الزام اپراتورهای کشور به عرضه سیمکارت کودک

کودکانی که در دهه‌های قبل در کوچه‌ها مشغول بازی‌های سنتی بودند، این روز‌ها مشغول بازی با تبلت‌ و تلفن‌هوشمند هستند. در سراسر دنیا اپراتورهای تلفن همراه برای ارائه خدمات خود به کودکان و پیشگیری از تهدید‌ها، سیمکارت‌هایی را با عنوان سیمکارت کودک یا سیمکارت ویژه کودکان عرضه می‌کنند. در ایران نیز در هفته‌های گذشته خبرهایی مبنی بر ارائه سیمکارت کودک از سوی اپراتورهای تلفن همراه کشور منتشر شد. در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته و درباره لزوم این اتفاق با مسئولان اپراتورها و رگولاتوری صحبت کرده‌ایم.

خدمات رایتل برای کودکان

دی سال گذشته خبری مبنی بر اولین قدم پیوست فرهنگی موبایل اعلام شد. در این خبر، معاون سازمان تنظیم مقررات ارتباطات از الزام اپراتورهای تلفن همراه به ارائه سیمکارت‌های ویژه کودکان و نوجوانان ظرف شش ماه آینده خبر داد و این طرح را گام نخست حرکت به سمت اجرای پیوست فرهنگی موبایل عنوان کرد. بر این اساس اعلام شد اپراتورهای تلفن همراه باید در سیمکارت‌های مختص کودکان و نوجوانان، ویژگی‌هایی تعبیه کنند که والدین براساس نیاز فرزندان خود، این سیمکارت‌‌ها را تهیه کرده و در اختیارشان بگذارند. همچنین براساس این طرح، اپراتور‌ها می‌توانند گروهی از شماره‌های قابل واگذاری خود را به کودکان و نوجوانان اختصاص دهند.

به‌ این ‌ترتیب اپراتور‌ها تا پایان اردیبهشت زمان دارند سیمکارت کودک و نوجوان عرضه کنند. در این میان رایتل فرصت را غنیمت شمرده و به عنوان اولین اپراتور به عرضه سیمکارت کودک پرداخته است. این اپراتور اعلام کرده با استفاده از سیمکارت‌ کودک رایتل، کاربر فقط قادر به استفاده از وبسایت‌های ویژه کودکان است و والدین دیگر نگران صرف زمان‌های طولانی کودکان در فضاهای مجازی که مورد تائید آنها نیست، نخواهند بود. رایتل سرویس‌هایی را ویژه سیمکارت‌های کودک عرضه کرده تا کودکان بتوانند مناسب با سن خود از سرویس‌های این اپراتور استفاده کنند. دسترسی به انیمیشن‌ها و کارتون‌های کودکان، دسترسی به مجموعه‌ای از داستان‌های ویژه کودکان، دسترسی به شبکه نمایشی پویا و اپلیکیشن‌های ویژه کودکان جزو امکاناتی است که رایتل در اختیار مشترکان سیمکارت کودک قرار می‌دهد.

اما پرسشی که برای بسیاری پیش می‌آید این است که آیا سیمکارت کودک قابلیت ارسال پیامک یا مکالمه را دارد یا خیر؟ رایتل اعلام کرده این نوع از سیمکارت‌ها فقط قابلیت دسترسی به خدمات ویژه ذکرشده را خواهد داشت و کودک قابلیت برقراری تماس یا ارسال پیامک با این سیمکارت را نخواهد داشت. هرچند رایتل وعده داده در آینده، والدین بتوانند در لحظه و از طریق این سیمکارت با کودکان خود ارتباط برقرار کنند و ارتباط بین کودک و والدین از طریق این سیمکارت حفظ شود. در حال حاضر کاربران این اپراتور می‌توانند این نوع از سیمکارت‌ها را از طریق سایت رایتل سفارش دهند.

اپراتور دوم کشور و سیمکارت کودک

آرش کریم‌بیگی، مدیر روابط عمومی دومین اپراتور کشور در مصاحبه با خبرنگار جام‌جم درباره سیمکارت کودک ایرانسل گفت: «سیمکارت‌ کودک ایرانسل این قابلیت را خواهد داشت تا والدین تماس‌های خروجی شامل تماس‌های صوتی و پیامک‌ها را مدیریت کنند. در ضمن والدین به خرید سیمکارت جدید نیاز ندارند و می‌توانند سیمکارت‌هایی را که از گذشته خریده‌اند به کودکان خود اختصاص داده و سیستم مدیریتی خود را بر آن اعمال کنند.» کریم‌بیگی افزود والدین از طریق یک پرتال که ایرانسل در اختیار آنها قرار می‌دهد، می‌توانند فهرست سیاه و سفید برای سیمکارت کودک خود تعیین و مشخص کنند کودک آنها به چه سایت‌هایی دسترسی داشته یا از دسترسی به چه سایت‌هایی منع شود. در این سرویس والدین حتی می‌توانند فهرست کلماتی را مشخص کنند که دوست ندارند فرزندشان از طریق اینترنت یا پیامک آن را دریافت کند. به‌گفته مدیر روابط‌عمومی ایرانسل، این اپراتور خدمات ویژه‌ای را نیز برای این سیمکارت‌ها در نظر گرفته تا کودکان بتوانند به آن دسترسی داشته باشند. سرویس‌هایی نظیر کتاب‌های ویژه کودکان، بازی‌ها و اپلیکیشن‌های ویژه کودکان از‌جمله سرویس‌هایی است که ایرانسل در اختیار مشترکان سیمکارت کودک خود قرار خواهد داد. کریم‌بیگی درباره زمان عرضه این سیمکارت‌ها افزود زیرساخت‌های آن آماده بوده و در نیمه اول سال ۹۴ ایرانسل نیز به جمع عرضه‌کنندگان سیمکارت کودک خواهد پیوست.

