به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مصطفی غریب آبادی در برنامه "تیتر امشب" شنبه شب شبکه خبر که به موضوع بررسی آخرین تحولات پیرامون مذاکرات هستهای اختصاص داشت در خصوص اینکه چرا اوباما با طرح کنگره در زمینه مذاکرات هستهای موافقت کرده است افزود: باید این موضوع را در چارچوب سیاست داخلی آمریکا تفسیر کرد.
به گفته مجری برنامه، طرح کنگره میگوید پس از توافق احتمالی به امضاء رسیده، کنگره 30 روز فرصت دارد تا نظرش را اعلام کند چنانچه نظرش منفی بود رئیس جمهور آمریکا 12 روز وقت دارد تا آن را وتو کند چنانچه وتو شد باز موضوع به کنگره بر می گردد و در فرصت 10 روز باقیمانده کنگره می تواند با دو سوم رأی آن را تصویب کند.
در ادامه مصطفی غریب آبادی کارشناس مسایل سیاسی گفت: رئیس جمهور و دولت آمریکا تحت فشار از سوی جناح رقیب است و البته فراتر از آن نیروهای خارج از آمریکا هم هستند که از چنین توافقی که میان ایران و 1+5 بوجود آمده است خرسند نیستند.
غریب آبادی افزود: طبیعی است که پس از گفتگوها در لوزان که منجر به صدور بیانیه مشترک بین ایران و 1+5 شد برخی کشورها فشار خود را بر دولت اوباما مضاعف کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا با موافقت چنین طرحی از سوی اوباما آیا عملاً دولت با کنگره تعامل می کند؟ گفت: این یک بعد آن است و بعد دیگر آن این است که تحت فشارهایی که کنگره به اوباما و وزیر خارجه آمریکا وارد کرده است شاید به این نتیجه رسیدند که باید با کنگره تعامل کنند و مجبور شوند به انها نقش بیشتری بدهند.
این کارشناس سیاسی در ادامه افزود: اگر آمریکا بخواهد در فرآیند تصویب تفاهم نامه احتمالی نقش مهمی به قانون گذاری داخلی خود بدهد همین امتیاز و موضوع برای جمهوری اسلامی ایران هم وجود دارد.
کاظم دولتیار دیگر کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه ما شاهد بازی جدید از طرف آمریکا هستیم گفت: البته این دفعه اول آنها هم نیست زیرا ما شاهد ازاین دست بازیها بوده ایم.
وی افزود: چند سال قبل زمانی که اوباما در نامه ای به رئیس جمهور برزیل و نخست وزیر ترکیه شرایطی را مطرح کرد چنانچه ایران با آن شرایط موافقت می کرد اعلام شده بود که حاضرند با تبادل سوخت با اورانیوم غنی شده ایرانی موافقت کنند با این حال پس از گفتگوهای سنگینی که منجر به بیانیه تهران شد و رئیس جمهور آمریکا باید اولین کسی می بود که از این بیانیه حمایت می کرد اما دیدیم که مخالفت کردند و به سوی قطعنامه جدید رفتند.
این تحلیلگر سیاسی گفت: همیشه وقتی گامی به سوی جلو برداشته می شود حداقل در مدتی که بحثهای هسته ای مطرح بود ما شاهد این گامهای به اصطلاح زیگزاگی هستیم.
وی گفت: این حرکتی که این روزها در آمریکا اتفاق می افتد حرکتی در جهت تسهیل موضوع نیست بلکه آنرا پیچیده تر می کند.
دولتیار با اشاره به اینکه هر وقت رئیس جمهور کشوری تعهدی را می پذیرد این تعهد در سیستم سیاسی آن کشور الزام آور است افزود: شاید اوباما می خواهد نقش بیشتری به کنگره بدهد و چنانکه کنگره آنرا تأیید کند شاید مشکلات بعدی اوباما کمتر می شود.
وی گفت: فشارها به دولت آمریکا زیاد است و این فشارها بی تأثیر نیست بر اینکه اوباما با طرح کنگره موافقت کند اما این پیامی خواهد داشت.
دولتیار افزود: اینکه این شرایط مذاکرات را تسهیل خواهد کرد یا سخت تر، معتقدم باید چنین موضوعی را در زمان بندی تفاهم نامه نهایی دید.
وی گفت: رئیس کنگره و اعضای آن به صراحت اعلام کردند مخالف هر گونه توافق هستند و چطور می توان انتظار داشت این مجموعه تفاهم نامه را تأیید کند بدون آنکه اخلالی در آن بوجود نیاورد.
