همراهی مردم با «همه چیز آنجاست»

سریال «همه چیز آنجاست» معشوق‌سلطان مجموعه‌ای به تهیه‌کنندگی داوود هاشمی، نویسندگی فیروزه قشقایی و کارگردانی شهرام شاه حسینی با ۲۵ بازیگر اصلی و ۶۰ هنرپیشه مهمان که این روزها از شبکه 3 در حال پخش است. سریالی که به موضوعات اجتماعی‌ می‌‌پردازد و در بستر خانواده‌ها در جامعه شکل گرفته است.

کارگاه تولیدی خانواده محسن فرهمند به علت ورود کالاهای خارجی به تعطیلی کشانده می‌شود. مهدی، پسر بزرگ خانواده در گیر و دار رفع مشکلات به وجود آمده به بسیاری از رازهای خانواده پی می‌برد. داستان سریال با قصه خانواده محسن ادامه پیدا کرده و در دل قصه اصلی، حکایت دیگر خانواده‌ها روایت می‌شود.

«همه چیز آنجاست» در ۵۰ قسمت ۴۰ دقیقه‌ای به سفارش گروه فیلم و سریال شبکه سه تولید شده است.

آنچه در این سریال می‌گذرد شبیه است به اتفاقاتی که به طور روزمره برای همه خانواده‌های ایرانی رخ می‌دهد. فیلمنامه سریال پر شخصیت است و فقط به طیف و گروه خاصی نمی‌پردازد. همه هستند؛ از پیرمردی در حکم بزرگ فامیل گرفته تا مادرشوهر میانسال و عروس جوان و دختر دم‌بخت و پسری به دنبال آمال و آرزوهای جوانی. آنچه بعضی از شخصیت‌ها را جذاب و گیرا می‌کند برای مخاطب نگاه متفاوتی است که به آنها و کنش‌ها و واکنش‌هایشان شده است.

به اعتقاد مشاور فیلمنامه سریال همه چیز آنجاست، مهم‌ترین ویژگی طرح اولیه فیلمنامه فراهم آوردن یک بستر گسترده و فراخ برای داستان‌گویی و شخصیت‌پردازی بوده است.

علیرضا افخمی می‌گوید این خصیصه در فیلمنامه‌هایی که او در چند سال اخیر آنها را مطالعه کرده، کمتر دیده شده است.

این فیلمنامه‌نویس ویژگی این سریال را نه پرداختن به موضوعات جدید که وجود نگاه ویژه و متفاوت به مسائل روز ذکر کرد و افزود: با این که رابطه یک منشی با مدیرعاملش موضوع جدیدی نیست، اما نگاه متفاوت به آن در فیلمنامه سریال برای مخاطب جذاب است.

وی وجود شخصیت‌هایی با طیف گسترده سنی را از دلایل جذب مخاطب به این سریال دانست و اظهار کرد: همه مخاطبان در هر رده سنی می‌توانند بازتاب بخشی از مسائل خود را در این سریال ببینند. پرداخت و هماهنگی میان این تعداد شخصیت‌ با تنوع و پراکندگی سنی در فیلمنامه کار آسانی نیست، اما به نظرم نویسنده از پس آن بخوبی برآمده است.

افخمی معتقد است که فیلمنامه سریال به شدت بضاعت 90 قسمتی شدن را داشت که به دلیل کمبود بودجه این اتفاق نیفتاد.

وی تصریح کرد: اگر عجله‌ای در کار نبود و فرصت بیشتری در اختیار بود و پخش سریال از آذرماه آغاز نمی‌شد، پایان‌بندی سریال با شتابی که امروز با آن مواجه است همراه نبود. من اصلا از پایان‌بندی راضی نیستم.

مشاور فیلمنامه «همه چیز آنجاست» افزایش تعداد مخاطبان سریال را با رسیدن به قسمت‌های میانی‌ ناشی از طیف گسترده شخصیت‌ها و تنوع داستان‌های فیلمنامه می‌داند.

حرکت رو به جلوی کارگردان

پخش سریال همه چیز آنجاست همزمان شد با اثر خوش‌ساخت بهروز شعیبی، «پرده‌نشین». با پایان «پرده‌نشین» توجه مخاطبان به ساخته شهرام شاه‌حسینی بیشتر شد و بینندگان بیشتری پای گیرنده‌ها نشستند به عشق دیدن فانی و مهران و مهرنوش و نعمت‌الله و اکرم و محسن و سحر. به عبارت بهتر هرچه از پخش سریال گذشت نه فقط مخاطبانش ریزش نکرد، بلکه به جمع دوستدارانش افزوده شد.

یک منتقد و مدرس سینما در این‌باره گفت: داستان این مجموعه که بر اساس مناسبات خانوادگی شکل گرفته، مخاطبان زیادی را به خود جذب کرده است.

جبار آذین همه چیز آنجاست را یک سریال اجتماعی ـ خانوادگی می‌داند که با تکیه بر مسائل خانوادگی‌ کمتر به آن پرداخته شده، سعی در جذب هر چه بیشتر مخاطب دارد.

وی این سریال را نه یک اثر ممتاز اما یک کار مخاطب‌پسند ذکر کرد و گفت: شهرام شاه‌حسینی با ساخت این سریال یک قدم رو به جلو برداشته است و بخوبی توانسته مناسبات خانوده‌های ایرانی را برای بیننده به نمایش بگذارد.

این عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران داستان‌پردازی مناسب، شخصیت‌سازی‌های قدرتمند و گرفتن بازی‌های مطلوب از بعضی بازیگران اصلی از جمله مهرانه مهین‌ترابی را از امتیازات سریال برشمرد و یادآور شد: حرکت اصلی این مجموعه قرار است در چارچوب زندگی ایرانی ـ اسلامی باشد، اما کمتر به ویژگی‌های این نوع زندگی پرداخته شده است. در واقع همه چیز آنجاست به آنچه در جامعه جریان دارد، می‌پردازد و نه لزوما به آنچه باید و شایسته است.

وی روایت ارتباط یک دختر جوان را با مدیرعامل شرکتی که در آن مشغول به کار است به شرط آموزنده بودن مفید دانست و افزود: سریال اگر قرار است یکسری آموزه‌ها را برای هوشیاری خانواده‌ها و جوانان ارائه کند، نباید در ورطه بدآموزی و سطحی‌نگری بیفتد.

دختر جوان سریال با بازی حدیث میرامینی دنیا را از دریچه محدود مادی خود می‌بیند و عاقلانه به آینده‌اش نگاه نمی‌کند. هر چند انگیزه‌اش هنوز به طور کامل مشخص نشده، اما گویا در پی تصاحب ثروت و اموال مدیر خود است. همین نزدیک شدن نامعقول دختر به مدیرش باعث می‌شود خانواده‌ها بیشتر روی این مسائل متمرکز شوند و با دقت بیشتری رفتارها و محل کار فرزندان خود را رصد کنند.

حرف‌های تازه‌ای برای گفتن

اثر شهرام شاه‌حسینی نگاهی نو دارد به موضوعاتی که پیش از این در تلویزیون کم و بیش به آنها پرداخته شده است، اما حکایت مرد دو زنه همه چیز آنجاست با پیشینیان خود متفاوت است، که اگر آنها تنها دغدغه‌شان مخفی کردن این موضوع از دیگران و بخصوص همسر اول بود، اینجا مسائل حادتر از این حرف‌هاست. دیگر قرار نیست همه چیز به شوخی برگزار شود. همسر دوم هم نه در پی عشوه‌گری برای شوهر نصف و نیمه‌اش و نه در رقابت و حسادت زنانه است. او در پی تلافی است، درصدد زخم زدن؛ جبران.

به باور سعید جلالی، دختری که حدیت میرامینی نقشش را ایفا می‌کند جذاب ترین شخصیت سریال است که اتفاقا برای مردم هم جالب و چالش برانگیز شده. به اعتقاد جلالی، میرامینی یکی از متفاوت‌ترین بازی‌های دوران فعالیت هنری‌اش را به نمایش گذاشته است.

این نویسنده با بیان این‌که مشخص است که فیلمنامه سریال را یک خانم نوشته، اظهار کرد: نویسنده و مشاورانش سعی کرده‌اند بر روی لبه تیغ خطوط قرمز حرکت کنند. فیلمنامه حرف‌های تازه‌ای برای گفتن دارد و همین برگ برنده‌اش است. البته بعضی از شخصیت‌ها و داستان‌های مربوط به آن‌ها هم تکراری است و جذابیتی برای بیننده ندارد.

وی پراکندگی قصه و شخصیت‌ها را یک اشکال در کلیت فیلمنامه سریال ذکر کرد و ادامه ‌داد: بعضی از قصه‌های فیلمنامه چندان به هم ارتباط پیدا نمی‌کند و شخصیت‌ها در طراحی داستان گم می‌شود. گاهی مخاطب قصه را گم می‌کند و این احساس به او دست می‌دهد که گویی سه سریال را در یک مجموعه می‌بیند. همه این‌ها دست به دست هم می‌دهد تا مخاطب تمرکزش را از دست بدهد.

نویسنده سریال «دردسرهای عظیم» ‌افزود: پردازش شخصیت فانی هم به خوبی صورت گرفته است، اما بقیه چندان متفاوت نیست. رفتار و گفتار بعضی‌هایشان را به خوبی می‌توان پیش‌بینی کرد که قرار است در آینده مثبت باشد یا منفی. بخش‌هایی از فیلمنامه از بعد طراحی مشکل دارد و برخی از قصه‌ها هم تکراری است.

سریال همه چیز آنجاست فقط به روابط انسان‌ها در بستر اجتماعی نمی‌پردازد که معضلات و کج‌روی‌های اخلاقی را نیز بازتاب می‌دهد.

نشان دادن معضلات اخلاقی خطرناک است

یک جامعه‌شناس تاکید دارد که نشان دادن معضلات اخلاقی در آثار نمایشی با آزمون و خطا همراه است.

علی‌حسین حسین‌زاده در این باره گفت: هیچ یک از نظریه‌های آسیب‌شناسی طرح معضلات را به این شیوه مناسب نمی‌داند، اما بر آموزش غیرمستقیم تاکید دارند.

وی با اشاره به این نکته که آموزش، امر ظریفی است و نباید مسائل منفی را از طریق نمایش دادن بزرگ کرد، گفت: اگر تلویزیون را یک منبع در حوزه آموزش بدانیم، نویسندگان و کارگردانان باید هنرمندانه نکات مثبت را بزرگنمایی کنند. (جام‌جم)