تدابیر همراه اول برای کودکان

همراه اول نیز از مصوبه سازمان تنظیم مقررات ارتباطات استقبال و اعلام کرده مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات، اپراتور‌ها را موظف کرده تا شش ماه پس از ابلاغ مصوبه، طرح پیشنهادی خود را ارائه کنند. بر این اساس، همراه اول ده روز پیش از سیمکارت کودک خود به نام درسا رونمایی کرد.

عسگری، مدیر روابط عمومی همراه اول درباره سیمکارت‌های کودک این اپراتور به خبرنگار جام‌جم گفت: «امکان مدیریت هزینه، مدیریت تماس‌ها و پیامک‌ها و محدودیت دسترسی به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی از قابلیت‌های سیمکارت‌های مخصوص کودکان و نوجوانان است.»

به نظر می‌رسد هر سه اپراتور همراه اول، رایتل و ایرانسل اهداف یکسانی در راه‌اندازی سیمکارت‌های کودکان و نوجوانان دنبال می‌کنند. این اپراتور‌ها علاوه بر قابلیت‌های کنترل والدین بر تماس‌های خروجی و ورودی کودکان از طریق سیمکارت، امتیازات و سرویس‌های ویژه‌ای نیز برای کودکان قرار داده‌اند تا کاربران به استفاده از این سیمکارت‌ها مشتاق شوند.

مجلس، مخالف بزرگ

بهروز نعمتی، عضو هیأت رئیسه مجلس، در مخالفت با اعطای سیمکارت کودک از سوی اپراتورها گفته است: «‌گویا وزارت ارتباطات مسیر اصلی خود را گم کرده و وارد فضاهای کاسبکارانه شده است. درخصوص واگذاری سیمکارت‌های کودک، جنبه مالی موضوع به‌قدری تحت‌الشعاع قرار گرفته که دیگر جوانب و تبعات آن مورد غفلت واقع شده است.» او با تاکید بر این‌که واگذاری سیمکارت به کودکان تاثیرات بسیار نامناسبی خواهد داشت، افزوده است: این موضوع می‌تواند برای سلامت روح و جسم کودکان در جامعه مضر باشد و هزینه‌های درمان و بهداشت را افزایش دهد.

از سوی دیگر جهانگیر اسدی، مدیر روابط عمومی و سخنگوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور در مصاحبه با خبرنگار جام‌جم درباره این طرح گفت: «اپراتورها تا پایان اردیبهشت می‌توانند این خدمات را در چارچوب مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ارائه کنند. اکنون اپراتورهای همراه اول و رایتل اقداماتی در این خصوص انجام داده‌اند و شرکت ایرانسل هم به‌دنبال ارائه این خدمات است.»

او درباره اعتراض نمایندگان مجلس به این طرح افزود: «در سال‌های گذشته سیمکارت‌ها از سوی برخی اپراتورها در مدارس عرضه شد که اعتراضاتی را به‌دنبال داشت، زیرا سیمکارت‌های ارائه شده هیچ‌ وجه تمایزی با سیمکارت‌های معمولی نداشت. در حالی‌که سیمکارت‌های کودک و نوجوان سیمکارتی با ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص است که والدین قادر به مدیریت تماس‌های خروجی و ورودی و نحوه دسترسی به اینترنت از سوی کودکان خود هستند.» وی خاطر نشان کرد این طرح در واقع پاسخی به انتظارات و دغدغه‌های مسئولان فرهنگی درخصوص دسترسی کودکان به اینترنت پرسرعت نسل سوم و چهارم است، زیرا با کمک این سیمکارت والدین می‌توانند براحتی سطح دسترسی کودکان خود به اینترنت را مدیریت کنند.

با وجود موافقان و مخالفان این طرح، به نظر می‌رسد عرضه سیمکارت کودک در کشور از اقدامات خوبی است که می‌تواند یکی از خطراتی را که کودکان و نوجوانان را تهدید می‌کند به فرصت تبدیل کرده تا از سیمکارت خود در نقش یک وسیله آموزشی و سرگرم‌کننده مفید بهره ببرند. باید منتظر ماند و دید آیا تا زمان مشخص شده برای اپراتور‌ها، ایرانسل و همراه اول مانند رایتل موفق به عرضه این سیمکارت خواهند شد یا خیر؟

میلاد احرامپوش / کلیک (ضمیمه یکشنبه روزنامه جام جم)