فرصتی منحصر به فرد برای بازبینی کتاب

به گزارش جام جم آنلاین از روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنرانی خود در آیین گشایش بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که صبح امروز با حضور رییس جمهور و جمعی از مقامات کشوری و بین المللی و ناشران و اهالی قلم در مصلای حضرت امام خمینی (ره) برگزار شد، بر نقش برجسته دیپلماسی فرهنگی در این دوره از نمایشگاه کتاب تهران تاکید کرد.

متن سخنرانی علی جنتی به شرح زیر است:

خدای را شاکریم که باردیگر نمایشگاهی را افتتاح می کنیم که امروز بیش از هرزمان دیگر در عرصه های ملی و بین المللی بدرخشد.

نمایشگاه کتاب، تجلی گاه باشکوهی از اندیشه ها و آموزه هایی است که با تلاش نویسندگان و مترجمان و فعالان صنعت نشر فراهم آمده است تا به تعبیر قرآن، همه سخنان را بشنویم و بهترینش را برگزینیم.

روشنایی این محفل علمی همه ساله میلون ها نفر را به خود جذب می کند و در یک اجتماع عظیم فرهنگی، مستقیم و بی واسطه همه اهالی فرهنگ را بهم پیوند میدهد، امری که هم به سلامت فرهنگ کمک می کند و هم بهترین راه برای ارتقای سطح فرهنگ عمومی است.

نمایشگاه کتاب تهران در طول بیست و هشت سال گذشته تبدیل به یک رویداد بزرگ فرهنگی شده است و دولت از همه امکانات خود برای پربارترشدن این نمایشگاه بهره گرفته است.

این نمایشگاه حاصل همکاری میان‌بخشی بیش از هفتاد سازمان اجرایی است. شهرداری تهران، مدیریت مصلی، نیروی انتظامی، وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش، وزارت امورخارجه، وزارت نیرو، بانک صادرات، و ده ها سازمان و نهاد اجرایی و خدماتی دیگر در تدارک این جشن بزرگ همکاری کرده اند.

هزاران ناشر داخلی و صدها ناشر خارجی در آن شرکت دارند و خوشبختانه امسال براساس گزارش ها، عناوین و شمارگان کتب عرضه شده در نمایشگاه 20 درصد افزایش پیدا کرده است.

در حوزه کتاب‌های خارجی، حدود 50 درصد از عناوین غیرتکراری است. حضور حدود 300 هزار عنوان کتاب نشر داخلی و بیش از 160 هزار عنوان کتاب خارجی نمایه ای از گستره این رویداد بزرگ فرهنگی در حوزه نشر و کتاب است.

نمایشگاه کتاب فرصتی منحصر به فرد برای بازبینی کتاب است. اگر بپذیریم که استحکام بنای تمدن ما بر کتاب و کتابخوانی استوار است، باید راه های ترویج کتابخوانی در جامعه را هم بیابیم. این نمایشگاه یک تالار هم‌اندیشی ملی و تامل درباره کتاب است که در آن دولت و ملت پیرامون موضوعات مختلف با یکدیگر گفت و گو می پردازند و راه های همدلی و همزبانی را می جویند.

یک از مسائل امروز ما این است که در سال های اخیر دولت بیش از حد لازم، وارد فعالیت های تصدی گرایانه شده است، کاری که به اصل مأموریت دولت، یعنی همان تعیین اهداف، سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت لطمه زده است.

به همین خاطر، در نمایشگاه ، امسال گام اول برای واگذاری مدیریت نمایشگاه به ناشران برداشته شد و بخش های مهمی از فعالیت های اجرایی به تشکل های نشر واگذار گردید. در نظر است با یک مطالعه جامع، فرآیند واگذاری را کامل کرده و همه امور اجرایی را به اهل آن بسپاریم.

در حال حاضر، نمایشگاه کتاب بیش از آن که یک نمایشگاه باشد، تبدیل به فروشگاهی بزرگ شده است که هرسال بر وسعت و حجم آن افزوده می شود و به تدریج از هدف اصلی خود که همانا معرفی کتاب های جدید و تبادل اطلاعات نشر است، فاصله می گیرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر این باور است که کتاب در درجه اول باید در کتاب فروشی ها عرضه شود.

مسئله دیگر ، نمایشگاه محلی برای عرضه کتب بویژه کتابهای چاپ اولی باشد. این که تنها «وجود کتب خارجی» برای «بین المللی شدن نمایشگاه» کافی نیست و باید امکانات بیشتری برای ارتباط با دانش و دانشمندان جهان فراهم آورد.

به همین خاطر، در این نمایشگاه نقش «دیپلماسی فرهنگی» برجسته شده و امسال کشور عمان به عنوان میهمان ویژه در این نمایشگاه شرکت جسته است.

علاوه بر این، در این نمایشگاه چند تن از وزرای فرهنگ از کشورهای مختلف و نیز 5 تن از روسای نمایشگاه های بین المللی کتاب و برخی از نویسندگان و فرهیختگان شرکت خواهند کرد و هرروز از نمایشگاه به نام یک کشور نامگذاری شده است تا بتواند برنامه های علمی و فرهنگی خاص خود را ارائه دهد. شعار امسال نمایشگاه «خواند، گفت و گو با جهان» است و امید میرود این شعار بتواند کارکرد نمایشگاه را برجسته تر کند.

در مورد مکان نمایشگاه، البته افتخار بزرگی برای اهل فرهنگ و دانش و کتاب است که آثار خود را در عبادتگاه و مصلای بزرگ تهران ارائه کنند اما می دانیم که حجم بالای جمعیت مراجعه کننده و ضرورت ارائه خدمات فرهنگی، متناسب با این مکان نیست.

امیدواریم با کمک سایر بخش های دولت بتوانیم هرچه زودتر برای نمایشگاه کتاب تهران فضای مناسب تری را تهیه کنیم.

خوشبختانه امسال بازنگری در کارکرد نمایشگاه شروع شده و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار ارزیابی و بازاندیشی در چگونگی برگزاری نمایشگاه را آغاز کرده است که «واگذاری امور به ناشران» یکی از این تغییرات است.

امیدواریم که این تجربه تمرینی برای واگذاری کامل امور اجرایی نمایشگاه به مجموعه تشکل های نشر باشد.

همچنین در سال جاری تلاش شده است که با حضور چشمگیرتر برنامه های استان ها و نیز اقوام ایرانی و پیروان ادیان توحیدی در حوزه کتاب، عدالت فرهنگی که از شعارهای اساسی دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، نمایان تر شود.

گفت و گوهای علمی – فرهنگی در طول برگزاری نمایشگاه، با بیش از صدها نشست و مناظره و میزگرد نمایشگاه کتاب را به مرکزی پویا و با نشاط در تبادلات فکری و نیز بررسی مسائل نشر کشور تبدیل خواهد کرد.

امیدواریم با همفکری و همکاری همه فعالان صنعت نشر و اهالی فرهنگ و دانش و اندیشه بتوانیم این نمایشگاه را به بهترین وجه و موثرترین روش در راستای تحقق اهداف والای فرهنگی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران برگزار کنیم و در این راه از خدای بزرگ مدد می جوییم.

در پایان لازم میدانم از معاونت امور فرهنگی و موسسه نمایشگاه های فرهنگی و کلیه همکاران و نهادهایی که در برگزاری نمایشگاه تلاش و همکاری کرده اند صمیمانه تشکر و سپاسگزاری نمایم.