«دزک»، نگینی تاریخی بر بلندای زاگرس + عکس

استان چهارمحال و بختیاری در حوزه تاریخی آثار بسیاری دارد که قلعه های تاریخی این استان مهمترین آثار تاریخی است که از زمان های بسیار قدیم در استان باقی مانده است.

هم اکنون قلعه های تاریخی بسیار زیبایی در این استان وجود دارد که مهمترین آنها را می توان قلعه تاریخی چالشتر، قلعه دزک، قلعه فرخ شهر، قلعه سورک و... بر شمرد.

در میان قلعه های تاریخی قلعه تاریخی دزک یکی از زیباترین قلعه های تاریخی این استان به شمار می رود که معماری بسیاری زیبایی دارد.

مجموعه ساختمانی قلعه دزک به عنوان یکی از آثار ممتاز فرهنگی و هنری در روستای دزک واقع در شهرستان کیار و در ۴۰ کیلومتری شهرکرد است.

این قلعه عمارت و خانه، مسکونی چند نسل از ایلخانان بختیاری بوده است که نویسندگان متعدد ایرانی و خارجی چون راولینسن، ایزابل برد بیشاپ، هنری رنه دالمانی، شونمان، ویلسون و غیره از آنها با تحسین یاد کرده اند.

تاریخ احداث شالوده و قسمت اصلی قلعه که در اصطلاح آن زمان معروف به ود دیوانخانه بوده و شامل اطاق ها و اسکلت طبقه همکف بنای کنونی است به سال ۱۲۹۲ قمری می رسد و از آن پس تا سال ۱۳۲۵ قمری که آخرین لوحه تاریخدار این مجموعه نصب شده به تدریج قسمت های دیگری شامل عمارات اندرونی، حیات های خلوت و سایر بخش ها بر بنای اصلی افزوده شده و تزئینات داخلی، روکارها، نازک کاریها، و نماسازی های ساختمان مخصوصا در عمارت سر در و بیرونی در چند مرحله بصورت های متنوع توسعه یافته و تکمیل شده است.

علاوه بر ارزش های کلی فرهنگی که ماهیت هر ساختمان ارزشمند قدیمی است وجوه امتیاز مجموعه ساختمانی قلعه دزک نیز از ویژگی های این قلعه تاریخی است.

تالار آئینه این مجموعه از آثار ممتاز قلعه تاریخی است. چهار محل از نقاشی های دیواری این تالار بصورت شیشه نقاشی «دو پوسته عکس درهم» است که نمای کامل سه بعدی دارد و نمونه های مشابه آن بسیار کمیاب است.

کارهای اصلی آئینه کاری زیر نظر استاد ابوالقاسم خواجویی از برجسته ترین استادان آئینه بند قرن گذشته انجام گرفته که کارهای طراحی، نقاشی، رنگ بندی و زرک اندازی همه مجموعه اثر استادان بزرگ اصفهان است که غالباً در اصفهان طراحی و در محل اجرا و نصب شده است.

تالار سفره خانه مجموعه از لحاظ هنر گچ آرایی بخصوص رنگ اندازی ابری و قلمگیری و نیز ریسه سازی های ستونی و قاب کتیبه های تسمه دار قابل توجه است.

فرش تالار سفره خانه یک تخته قالی عتیقه ۵۰ متری است که در حدود نود سال قبل در بختیاری بافته شده است.

این فرش از نظر قدمت و نقشه و بافت یکی از ارزنده ترین نمونه های فرش بختیاری می تواند باشد.

تنها نمونه مشابه آن در جهان فرش بختیاری معروفی است بهمین قواره که در یکی از مجموعه های اختصاصی در آمریکا نگهداری می شود.

درهای طاق ها که برای هر مدخل بصورت مضاعف کفش​کن دارد تو در تو نصب شده و همه از نوع مفتول کش بر چوب گردو است که دارای دستگیره های نیزه ای دو زبانه است و این درها از لحاظ ظرافت و پوشش کار و تنوع جوهر که در مغز نقش بکار رفته قابل توجه است.

حجاری ها و سنگتراشی های متعدد و متنوع این مجموعه نیز قابل توجه است و ارزنده ترین آنها در دیواره حوض آبگیر وآبنماها و سرفواره ها و همچنین سرستون ها و زیرستون ها و ساقها مشاهده می شود وکارهای سنگتراشی زیر نظر استاد حسن پهلوان که از حجاران معروف آن دوره است انجام گرفته است.

از جالب توجه ترین آثار هنری در این مجموعه ساختمانی گره چینی های آجرکاشی است که با طرحهای متنوع در کتیبه ها، پشت بغل ها و فخری ها بکار رفته است. مخصوصاً دو کتیبه بزرگ و متقارن محله پاگرد راه پله های داخل محوطه از هر لحاظ ارزشمند است.

استقبال مسافران نوروزی از قلعه تاریخی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری در خصوص قلعه دزک گفت: قلعه دزک یکی از زیباترین قلعه های تاریخی استان چهارمحال و بختیاری است که مسافران بسیاری از این قلعه تاریخی بازدید کرده اند.

بهمن عسگری افزود: در ایام نوروز امسال تاکنون مسافران بسیاری از استان های خوزستان و اصفهان از این قلعه تاریخی بازدید کرده اند.

وی گفت: این قلعه تاریخی دارای تالار آینه است که این اتاق آینه ای یکی از ممتاز ترین تالار های آینه تاریخی در سطح کشور است.

عسگری تاکید کرد: وجود معماری بسیاری زیبای این اثر تاریخی از ویژگی های ممتازی این اثر تاریخی است که این مجموعه را ممتاز کرده است.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری افزود: این مجموعه تاریخی در ایام نوروز در انتظار بازدید مسافران نوروزی استان است.(مهر)