دولتیار افزود: مشکل ما با آمریکا مشکل هسته ای نیست زیرا آمریکا نخستین کشوری بود که قبل از انقلاب در جهت هسته ای شدن ایران کمک کرد.
تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: مشکل آمریکا با ایران بر سر مسائل هسته ای نیست، بلکه مشکل گفتمان عدالت خواهانه جمهوری اسلامی ایران است.
مصطفی غریب آبادی در خصوص طرح کنگره آمریکا در زمینه توافق احتمالی گفت: آمریکا کشوری نیست که بتوان به آن اعتماد کرد.
وی افزود: این مشکل ایران به عنوان یک طرف مذاکره کننده نیست ،بلکه مشکل داخلی امریکاست.
تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: کشوری که ادعای جامعه بین المللی بودن را دارد اگر نتواند تفاهم حاصل شده با دیگر مدعیان این امر و ایران را اجرایی کند خود دچار ننگ و خدشه می شود.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر توانایی کنگره در اجرایی کردن این طرح گفت: باید دید اوباما چقدر اشراف به کنگره امریکا دارد و آیا می تواند مفاد توافقنامه را اجرایی کند یا نه؟
غریب آبادی گفت: در این تفاهم نامه باید در نظر گرفته شود که دو طرف بر تعهدات خود پایبند باشند.
وی افزود: در این مذاکرات ایران حقانیت خود را نشان داد و مشخص شد کشوری که کارشکنی می کند امریکاست.
کاظم دولتیار دیگر کارشناس حاضر در برنامه نیز گفت: هرگاه یک گام مثبتی برداشته می شود، تلاش گسترده ای برای سنگ اندازی در ان صورت می گیرد.
وی با اشاره به وجود این مشکل در سیاست داخلی آمریکا گفت: این مسئله بر طرفهای دیگر مذاکره تاثیر می گذارد.
دولتیار با اشاره به فهرست بلند تحریم های امریکا و اروپا علیه ایران گفت: باید در مقابل آن، فهرستی تهیه شود و تک به تک در مقابل این تحریم ها قرار بگیرد.
تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان سه گزینه توانایی ، آمادگی و اراده به عنوان شروط اصلی طرفهای مذاکره کننده گفت: طرف آمریکایی نشان داد آمادگی و اراده برای رسیدن به توافق نهایی دارد ولی از توانایی برخوردار نیست.
وی افزود: تحریم های آمریکا به راحتی با یک دستور رئیس جمهور آمریکا می تواند لغو شود اما ما این توانایی را در رئیس جمهور آمریکا نمی بینیم.
دولتیار گفت: نفوذ جمهوری اسلامی ایران در جامعه جهانی مشکل اصلی آمریکا با ایران است و باید این مسائل حل شود.
کارشناس مسائل سیاسی در ادامه اظهارداشت: تحریمهای اتحادیه اروپا علیه ایران جامع ترین تحریم علیه یک کشور در طول تاریخ بشریت و دست کم پس از تشکیل سازمان ملل متحد است.
آقای غریب آبادی افزود: تحریمها علیه ایران سه دسته شامل شورای امنیت ، اتحادیه اروپا و آمریکاست که سخت ترین آن را اتحادیه اروپا تشکیل می دهد که در سال 2010 و 2012 علیه ایران وضع کردند.
وی درباره توافق اخیر کنگره و دولت آمریکا نیز گفت: این اقدام کنگره کار را در مذاکرات سخت و پیچیده تر خواهد کرد.
کارشناس دیگر مسائل سیاسی نیز با یادآوری مذاکرات بیش از ده ساله ایران با آژانس گفت: هر گاه همکاریها به انتهای کار با آژانس می رسد طرفهای مقابل آنرا پیچیده می کنند.
آقای دولتیار خاطر نشان کرد: بعنوان نمونه چند سال قبل بر اساس مدالیته کار با آرامش به نتیجه پایانی نزدیک می شد اما در مرحله نهایی ادعاهای جدیدی همچون کاغذها و لب تاپ مطرح کردند هر چند اینها مدرک نبود.
وی افزود: ایران در گذشته در برابر طرف مقابل انعطافی را در بازرسی از برخی مراکز نظامی نشان داده بود اما در این مرحله دیگر آن اجازه را نخواهد داد چرا که آنان پیش از این با هر کسی که خواستند در مکانهای مختلف مصاحبه کردند که نتیجه بهانه جویی بود.
