نوری مالکی در مصاحبه با شبکه العالم، اظهار کرد: 22 سرکرده القاعده مدیریت اردوگاه های الانبار را به عهده داشتند و طی یک سالی که تحصن ادامه داشت از کشورهای مختلف و از انبارهای سلاح لیبی سلاح وارد عراق شد.
وی اظهار داشت: اردوگاه ها و مراکز نظامی زیر زمینی کاملی از الانبار تا موصل ساخته شد و زمانی که چادرهای تحصن کنندگان برچیده شد مانند مور و ملخ از زیر زمین سر برآوردند و آن ها به انواع سلاح هایی مجهز بودند که اغلب [نیروهای ] ارتش عراق آن ها را ندارند.
نوری مالکی گفت: از آن ها که ادعا می کردند ضد القاعده هستند، درخواست کردیم به ما سلاح بدهند اما حتی از ارائه تجهیزات هم خودداری می کردند؛ و لذا مجبور به خرید سلاح های کهنه روسی شدیم.
ایران نبود وضعیت بسیار سختی داشتیم
مالکی افزود: اینجا است که نقش اساسی جمهوری اسلامی ایران در حمایت از ارتش عراق و کمک به این کشور در مقابل القاعده و داعش اینجا معلوم می شود. اگر سلاح های ایران و استفاده ای که از تجربه این کشور در بسیج نیروهای داوطلب مردمی کردیم نبود وضعیت عراق بسیار دشوار می شد.
وی تاکید کرد که به حمایت ایرانی ها افتخار می کند، زیرا فقط ایرانی ها بودند که در مقابله با داعش و القاعده در کنار عراق ایستادند.
معاون رئیس جمهور عراق خاطر نشان کرد: دوستانی که با آن ها روابط دوستانه داشتیم هیچ سلاحی به ما ندادند.
نوری مالکی گفت: عراق توانست با هواپیماهای سوخوی قدیمی که [از روسیه] خرید یا جمهوری اسلامی ایران به او داد پیروزی های بزرگی به دست آورد. اگر آمریکا هواپیماهای اف 16 را به عراق تحویل می داد، از نیروهای مسلح عراق حمایت کرده بود و نیازی به ائتلاف بین المللی نبود.
نقش آمریکا شبیه تماشگران است
معاون رئیس جمهور عراق نقش و مواضع ائتلاف بین الملل به رهبری آمریکا در مبارزه با داعش را شبیه به تماشگران دانست و تاکید کرد، اگر حمایت جمهوری اسلامی ایران نبود، عراق اکنون با وضعیت بسیار دشواری مواجه بود.
وی گفت: آمریکا در جنگ با القاعده و داعش جدی نبود و اگر آمریکایی ها و اروپایی ها در جنگ با القاعده و گروه تروریستی داعش جدیت داشتند و همراه عراق وارد جنگ با تروریست ها می شدند؛ اتفاقات کنونی رخ نمی داد. مالکی نقش و مواضع این کشورها را بیشتر شبیه به تماشگران دانست.
وی با اشاره به تیرگی روابط عراق با ترکیه و عربستان افزود: طبیعی است که با ترکیه مشکل داشته باشیم، زیرا این کشور سیاستهای مداخله جویانه را در قبال عراق اتخاذ کرد. همچنین ما با عربستان دچار مشکلیم، زیرا این کشور به دلیل اعدام صدام با ما دشمنی ورزید، درحالی که اعدام صدام طبق قانون و حکم دادگاه صورت گرفت.
مالکی با این حال اظهار داشت: ما خواستار روابطی برادرانه مانند دو کشور دوست و همسایه هستیم، ولی ترکیه به صورت آشکار مسائلی طایفه ای را دنبال و از خشونتها در عراق و سوریه حمایت میکند؛ به صورتیکه حتی کار به سرنگون کردن هواپیماها رسید.
تعهدی به عربستان ندادم
وی ادعای تعهد کتبی 13 ماده ای خود به عربستان را تکذیب کرد و گفت: عراق و نخست وزیر این کشور هیچ برگه و تعهداتی را به عربستان سعودی نداده اند و این مسأله عجیب است؛ اگر می توانند حتی یک بند از این تعهدات را ارائه کنند. من برای برقراری روابطی خوب با عربستان تلاش کردم ولی هیچ تعهدی به کسی نداده ام.
نوری مالکی اعلام کرد: عراق تابع هیچ کشوری نخواهد بود و حساسیت خاصی درباره حفظ حاکمیت و استقلال خود دارد .
معاون رئیس جمهور عراق با اشاره به پیش بینی قبلی خود درباره گرفتار شدن عراق به عواقب حمایت همه جانبه برخی کشورها از تروریستها در سوریه گفت : ما در چند سال گذشته موفقیت های بزرگی به دست آوردیم . عراق آن سال ها درپی انفجار مرقد امامین عسکریین (ع) در سامراء نابسامان بود و حملات تروریستی در کوچه و خیابان ادامه داشت و بغداد حتی منطقه سبز تحت محاصره بود و راه های ارتباطی استان ها با همدیگر مسدود بود .
وی افزود: ما در این شرایط دولت عراق را براساس قانون اساسی تشکیل دادیم و مهمترین اولویت ما تأمین امنیت بغداد بود و در این زمینه بسیار موفق بودیم و شروع به تأمین امنیت دیگر مناطق کشور کردیم.
امضای توافقنامه بغداد – واشنگتن
مالکی گفت : دغدغه ما همانگونه که جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا گفته بود ، حفظ حاکمیت و استقلال عراق بود زیرا کشورِ فاقد حاکمیت و استقلال کشور نامیده نمی شود . در آن زمان می گفتند که مالکی شریکی انعطاف ناپذیر است و حقیقت این است که من به دنبال تأمین منافع عراق بودم و شاید به همین دلیل با امضای توافقنامه بغداد – واشنگتن خود را وارد میدان مین کردم. من این توافقنامه را برای تأمین منافع عراق امضا کردم؛ و منافع آمریکا یا هر کشور دیگری برای من اهمیتی نداشت .
وی اعلام کرد: گفتند که من نمی توانم در مسیر خودم حرکت کنم زیرا ایران اجازه نمی دهد، ولی من می گفتم که ایران اعتراض نخواهد کرد زیرا امور داخلی عراق مربوط به همین کشور می شود و ما نمی خواهیم که تابع هیچ کشوری در جهان باشیم . ما بارها اعلام کردیم که درپی دوستی با دیگر کشورها و تأمین منافع مشترک هستیم .
معاون رئیس جمهور عراق درباره روابطش با آمریکا گفت : از همان روز اول که متصدی نخست وزیری شدم، به سفیر آمریکا گفتم که خودش و واشنگتن باید بدانند که من مهره آمریکا در عراق نیستم بلکه برخاسته از میان مردم عراق هستم و سفیر آمریکا نیز گفت " ما چنین چیزی نگفته ایم " و من هم گفتم " بله شما نگفتید ولی می ترسم که بگوئید و براساس ادعای خود رفتار کنید." همین امر باعث مخالفت آمریکا و چند کشور دیگر با من شد . آمریکا از بیرون کردن نیروهای خود از عراق عصبانی است در حالی که خارج کردن آنها حق عراق بود زیرا عراق تحت اشغال بود و آمریکا باید از خاک عراق خارج می شد.
فتواهایی که از مکه و مدینه صادر شد
مالکی، تروریسم را به مثابه فرهنگ و زیرساختی دانست که در محیطی تکفیری با فتواهایی صادر شده از مکه و مدینه نشأت گرفت که به اجماع به تکفیر شیعیان و دیگر مسلمانان می پرداخت؛ و در زمانی که آمریکایی ها در عراق بودند، کسانی را که با دولت همکاری می کردند تکفیر می کرد. به این ترتیب پزشکان، مهندسان و اساتید دانشگاه ها، با همین توجیه کشته می شدند.
معاون رئیس جمهور عراق با اشاره به تشکیل ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا گفت: با وجود ملاحظاتی که بر شیوه شکل گیری و مساله پوشش قانونی لازم در تاسیس این ائتلاف و دیگر موضوعات ِ مطرح در این مجال، از نظر عملی شکل گیری این ائتلاف سودمند است، حتی اگر عملکرد ِ آن تنها در چارچوب حملاتی ساده و پراکنده باشد و تنها به کمک به ارتش عراق برای حمله به برخی اهداف و اماکن وجود عناصر مسلح محدود شود. اما به طور کلی، ائتلاف، نمی تواند مساله تروریسم را یکسره کند.
وی افزود: عراق، مجموعه ای از جنگنده های سوخو خرید و با این که این جنگنده ها قدیمی هستند، اما توانست با به کارگیری آن ها، پیشروی گروه تروریستی داعش را در بسیاری از مناطق، متوقف کند و اگر جنگنده های ائتلاف بین المللی با دقت و جدیت در جهت نابود کردن داعش به کار گرفته می شدند، عنصر حمایتی بزرگی برای عراق به شمار می رفتند، اما مساله ریشه کنی تروریسم را نمی توان از طریق هوایی به سرانجام رساند و عراق، نیازمند نیرویی میدانی در زمین، برای نابود کردن تروریسم است.
جلوگیری از سقوط بغداد
نوری مالکی تاکید کرد: دولت عراق با استفاده از نیروهای داوطلب مردمی توانست حالت ضعف را در ارتش عراق متوقف کند.
وی افزود: بعد از شکست سربازان عراقی و تحریک آن ها به عقب نشینی از اطراف پایتخت، نزدیک بود بغداد سقوط کند، اما گردان ها و یگان های نظامی در حومه بغداد، پر از نیروهای داوطلب شد.
مالکی ادامه داد: در آن زمان دستور بازداشت هر افسری که سربازان را به عقب نشینی و تسلیم فرا می خواند، صادر شد.
وی تأکید کرد: آزادی شهر سامرا و پیروزی های بعدی در استان دیالی و در آمرلی و پالایشگاه بیجی و اسپایکر و دیگر مناطق از طریق نیروهای داوطلب به دست آمد.
معاون رئیس جمهور عراق خاطرنشان کرد: اگر نیروهای داوطلب مردمی نبودند مناطق زیادی از عراق سقوط کرده بود. عراق هیچ گزینه ای غیر از نیروهای داوطلب مردمی ندارد. نیروهای داوطلب مردمی به یک ارتش ملی واسطه میان پلیس و ارتش تبدیل شده است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد