به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته و ایران پیشنهاد کرده حدود 9400 سانتریفیوژی را که الان فعال هستند، حفظ کند و در مقابل آمریکا اشاره کرده که ممکن است سقف 4000 سانتریفیوژ برای مدت سه تا پنج سال را بپذیرد.

براساس این گزارش، آمریکا ممکن است در صورتی که ایرانی‌ها با کاهش شدید میزان ذخایر اورانیوم غنی شده از حدود 1000 کیلوگرم به چندصد کیلوگرم موافقت کند، روی تعداد سانتریفیوژها امتیاز بدهد. مساله مهم دیگر برای آمریکا، این است که هر توافقی باید بدقت فعالیت‌های هسته‌ای ایران را زیر نظر بگیرد.

در همین حال یک مقام مسئول نزدیک به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در واکنش به این مطالب روزنامه واشنگتن‌پست اظهار کرد: مطالب منتشره درخصوص توافق در زمینه تعداد سانتریفیوژها مورد تائید نبوده و تکذیب می‌شود.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران همواره بر حقوق کامل هسته‌ای خود در بهره‌گیری از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای و همزمان هرگونه اقدام در زمینه شفاف‌سازی تاکید کرده است.

پیش از این نیز، مجید تخت روانچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان اعلام کرده بود که ایران لغو پله به پله تحریم‌ها و نیز غنی‌سازی «دکوری» را نمی‌پذیرد.

ولایتی: مذاکرات باید تا سوم آذر به نتیجه برسد

پیش از این نیز برخی رسانه‌های آمریکایی نسبت به تمدید مذاکرات هسته‌ای گمانه‌زنی کرده بودند. موضوعی که هیچ‌گاه از سوی مذاکره‌کنندگان ایرانی و آمریکایی تائید نشد.

دیروز نیز علی‌اکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به مذاکرات میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 گفت: نظر جمهوری اسلامی ایران این است که مذاکرات هر چه زودتر به نتیجه‌ای برسد که در کنفرانس ژنو، 24 نوامبر (سوم‌آذر) پیش‌بینی شده بود.

او پس از دیدار بورگ برنده وزیر امور خارجه نروژ، افزود: ایران از همان ابتدای طرح موضوع هسته‌ای هیچ گاه مذاکرات را رد نکرده و همواره برای حل مسائل مطرح شده در صحنه بین‌المللی و با توجه به تحریکاتی که برخی کشورهای غربی داشتند، طالب مذاکره بوده است.

وی ادامه داد: درهای مراکز هسته‌ای ما از جمله نطنز، اراک، فردو و دیگر مراکز به روی ناظران بین‌المللی باز بوده و آمده‌اند و از این مراکز بازدید کرده‌اند و وجه مشترک گزارشات سازمان بین‌المللی انرژی اتمی این بود که هیچ نقطه شک‌برانگیزی راجع به کاربرد نظامی انرژی هسته‌ای ندیدند لذا ما می‌خواهیم هر چه زودتر این مذاکرات به پایان برسد و آنچه را که در ژنو در سال قبل بین ایران و 1+5 مقرر شد، اجرا کنند.

ولایتی با اشاره به برگزاری مذاکرات سه‌جانبه وزیران خارجه ایران و آمریکا و کاترین اشتون نماینده اتحادیه اروپا در عمان گفت که عمان همواره با ایران رابطه خوبی داشته و سعی کرده است در جایی که می‌توانسته در موضوعات و مسائل مرتبط با ایران کمک کند. وزیر امور خارجه نروژ نیز گفت: با توجه به این‌که مدت زیادی تا موعد مقرر یعنی 24 نوامبر (سوم آذر) برای حل مسالمت‌آمیز موضوع هسته‌ای ایران و رسیدن به توافق جامع باقی نمانده، دستیابی به این توافق می‌تواند فرصتی برای توسعه روابط ایران و نروژ فراهم آورد.

گفت‌وگوی آمانو و سوزان رایس درباره ایران

آخرین رایزنی‌های هسته‌ای میان ایران و آمریکا درحالی هفته دیگر و تنها دو هفته پیش از ضرب‌الاجل سوم آذر از سر گرفته می‌شود که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا دیروز ضمن دیدار با یکدیگر در کاخ سفید درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کردند.