غریب آبادی نیز گفت: آژانس بطور مکرر در باره فعالیتهای مختلف هسته ای ایران نظرات خود را ارائه داده اما مدعی است که باید درباره فعالیتهای اظهار نشده نیز حساس بود البته این موضوع صرفاً مختص ایران نیست اگر چه پروتکل الحاقی در چنین مواقعی ابزاری برای آژانس است.
وی تأکید کرد: بیش از صد کشور هنوز پروتکل الحاقی را امضا نکرده اند بنا بر این اژانس باید در تعامل با کشورها نگاه بی طرفانه داشته باشد.
غریب آبادی در باره راستی آزمایی ایران با اشاره به بیانیه مشترک مطبوعاتی گفت: آژانس طبق این بیانیه قرار است در باره عناصر کلیدی با ایران به نتیجه برسد نه درباره ادعاهای گذشته بنا بر این در اینجا راستی آزمایی و یا برخی ادعاهای قدیمی که مطرح می کنند موضوعیت ندارد.
آقای دولتیار نیز با تأکید بر اینکه آژانس تحت القائات سیاسی و اطلاع رسانی سرویسهای جاسوسی و منابع خبری غلط است گفت: آژانس باید غیرسیاسی و حرفه ای باشد در حالیکه تجربه گذشته این را نشان می دهد حتی از چهره هایی که در آژانس بعنوان مسئول منصوب شده اند این مسئله را به وضوح می توان فهمید.
کارشناس مسائل سیاسی تأکید کرد: تجربه نشان می دهد که آژانس بین المللی انرژی اتمی بی طرف نیست.
آقای غریب آبادی افزود: در ایران نسبت به آژانس خوشبینی وجود ندارد چرا که این نهاد به موضوعات سیاسی ورود پیدا کرده است.
آقای دولتیار نیز گفت: باید چارچوب صلاحیتهای آژانس تعریف شود و نباید درباره دسترسی های داخلی کشورمان بازرسیهای منحصر بفردی صورت گیرد.
غریب آبادی در ادامه اظهارداشت: اگر آمریکاییها از ما اقدامات اعتمادساز می خواهند ما نیز از آنها بطور عینی، قطعی و محکم اعتمادسازی می خواهیم.
وی افزود: اتحادیه اروپا نیز نباید در خلاف این مذاکرات دست به اقدامات غیرسازنده بزند و برخی را در فهرست تحریمهای قبلی خود بگنجاند.
آقای دولتیار نیز گفت: در ذهن برخی مقامات آمریکایی اینگونه خطور کرده که علت انعطاف ایران برای رفتن پای میز مذاکرات تأثیر تحریمهاست در حالیکه ما آنرا رد می کنیم.
وی افزود: باید ساز و کاری اتخاذ شود تا ذهن طرف مقابل به اشتباه نیفتد و در داخل در برابر تحریم بصورت مناسب مدیریت کنیم.
غریب آبادی هم گفت: محدودیتهای هسته ای در بیانیه مشترک لوزان سوئیس یک طرفه نیست چرا که آنها زمانی اجازه فعالیت یک سانتریفیوژ را نمی دادند و از تعلیق و تعطیلی آب سنگین اراک سخن می گفتند اما امروز در شرایطی هستند که باید دستاوردهای ما را بپذیرند.
وی گفت: البته آمریکاییها در افکار عمومی خود بگونه ای سخن می گویند که در برابر ایران به یک برد دست یافته اند در حالیکه اینگونه نیست.
این کارشناس مسائل سیاسی افزود: موفقیت مذاکرات مدیون دانشمندان ، خون شهدای هسته ای، تدبیر مقام معظم رهبری و فعالیت تیمهای مذاکرات قبلی و کنونی است.
وی گفت: اقدام اخیر کنگره کار را کمی پیچیده خواهد کرد اما در ایران خللی درباره پیشبرد مذاکرات وجود ندارد چرا که ما حسن نیت خود را بارها نشان داده ایم و حتی هیچ کشوری را تهدید نکرده ایم بلکه همواره مورد تهدید بوده ایم.
دولتیار نیز گفت: ما نباید به اشتباه بیفتیم که تنها راه برداشتن تحریم در مذاکرات است بلکه بهترین راه این است که اثر تحریم را در زندگی مردم کاهش دهیم و مشکلات را با مدیریت کم کنیم.
وی تأکید کرد: ما همواره از تیم مذاکره کننده حمایت می کنیم اما مدیریت اقتضا می کند که نباید کاری کرد که طرف مقابل درباره تأثیر تحریمها به اشتباه بیفتد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد