صادق خرازی عضو هیئت موسس حزب ندای ایرانیان در برنامه نگاه یک که به روند مذاکرات هستهای ایران و 1+5 اختصاص داشت، در پاسخ به این پرسش که ارزیابی شما از ادعای آمریکا مبنی بر اینکه ایران به دنبال سلاح هستهای است، چیست؟ گفت: زمانی که صحبت از آمریکا میکنیم باید ابعاد مختلف را مدنظر قرار دهیم و ببینیم که آیا آمریکا از بُعد رسانهای یا سیستم سیاسی و تصمیمگیر یا نهادهای حاکم مدنظر است.
وی ادامه داد: سازمان امنیت ملی آمریکا اعلام کرده که سیاست جمهوری اسلامی ایران به گونهای است که به دنبال سلاح هستهای نیست، اما هیئت حاکمه آمریکا از جمله کنگره و متاثران از لابی صهیونیست اعلام میکنند که استراتژی جمهوری اسلامی ایران توجه به سلاح نامتعارف است.
عضو هیئت موسس حزب ندای ایرانیان تاکید کرد: مقام معظم رهبری که مهمترین تصمیمگیر در زمینه مسائل استراتژیک هستند میفرمایند که ایران در استراتژی بنایی برای استفاده و به کار بردن سلاح هستهای ندارد، اما آمریکا به دلیل ایجاد فشار و بهرهگیری، موضوع سلاح هستهای را مطرح میکند.
خرازی تصریح کرد: در وزارت خارجه آمریکا مسجل شده که ایران به دنبال سلاح هستهای نیست، اما برای تعریف دکترین و چارچوب اعتمادساز و اعتمادآفرین خود فشارهایی را بر ایران تحمیل میکند تا امتیاز بگیرد، بنابراین در گفتار و عمل آمریکا تضاد دیده میشود که دلیل آن سیاست اسرائیل و رقابت اعراب است.
وی ادامه داد: آمریکا در دورهای قاطعانه معتقد شده و این جزء مبانی فکری ایالات متحده است که ایران فاقد سلاح اتمی و استراتژی رسیدن به سلاح اتمی است؛ در طول دوران دولت نهم استراتژی ایران پرونده هستهای را از پرونده سیاسی، تکنیکی و حقوقی به پرونده امنیتی تبدیل کرد، اما من معتقدم پرونده ایران در بحث هستهای پروندهای حقوقی، سیاسی و امنیتی بوده است.
این فعال سیاسی اصلاحطلب افزود: ما در طول 4 سال دولت دهم در حال ارسال پیام در بحث مذاکرات بودیم و مذاکراتی صورت نمیگرفت و اسناد و مدارک گواه این موضوع است و آنچه امروز صورت میگیرد مذاکره هستهای است و مذاکرهکنندگان ارشد امروز قدرت مانور و چانهزنی دارند.
خرازی گفت: در فرآیند اتمیزدایی از ایران، استراتژی غرب این بود که تکنولوژی و دانش هستهای را از ایران بگیرد، اما استراتژی جمهوری اسلامی ایران این بود که دانش هستهای از تکنولوژی نفت مهمتر است.
وی با بیان اینکه فرمان تعلیق فعالیتهای هستهای در روزهای آخر دولت آقای خاتمی و توسط آقای روحانی صادر شد، خاطرنشان کرد: مواضعی که ما در موضوع هستهای گرفتیم منجر به این شد که غرب پرونده هستهای را از پرونده سیاسی و تکنیکی به پرونده امنیتی تبدیل کند. لذا فرآیند امنیتیسازی پرونده هستهای همزمان با مواضعی بود که در ایران گرفته شد.
عضو هیئت موسس حزب ندای ایرانیان با بیان اینکه ایرانیان در پرونده هستهای مانند زمان جنگ ایثار کردند و همه چیز را پذیرفتند، به پیامهای دولت آمریکا برای مذاکره با ایران اشاره کرد و گفت: در اواخر دولت دهم آمریکا پیام میدهد که مایل به همکاری با ایران است و در آن دوران گروهی ماموریت پیدا کردند که با آمریکا مذاکره کنند و این مذاکرات در مسقط عمان صورت گرفت.
خرازی اظهار داشت: استراتژی اوباما در تناقض با دولت جمهوریخواه بود و شعارهای دولت اوباما با وجود اینکه مردم فریب است، اما توانسته فاصله میان آتلانتیک را کاهش دهد، یعنی آمریکا در دوران بوش درمصاف با رقبای اروپایی خود بود و بحران عراق و براندازی صدام اختلافات دوسوی آتلانتیک را دامن زد، اما دولت اوباما با استراتژی دیگری وارد کار شد و هدف آمریکا این بود که مسائل خود را با ایران حل و فصل کند.
