بازارهای تاریخی را به‌روی مسافران نبندید

این اماکن تجاری فرهنگی تاریخی نه تنها به عنوان جاذبه یک منطقه مطرح است، بلکه در گردش مالی و رونق اقتصادی مردمان آن دیار نیز سهم بسزایی دارد، به همین دلیل در تمام ایام سال بویژه ایامی همچون تعطیلات نوروز، چشم انتظار مشتریان و بازدیدکنندگان است. هرچند در این میان بازار چند شهر همچون تبریز، اردبیل و زنجان در سال‌های گذشته و روزهای نخستین نوروز تعطیل بود مسئولان میراث فرهنگی این استان‌ها درصدد یافتن راهکاری برای بازگشایی بازارها در این ایام هستند.

معاون گردشگری میراث فرهنگی آذربایجان شرقی درباره تعطیلی بازار تاریخی تبریز به جام‌جم می‌گوید: از یکی دو سال پیش وضع بازار تبریز بهتر شده و تعداد مغازه‌هایی که در روزهای نخست نوروز تعطیل می‌شود، کمتر شده است.

احمد حمزه‌زاده با اشاره به این‌که بخش عمده‌ای از غرفه‌های تعطیل مربوط به تیمچه‌های صادراتی و عمده‌فروشی همچون فرش است که مشتری و کار خاصی در روزهای اول ندارند، می‌افزاید: اما مساله اینجاست که برخی از مغازه‌های تیمچه‌های فردی همچون راسته کفاشان، طلافروشان و... نیز در این ایام تعطیل هستند که این موضوع از گذشته بوده و شاید به بحث عرضه و تقاضا مربوط شود.

تلاش برای راضی کردن بازاریان تبریز

وی با اشاره به این‌که بازار تبریز بسیار بزرگ و تعطیلی برخی غرفه‌های آن طبیعی است و از سویی چون بخش خصوصی است، نمی‌توان مالکان را ملزم به بازکردن مغازه‌ها کرد، یادآور می‌شود که با این همه از نظر ما تعطیلی همان مغازه‌ها نیز جایز نیست و بنابراین در جلسات ستاد نوروزی استان به دنبال راهکاری برای جلب رضایت بازاریان برای باز کردن تمام غرفه‌های این بازار هستیم.

معاون گردشگری آذربایجان شرقی با اشاره به ثبت جهانی این بازار در سال 89 می‌گوید: بازگشایی کامل این بازار از این جهت برای ما مهم است که این بازار یک میراث تاریخی و جهانی است و بسیاری برای بازدید از معماری آن به تبریز می‌آیند، حتی راهنمایان گردشگری نیز از سوی میراث در ایام نوروز در این بازار مشغول به کار هستند، بنابراین بهتر است که تمام مغازه‌های این بازار باز و پذیرای مسافران و گردشگران باشد.

تعطیلی بازار تبریز؛ رسمی دیرین

تعطیلی بازار تبریز در سال‌های گذشته نارضایتی‌های زیادی را بین مسافران نوروزی ایجاد کرده بود. بسیاری از مسئولان سابق میراث فرهنگی از دلیل تعطیلی این بازار اظهار بی‌اطلاعی می‌کردند، برخی از کارشناسان هم آن را به آب و هوای سرد سال در این ایام و نبود مسافر زیاد مربوط می‌دانستند، در میان این اظهارنظرها رئیس سابق سازمان بازرگانی آذربایجان شرقی با تاکید بر این‌که تعطیلی بازار تبریز در ایامی مانند ایام نوروز قدمتی طولانی دارد، قبلا به مهر گفته بود که باز بودن واحدهای صنفی بازار تاریخی تبریز در ایام نوروز امکان‌پذیر نیست، زیرا تعطیلی این بازار در ایام نوروز و برخی مناسبت‌ها مانند دهه نخست ماه محرم، متعلق به سال‌ها قبل بوده و از آن زمان به عنوان یکی از رسوم این مجموعه درآمده است.

