الگوهای آشوب در اسطوره‌های باستانی

کتاب «الگوهای آشوب در اسطوره‌های باستانی» نوشته دانلد اچ. میلز با ترجمه مشترک آرتمیس و افشین‌ رضاپور از سوی انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار کتاب شد.

کد خبر: ۷۵۱۱۴۹

به گزارش خبرنگار مهر، این کتاب که در واقع حاصل یک تحقیق و پژوهش مفصل است، به این مساله می‌پردازد که اسطوره‌های نبرد قهرمانانه با هماوردی‌های آشوبناک چگونه بسیاری از داستان‌های پهلوانی باستان را شکل داده و تحت تاثیر قرار می‌دهند.

نویسنده این کتاب، در اثر خود درباره یک کهن‌الگوی عمده اسطوره‌ای یا میتولوژم، نکات قابل تاملی ارائه می‌کند. همچنین شرح مفصل داستاندرگیری قهرمانانبا نیروهای آشوب به ویژه نیروهای آب که در داستان‌های گیلگمش، آخیلوس، اودوسئوس و یعقوب نیز در این اثر به تصویر درآمده‌ است.

برخی اساطیر باستانی خاور نزدیک،‌ نبرد قهرمان را با اهریمن آب یا ایزد آب روایت می‌کنند. این ایزدها غالبا معرف آشوب ازلی یا پیش‌کیهانی‌اند و در آن اسطوره‌ها، پیروزی قهرمان بر هماورد آبی‌اش، رودخانه یا دریا، نماد آفرینش یا بازآفرینی کیهانی است.

این کتاب در سال 2002 با عنوان اصلی «The Hero and the Sea Patterns of Chaos in Ancient Myth» به چاپ رسیده است و 6 بخش اصلی دارد که اسامی آن‌ها به ترتیب عبارت است از:

الگوهای اسطوره، گیلگمش و رویارویی قهرمانانه با مرگ، آخیلوس و اسکاماندر، اودوسئوس و پوسیدون، الگوهای عهد عتیق: آفرینش طوفان خروج، موخره.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

همان‌طور که ویتمن گفته است، تصاویر تکرارشونده نور و آتش به آتش درون آخیلوس اشاره می‌کنند و عطش او را به قدرت مطلق به تصویر می‌کشند. بنابراین، نزاع سورئالیستی بین ایزد رود و آتش هفایستوس فقط جنگ اسطوره‌ای خدایان یا جنگی میان خدا و نیروهای تشخص‌یافته طبیعت نیست، بلکه نشان‌دهنده نزاع درونی آخیلوس نیز هست. در این‌جا نیز مثل جایی دیگر، هومر تجربه روان‌شناختی درونی را با پدیده طبیعی بیرونی نشان می‌دهد و دو چیزی را انتخاب می‌کند که شاید برای انسان باستانی هول‌انگیزترین حوادث طبیعی بودند: رود خروشان و آتش شعله‌ور.

هرگونه رویارویی با امر آشوب‌بنیاد ضرورتا مستلزم ترس شدید از نابودی و فراموش‌شدگی است. آخیلوس رود را، که علیه او طغیان کرده،‌ می‌بیند و از هراس خود برابر نیروی پرآشوبی که قدرت نابود کردن او را دارد سخن می‌گوید:

آیا باید سرنوشت من این باشد که بی‌سرفرازی نابود شوم؟ چون شبانی تازه‌کار که سیلی طوفانی او را با خود می‌برد درین رود فرو روم؟ (سرود بیست‌ویکم)...