وی گفت: من معتقدم ایران یک ابرقدرت ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک است و عمود ژئوپولیتیک اسلامی و تشیع جمهوری اسلامی ایران است و ایران نسبت به سایر کشورهای منطقه برتری دارد.
عضو هیئت موسس حزب ندای ایرانیان با بیان اینکه مذاکرات ایران و آمریکا در دولت دهم آغاز شد، یادآور شد: دولت یازدهم این مذاکرات را به صورت حرفهای نقد کرد و بنابراین آغازگر مذاکرات دولت دهم بود؛ مذاکرات استانبول از بدترین مذاکرات هستهای محسوب میشود، چرا که رهبری در این زمینه تذکر دادند.
خرازی گفت: اشتباه دولت نهم و دهم این بود که 3 کشور مذاکرهکننده با ایران را به 6 کشور تبدیل کرد و آمریکا با دو کشور دیگر وارد بحث مذاکرات هستهای با ایران شد، یعنی که ما نمیتوانستیم با 2 کشور روبرو شویم، چگونه میتوانستیم با 6 کشور روبرو شویم.
وی افزود: ورود آمریکا، چین و روسیه در مذاکرات به صلاح ما نبود؛ آمریکا موضع محوری نداشت و موضعگیری با اروپا بود، اما کمکم موضع اروپا خنثی شد، ضمن اینکه چین و روسیه در چارچوب منافع خود مذاکره میکردند.
خرازی با اشاره به شخصیت وزیر امور خارجه یادآور شد: من همه زوایای فکری آقای ظریف را میشناسم. او فردی مخلص، متدین و وفادار به انقلاب است و کسی است که خلاف نظر رهبری قدم برنمیدارد.
وی تصریح کرد: امکان ندارد که مذاکرات ایران و 1+5 فقط با یک کشور به نتیجه برسد.
عضو هیئت موسس حزب ندای ایرانیان درباره توافق ژنو خاطرنشان کرد: توافق ژنو در حقیقت آغاز و فصل جدیدی در مناسبات و گفتوگوی ایران و 1+5 و غرب بود؛ غرب دنبال منافع خود و ما دنبال منافع خود هستیم و اگر امروز ایران موقعیت ویژهای در خاورمیانه نداشت و از قدرت برخوردار نبود، غرب با ما مذاکره نمیکرد؛ دستاورد توافق ژنو بحرانی است که مخالفانی همچون اعراب و اسرائیل به وجود آورد و برای آنها نیز این است که نمیخواهند فرایند گفتوگو با ایران شکسته شد.
خرازی ادامه داد: فرآیند مذاکرات هستهای در ژنو نشان داد توانایی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات بالاست که ایران توانسته به عنوان کنشگر اصلی مطرح شود و موازنه قدرت جدیدی با توافق ژنو پدید آمده است.
وی با بیان اینکه مذاکرات با 1+5 طولانی خواهد بود و شاید سالها طول بکشد تا برای دو طرف تضمین حاصل شود، خاطرنشان کرد: مذاکرات ژنو توافقی جامع و کامل نیست و کلی است.
عضو هیئت مؤسس حزب ندای ایرانیان درباره پایبندی غرب به تعهدات خود، یادآور شد: به صورت قاطع نمیتوان گفت غرب به تعهدات خود پایبند نبوده و به صورت نسبی نیز نمیتوان گفت که به تعهدات پایبند بوده و لذا این موضوع نسبی است. در مذاکرات باید ضریب امنیتی و اعتمادسازی بالا برود و مهم این است که مذاکرهکنندگان با قدرت رعایت خطوط قرمز ترسیم شده از سوی رهبری را هدف خود قرار دهند.
خرازی ادامه داد: چارچوب ما حفظ دستاوردهای هستهای، حفظ غنیسازی و تداوم توسعه و تحقیق است، ضمن اینکه امروز ماشین تحریم شکسته شده است.
وی یادآور شد: آمریکا و غربیها قابل اعتماد نیستند و غرب با انقلاب اسلامی سر سازگاری ندارد. اگر واقعبین باشیم باید مسیرها را در مذاکرات مدیریت کنیم. امروز غرب به جمهوری اسلامی نیاز دارد چرا که ایران کشور عادی در منطقه نیست و موقعیت خوب و نفوذ چشمگیری دارد و این نشاندهنده عظمت جمهوری اسلامی است که قدرت چانهزنی و مانور دارد و غربیها نمیتوانند بدون ایران مشکلات منطقه را حل کند.