صادق نجفی نارضایتی و حضور نیافتن گردشگران نوروزی در بازار تبریز را نیز به دلیل تعطیلی این مجموعه بی‌مفهوم دانست و افزود: می‌توان با راهکارهای دیگری زمینه حضور گردشگران در این بازار را فراهم کرد، به‌طور مثال با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی، چراغ‌های بازار روشن نگه داشته شود، شهرداری هر روز آبپاشی کند، ‌اوقاف مساجد و حوزه‌های علمیه را باز نگه دارد و بازرگانی نیز قهوه‌خانه‌ها را ملزم به باز نگه‌ داشتن واحدهای خود کند.به هر روی این اظهارنظرهای متفاوت باعث نشد که مسئولان شهر تبریز از تعطیلی بازار این شهر چشم‌پوشی کنند. سعید برزگر، معاون سیاسی و اجتماعی فرمانداری تبریز چند روز پیش با انتقاد از تعطیلی این بازار در ایام نوروز تاکید کرد که بازار تبریز به نوعی برند شهر تبریز و آذربایجان است و باید از ظرفیت‌هایی مثل تعطیلات عید نوروز برای معرفی این شهر و آثار تاریخی آن استفاده کرد؛ امری که در سال‌های گذشته مسئولان برای حل مشکل تعطیلی آن ورود کرده‌اند، ولی متاسفانه کمتر نتیجه‌ گرفته شده و اکنون به دغدغه مسئولان سیاسی و میراث فرهنگی این شهر تبدیل شده است.

فرزین حق‌پرست، مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به این‌که اداره بازار تاریخی و سنتی تبریز به صورت هیات امنایی به نوعی خصوصی است، بنابراین نمی‌توان با دستورالعمل با موضوع رفتار کرد، می‌گوید: با این حال از بازاریان محترم می‌خواهیم که تا حد امکان در ایام نوروز این اثر تاریخی را به روی مهمانان نوروزی باز نگه دارند.

تعطیلی بازار اردبیل؛ فرهنگی نادرست

علاوه بر تبریز، بازار اردبیل نیز در ایام نوروز تعطیل می‌شود، امری که معاون گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل از آن به عنوان فرهنگی نادرست یاد می‌کند.قادر تقی‌زاده با بیان این‌که در تعطیلات عید ۹۵ درصد مغازه‌داران تعطیل کرده و خانه‌نشینی را به فعالیت ترجیح می‌دهند، در گفت‌وگو با مهر می‌افزاید: دلیل ذکر شده از سوی برخی از این افراد این است که وجهه مناسبی ندارد که در تعطیلات عید مغازه باز باشد.وی با اشاره به این‌که این فرهنگ غلط به زیان گردشگری استان تمام می‌شود. یادآور می‌شود این در حالی است که در دیگر شهرها به این شکل نیست و همین موضوع در آمار گردشگران و ماندگاری آنها تاثیر منفی می‌گذارد.این مقام مسئول نیز همچون همتایان خود در آذربایجان شرقی معتقد است که بازاریان خود باید به این امر مبادرت کنند، بنابراین در جلسات پی‌درپی با اصناف مختلف ضرورت این امر را تشریح کرده و خواستار تغییر رویه فعالیت مغازه‌داران شده‌اند.

کرکره‌های بازار زنجان نوروز بالاست

زنجان نیز از جمله استان‌هایی است که تا همین سال گذشته بازار آن تا سیزده به در به روی مسافران و گردشگران بسته بود، اما اینک معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این استان از باز بودن مغازه‌های بازار استان و شهر زنجان خبر می‌دهد.

محمود علی‌محمدی با بیان این‌که نماینده هیات امنای بازار اعلام کرده است که 50 درصد بازاریان بویژه مغازه‌داران راسته قیصریه در روزهای نوروز 94 فعالیت خود را تعطیل نخواهند کرد، در گفت‌وگو با ایرنا می‌افزاید: سال گذشته با وجود اعلام دستوری مجمع صنفی به بازاران مبنی بر خودداری از تعطیل کردن مغازه‌ها در ایام نوروز، مغازه‌داران بازار زنجان به پایین کشیدن کرکره‌ها و تعطیلی دکان‌ها اقدام کرده بودند.

از همین رو براساس تجربه سال قبل بنا شده بود، تا در صورت ادامه تصمیم بازاریان مبنی بر تعطیل نگاه داشتن مغازه‌ها تا سیزدهم فروردین، ارگان‌های مربوطه به برپایی نمایشگاه صنایع دستی در راسته قیصریه اقدام کنند که این تصمیم باعث شد بازاریان تغییر رویه داده و برای فعال بودن در ایام نوروز اعلام آمادگی کنند.

فاطمه مراد زاده / گروه ایران