سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
به گزارش لیزنا، مسئول بخش ارزشیابی اسناد با بیان این مطلب گفت: «در این مجموعه تعداد 12500 برگ سند تاریخی از دوره صفویه، قاجاریه و پهلوی است که اسناد صفویه آن شامل مصالحه نامه و مبایعه نامه مربوط به سالهای 928 تا 989 هجری قمری است. مهدی خانی زاده یادآور شد: بخشی از اسناد این مجموعه شامل نامه ها و صورت حساب های متعلق به تاجران منطقه یزد، کرمان، شیراز، اصفهان، همدان، تهران و کرمانشاه است که بخش قابل توجهی از آن متعلق به تاجران زرتشتی یزد و مناسبات تجاری آنها با دیگر تجار است.
وی با بیان اینکه محتوای اطلاعاتی این اسناد پیرامون اوضاع اقتصادی نقاط مختلف کشور، وضعیت معیشتی مردم، مظنّه قیمت ها، نحوه حمل و نقل اجناس تجاری، صادرات و واردات کالا به بنادر هنگ کنگ چین و بمبئی هند است، اظهار داشت:
در این اسناد نشان می دهد که تاجران ایرانی مناسبات مالی گسترده ای با شهرهای مرو، سمرقند و بخارا در آسیای میانه و عتبات عالیات در عراق داشته و گزارش هایی از اوضاع اقتصادی آن بلاد برای آنها ارسال می شده است.
خانیزاده از نکات حائز اهمیت دیگری مانند نام تاجران و تجارت خانه های کشور و نحوه مراودات مالی و تجاری بین تجار، نام راه های تجاری و بنادر فعال در عرصه تجارت به لحاظ رجال شناسی و جغرافیای اقتصادی ایران نام برد و افزود: فعالیت انجمن ناصری که از جمله وظایف این انجمن جمع آوری کمک مالی برای گسترش تعالیم رزتشتی و همچنین کمک نقدی به زرتشتیان بوده که زرتشتیان هند در این انجمن فعال و کمک های نقدی و جنسی زیادی به انجمن مذکور می نمودند وهمچنین اسناد مربوط به مناسبات ملکی و زراعی اهالی روستاهای یزد شامل مصالحه نامه، مبایعه نامه و اجاره نامه است که از نظر تاریخی دارای اهمیت فراوان هستند.
گفتنی است که مدیریت امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی، در دو محورِ اسناد و مطبوعات، با در اختیار داشتن شمار زیادی از اسناد و مطبوعات نادر، از غنی ترین مجموعه های کشور در این حوزه به شمار می آید.