عضو هیئت مؤسس حزب ندای ایرانیان با تأکید بر اینکه ما در موضوع هستهای قدرت چانهزنی با آمریکا را داریم، در تذکری به مذاکرهکنندگان خاطرنشان کرد: هرگونه فرایند فرسایشی شدن مذاکرات به ضرر جمهوری اسلامی است و قدرت بازدارندگی ما را کاهش خواهد داد؛ تیم مذاکرهکننده ما قوی است و در وضعیت حقوقی باید تعهدات و امتیازات مبتنی بر تضمین عینی در نظر گرفته شود تا به جمعبندی خوبی برسیم.
خرازی درباره توافق خوب و بد خاطرنشان کرد:سادهاندیشی است که ما خود را در اندیشه آمریکاییها محصور بدانیم که آنها ترسیم کنند کدام توافق خوب و کدام توافق بد است لذا خوب و بد بودن توافق هستهای را باید خودمان تشخیص بدهیم؛ آمریکا از جمهوری اسلامی ضربه خورده و ایران در تمام دولتها موقعیت خود را اثبات کرده است.
وی با بیان اینکه پرسش ما این است که آیا عملکرد ما باعث افزایش قدرت منطقهای ایران شده است، خاطرنشان کرد: آمریکا به دنبال منهدم کردن تکنولوژی هستهای ما است ولی آنها به هدف خود نرسیدند چرا که مذاکرهکنندگان و رهبری و دولت دراین مسیر استوار هستند؛ آمریکا در معادلات داخلی خود دچار بحران است و حتی بین همحزبیهای اوباما در کنگره و مجلس اختلاف دیده میشود.
عضو هیئت مؤسس حزب ندای ایرانیان یادآور شد: بنای ما حفظ دستاوردهای هستهای است؛ ما باید احساس مشارکت ملی را در مذاکرات هستهای تقویت کنیم.
خرازی با اشاره به جنگ روانی آمریکا علیه ایران در مذاکرات خاطرنشان کرد: آمریکاییها در مذاکرات از تکنیک ایجاد جنگ روانی استفاده میکنند تا دل ملت ایران را خالی کنند و غرب و ایالات متحده با داشتن رسانههای عمومی میخواهد پشت طرف مقابل را خالی کند ضمن اینکه ایران نیز قدرت دستگاه تبلیغاتی آنها را ندارد تا از این تکنیک استفاده کند.
وی ادامه داد: در دوره اخیر مقام معظم رهبری به دولت و مذاکرهکنندگان تاکید کردند که آمریکا دشمن است و دوست نیست. برادران ما در دولت یازدهم توانستهاند موازنه قدرت را در این مذاکرات و با دیپلماسی هوشمند تغییر دهند.
عضو هیئت موسس حزب ندای ایرانیان با بیان اینکه دولت روحانی مظلوم است و وارث مشکلات زیادی از گذشته است، درباره تحریمها خاطرنشان کرد: با تمام نقص و ایراد به حقوق تحریم میتوان تحریمها را لغو کرد.
خرازی ادامه داد: اگر فکر کنیم با حل مسئله هستهای آمریکا دست از سر ما برمیدارد، اشتباه است، چرا که آنها دوباره موضوعاتی همچون حقوق بشر و فلسطین را مطرح خواهند کرد و لذا تحریمها ابزار است و آنها میخواهند از این ابزار برای کنترل مهار ایران استفاده کنند. هوشمندی نظام سیاسی ما این است که گزک دست آنها ندهیم. آمریکاییها همه ابزار خود را برای ترساندن جمهوری اسلامی ایران به کار میگیرند.
وی در پایان درباره آینده مذاکرات هستهای، خاطرنشان کرد: باید درباره آینده مذاکرات ملاحظاتی چون خط قرمز را مدنظر قرار داد، ضمن اینکه فرآیند مذاکرات باید با دیدگاه جمهوری اسلامی پیوند داد ولی پیشبینی من این است که غرب چارهای جز کنار آمدن با ایران اسلامی ندارد و دولتی که بتواند اعتمادسازی کند در راستای تقویت بنیان داخلی عمل خواهد کرد و من به آینده عملکرد دولت یازدهم در سیاست خارجی امیدوارم و تصور میکنم که در میانمدت میتوان در مذاکرات به نتیجه رسید.(تسنیم)
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد