سرویس ‌های بهداشتی عمومی کشور پاسخگوی نیاز مردم نیست

سابقه تاریخی احداث سرویس بهداشتی عمومی در کشور به چه زمانی برمی‌گردد؟

اولین سرویس‌های بهداشتی عمومی ایرانی در دوران قاجار به نام آبخانه، آبریزگاه، خلا، لولئین خانه، مبال و مستراح شناخته شد و اگرچه درباره آنها تاریخ مکتوبی وجود ندارد، اما از سابقه طولانی آفتابه که ایرانی‌ها مخترع آن بودند، می‌شود به قدمت سرویس‌های بهداشتی عمومی ایرانی پی‌برد. با این حال، جعفر شهری در کتاب تهران قدیم می‌نویسد که اولین سرویس‌های بهداشتی عمومی پایتخت در اواخر قرن گذشته در خیابان ناصرخسرو راه افتاد که مردم به آن «خلای رئیس» می‌گفتند.

سابقه ساخت سرویس‌های بهداشتی عمومی در دنیا مربوط به چه زمانی است؟

سابقه ساخت سرویس‌های بهداشتی عمومی با شکل و شمایل امروزی در دنیا به حدود صد سال قبل برمی‌گردد. اولین بار آمریکایی‌ها در ایالت ایندیانا یک سرویس بهداشتی عمومی ساختند که با استقبال عموم مواجه شد و از آن زمان بود که ایده ساخت سرویس‌های بهداشتی عمومی اینچنینی در ذهن مردم دنیا به وجود آمد.

استفاده از این سرویس‌ها در ابتدا رایگان بود، اما بعد از مدتی سرویس‌های بهداشتی عمومی پولی هم در مراکز پرتردد شهرها ساخته شد تا عده‌ای از این راه کسب درآمد کنند. بعدها، شهرداری‌ها هم به فکر ساخت سرویس‌های بهداشتی عمومی افتادند.

چرا شهرداری قزوین پیشقدم برگزاری اولین همایش سرویس‌های بهداشتی‌ در کشور شد؟

به خاطر ملاحظات خاص هیچ گاه به اندازه کافی به موضوع سرویس‌های بهداشتی عمومی توجه نشده است، شهرهای ایران شبیه معلول زنده‌ای هستند که امکانات شهری آنها پاسخگوی نیاز شهروندانش نیست. اعتقاد راسخ دارم سرویس‌های بهداشتی عمومی از مسائل مهمی است که مورد غفلت شهرداری‌ها و دستگاه‌های دولتی قرار گرفته است.

همیشه ما ایرانی‌ها و مسئولان امر از این تابوی سرویس‌های بهداشتی عمومی فرار کرده‌ایم، اما خوشحالیم که این تابو در قزوین توسط شهرداری شکسته شد تا دیگران هم به آن به عنوان یک کار مهم توجه کنند. نتیجه این تابوشکنی، برگزاری دومین همایش ملی سرویس‌های بهداشتی عمومی در تهران بود که سال گذشته در سالن همایش‌های دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

نتایج و اثرات برگزاری چنین همایشی تاکنون چه بوده است؟

بعد از همایش قزوین، به یاد دارم رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور از احداث سرویس‌های بهداشتی، نمازخانه و اقامتگاه برای گردشگران داخلی و خارجی با کمک سرمایه‌گذاران خبر داد.

طی این سه سال، حدود 50 شهر داخلی نظیر تهران، گرگان، ساری، همدان، رشت، کازرون ، شیراز و کرج با دبیرخانه این همایش مکاتبه کردند و از تجریبات شهر قزوین در این خصوص استفاده کردند. طبق گزارش سازمان مذکور تا امسال تعداد 78 مجتمع خدماتی بهداشتی احداث شده و تعداد 211 مجتمع در حال تکمیل است.

یکی از موارد جالبی که در این همایش مطرح شد موضوع ورود واقفین به حوزه احداث «سرویس بهداشتی عمومی» در شهرها و اماکن عمومی است که ضرورت دارد برای اجرایی کردن این طرح سازمان اوقاف و امور خیریه کشور برنامه‌ریزی لازم را درخصوص ارائه مشاوره به واقفین داشته باشد.

در این سه سال درمورد بهینه‌سازی وضع سرویس‌های بهداشتی عمومی چه کارهایی انجام شده است؟

یک تیم تخصصی وضع سرویس‌های بهداشتی عمومی موجود در شهر قزوین را به لحاظ کیفی بررسی کرد، سپس 340 چشمه سرویس بهداشتی عمومی در مناطق سه گانه شهری و 140 چشمه سرویس بهداشتی در مجموعه بازار قزوین با آخرین فناوری روز احداث شد.

امسال اجلاس جهانی سرویس‌‌های بهداشتی عمومی در کدام کشور برگزار می‌شود؟

این اجلاس در شهر دهلی نو برگزار می‌شود که علاوه بر تبیین استانداردهای جهانی موضوع تخصیص کمک‌های مالی برای بهداشت در مناطق روستایی هندوستان نیز ارائه می‌شود.