به گزارش ایسنا و به نقل از پایگاه اینترنتی کاخ سفید، برنادت میهان، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: سوزان رایس در این دیدار بر حمایت دولت آمریکا از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل تمام موضوعات باقیمانده درباره برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرد. آنها همچنین درباره اهداف تعیین شده برای منع اشاعه هسته‌ای، تلاش‌های مشترک درباره امنیت هسته‌ای و حمایت آمریکا از طرح آژانس برای کاربردهای صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای رایزنی کردند.

آمانو پیش از این دیدار طی سخنانی در موسسه بروکینز هرچند گفت که «آژانس هیچ‌گاه نگفته برنامه هسته‌ای ایران دارای بعد نظامی است»، اما مدعی شده بود: «ایران در گذشته درگیر فعالیت‌های هسته‌ای با ابعاد نظامی بوده است» و «برای رسیدگی به فعالیت‌های هسته‌ای ایران، پیشرفت محدودی داشته‌ایم.»

ظریف: اراده ایران برای توافق، بسیار قوی است

وزیر خارجه کشورمان با قدردانی از نقش مثبت چین در مذاکرات هسته‌ای اظهار کرد: در جمهوری اسلامی ایران اراده سیاسی برای توافق بسیار قوی بوده و تهران در این گفت‌وگوها برای رسیدن به راه‌حل بسیار جدی است.

محمدجواد ظریف در سفری که روز جمعه به چین داشت در گفت‌وگو با وانگ یی، همتای چینی خود تاکید کرد: برای جمهوری اسلامی ایران همکاری با جمهوری خلق چین در همه موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی از اولویت برخوردار است.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با اشاره به مشابهت دیدگاه‌های ایران و چین در بسیاری از موضوعات مهم منطقه‌ای و بین‌المللی، یادآور شد: ایران به دنبال ایجاد روابط راهبردی با چین است.

آمادگی طرف ایرانی برای توسعه بیش از پیش همکاری‌های اقتصادی دو جانبه از جمله دیگر موضوعات مورد اشاره از سوی وزیر امور خارجه کشورمان بود.

وانگ یی وزیر امور خارجه چین نیز، حضور ظریف در نشست روند استانبول در پکن را نشانه حمایت جمهوری اسلامی ایران از جمهوری خلق چین در ارتقای همکاری‌های منطقه‌ای بویژه در امور افغانستان خواند. وی ضمن مهم خواندن جایگاه ایران در بازسازی افغانستان، تاکید کرد: در حل و فصل مسائل افغانستان نقش ایران حتمی است.

وزیر امور خارجه چین در ادامه با اشاره به سطح گسترده و رو به رشد مناسبات دوجانبه با ایران، روابط تهران ـ پکن را راهبردی خواند.

همچنین ظریف در دیدار با همتای ترکیه‌ای خود ضمن تاکید بر ضرورت رایزنی مقامات ایران و ترکیه جهت افزایش سطح مناسبات اقتصادی دو کشور از مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه برای سفر به ایران دعوت کرد.

مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز در دیدار با وزیر امور خارجه ایران خواستار ارتقای همکاری‌های موجود میان دو کشور شد.

وی که عصر جمعه و در حاشیه اجلاس «فرآیند استانبول برای افغانستان» با محمدجواد ظریف دیدار می‌کرد، علاوه بر تاکید بر روابط خوب و دوستانه دو کشور، خواستار آن شد که با توجه به پتانسیل موجود؛ دو کشور همکاری‌های کنونی خود را ارتقای بیشتری دهند.

وزرای امور خارجه دو کشور ایران و ترکیه، به بررسی روند مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 پرداختند و طرف ترک از این‌که روند مذاکرات در مسیر پیشرفت قرار دارد، ابراز خرسندی کرد. بررسی ابعاد روابط دوجانبه و مسائل مورد علاقه بویژه گسترش مناسبات دو کشور در عرصه‌های حمل و نقل و گردشگری مورد تاکید قرار گرفت.