دکتر ایمان معماریان گفت: در حال حاضر در باغ وحش هایی که تحت نظر سازمان های بین المللی هستند براساس برنامه های مدون، اقدام به تکثیر گونه های در خطر انقراض کرده و از گونه ها و زیرگونه های خاص نگهداری می کنند تا ژن اصلی گونه که در طبیعت وجود دارد حفظ شود.
وی افزود: اما بر خلاف این رویه که در باغ وحش های استاندارد اجرا می شود در باغ وحش های کشورهایی مانند ایران توجهی به حفاظت از ژن اصلی گونه ها نمی شود.
معماریان اظهار داشت: به عنوان مثال، شیرهای آفریقایی موجود در ایران، در اثر آمیزش زیرگونه های مختلفی از شیر آفریقایی که از کشورهای مختلف با یکدیگر مخلوط شده اند تولید و دارای ژن خالص طبیعی نیستند. بنا براین تکثیر این گونه ها نه تنها کمکی به حفظ گونه شیر آفریقایی نمی کند که به ژن زیر گونه های شیر آفریقایی هم آسیب می رساند.
این دامپزشک حیات وحش گفت: اما این تهدید ها و آسیب های ژنتیکی زمانی جدی تر می شود که دو گونه متفاوت آمیخته شوند. این اختلاط گونه ها در گربه سانان بیشتر ناشی از جفتگیری ببر بنگال و شیر آفریقایی است که به تولد تایگون (ببر نر و شیر ماده) و لایگر (شیر نر و ببر ماده) منجر می شود.
وی با بیان اینکه در حقیقت تایگون و لایگر موجوداتی با ژنی کاملا معیوب هستند که به وضعیت ژنتیکی دو گونه مهم از گربه سانان آسیب جدی وارد می کند، افزود: این آمیزش گونه ها در صورتیکه در کشورهای پیشرفته و باغ وحش های استاندارد انجام شود بطور جدی مورد برخورد قانونی قرار خواهد گرفت و مجموعه را از زنجیره باغ وحش های بین المللی خارج کرده و از چرخه کمکهای بین المللی و برنامه های بین المللی تکثیر گونه های در خطر انقراض محروم می کند.
معماریان با بیان اینکه در حال حاضر باغ وحش مشهد اقدام به نگهداری ببر و شیر در قفس های مشترک و درنتیجه تولید و تکثیر تایگون و لایگر می کند، افزود: گذشته از آسیب ژنتیکی، با توجه به جثه بزرگ تایگون و لایگر، برای توله های حاصل از آمیزش دو گونه باید شرایط و جایگاه مناسب مهیا باشد در حالیکه در باغ وحشی مانند مشهد حتی والدین هم از شرایط نگهداری مطلوبی برخوردار نیستند.
این دامپزشک حیات وحش اظهار داشت: از نارسایی های عمده در تایگون ها و لایگرها به طول عمر کوتاه، ناباروری و مهمتر از همه نارسایی های قلبی از قبیل مرتبط بودن دهلیزها و بطن ها میتوان اشاره کرد.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه تکثیر تایگون به نسبت لایگر امکان پذیرتر است، باغ وحش داران به تکثیر آن تمایل بیشتری دارند که این تکثیر به علت جثه بزرگتر ببر نر نسبت به شیر ماده، تلفات زیاد و آسیب های جدی برای شیر ماده به همراه دارد که درگیری ها و آسیب های پیش از بارداری و آسیب های هنگام زایمان به دلیل جثه بزرگ توله ها از جمله این تلفات به شمار می روند.
معماریان گفت: متاسفانه در برخی موارد باغ وحش داران پا را فراتر نهاده و برای کسب افتخار کاذب بیشتر برای مجموعه تحت مدریتشان، مقدمات جفتگیری را برای تایگون/لایگر با شیر یا ببر فراهم می کنند تا توله هایی اصطلاحا دو نسلی حاصل شوند که نظر ژنتیکی تهدیدی دو چندان محسوب می شوند.
وی افزود: در ایران تنها باغ وحش تهران و مشهد از ببر نگهداری می کنند و باغ وحش مشهد تنها باغ وحشی است که در آن نع تنها ببر و شیر برای تولید تایگون هم قفس هستند که تایگون و شیر نیز هم قفس شده اند تا توله هایی دونسلی تولید شود و این باغ وحش به یکی از جدی ترین تهدیدات و مراکز آسیب ژنتیکی در جهان برای دو گونه مهم از گربه سانان که اتفاقا هر دو در معرض انقراض هستند تبدیل شود.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد