امین حیایی: خسته شدم از تهیه کنندگانی که فقط به فکر «پول» هستند

حتماً چهره، فیزیک و رنگ و لعاب بازیگر، تأثیر بسیاری در قرار گرفتن در جایگاه یک استار در سینما و حتی تلویزیون دارد، اما ماندگاری یک بازیگر می‌تواند به فاکتورهای دیگری نیز مرتبط شود.
اصولاً چهره‌هایی که تنها به واسطه «صورت» به عنوان سکاندار یک اثر سینمایی قرار می‌گیرند، خیلی زود جایگاه‌شان را از دست داده و تاریخ مصرف‌ ستاره ماندنشان دیری به طول نخواهد انجامید. اینکه بازیگری بتواند در طول دوران حرفه‌ای‌اش (در رأس تیتراژ) با حضوری متفاوت و دور از هرگونه کلیشه نظر مخاطب را جلب کند نشان از هوش، استعداد و توانایی آن بازیگر دارد.

امین حیایی و دانیال حکیمی در آسمان من

با نگاهی اجمالی به کارنامه امین حیایی می‌توان به چند نکته اساسی در خصوص این بازیگر خلاق و توانمند رسید؛
- حیایی توانایی این را داشت که در صورت دستیابی به یک فیلمنامه قوی و بکر شخصیتی بکر را خلق کند.
- بر خلاف بسیاری از استارهای سینما که اصولاً در یک گونه و قالب خودشان را تکرار می‌کنند او نشان داده یک بازیگر چند ژانری است، از کمدی موقعیت گرفته تا ملودرام‌های عاشقانه . حتی ژانر سیاسی در کارنامه امین حیایی دیده می‌شود.
- جالب اینکه حضور متعدد تلویزیونی‌اش هرگز جایگاه سینمایی او را دچار خدشه نکرد.

- جنس و نوع بازی جیایی بدون فاصله از مخاطب و نزدیک به زندگی است و این فاکتور به او محبوبیتی داده که در حفظ جایگاهش در میان مخاطبان سینما و تلویزیون مؤثر است. اما شاید جالب‌ترین خبر در خصوص بازیگر فیلم‌های خانوم، آتیش بازی، رژیم طلایی، خود زنی، قلاده‌های طلا، اخراجی‌ها، مهمان مامان، مزاحم، رز زرد، کما، شیش و بش و... این باشد که او به سبک بازیگران صاحب نام دنیا این روزها در صدد افتتاح کمپانی فیلمسازی خودش است تا با فراغ بال به ساخت فیلم‌هایی که به استاندارد ذهنی‌اش نزدیک است برود. بازیگر مجموعه‌های آپارتمان، همسایه‌ها، روزگار جوانی، کلاه پهلوی، قلب یخی، خوب،بد،زشت، آسمان من و... که این روزها مشغول بازی در سریال آمین است به زودی با افتتاح دفتر فیلمسازی خودش فاز جدیدی از دنیای سینما را در مقام تهیه کننده و صاحب فیلم تجربه خواهد کرد.
بدیهی است تجربه فعالیت و حضور در بیش از 24 سال در سینما و تلویزیون‌ها می‌تواند برای او در این عرصه مغتنم باشد. به بهانه پخش سریال «آسمان من» به کارگردانی محمدرضا آهنج امین حیایی مهمان یک فنجان چای شد تا از هر دری سخن بگوید.
***

از سریال «آمین» شروع کنیم و از اینکه در این سال‌ها امین حیایی بیش از پیش به تلویزیون روی خوش نشان می‌دهد؟
ـ من اصولاً طرفدار کار خوب هستم. خیلی فرق ندارد این کار در تلویزیون باشد، سینما باشد یا تئاتر، وقتی که کار قصه و فیلمنامه جذابی داشته باشد کار می‌کنم. خیلی درگیر این نیستم که در تلویزیون کار کنم یا سینما، سریال «آمین» هم فیلمنامه خوبی داشت ضمن اینکه نقش هم متفاوت بود. حس کردم جای کار دارد و می‌توان روی نقش چلنج داشت. سریال «آمین» روزهای آخر خودش را پشت سر می‌گذارد. ما دو روز دیگر بیشتر کار نخواهیم داشت. امیدوارم حاصل زحمات بچه‌ها نتیجه خوبی در بر داشته باشد.

در سریال خوب، بد ، زشت

امین حیایی هنوز می‌تواند یک استار محسوب شود پس باید شرایط ستاره ماندنش را حفظ کند. حضور متعدد در تلویزیون نمی‌تواند به این مقوله لطمه وارد کند؟
ـ به نظر من اگر کار خوب انجام بدهی، تلویزیون و سینما هیچ فرقی با هم نمی‌کند. من معتقدم انجام کار خوب در تلویزیون هم می‌تواند تأثیر بسیار زیادی در جایگاه تو داشته باشد. من از قدیم در تلویزیون کار کردم و هرگز این مسئله به روند کاری من لطمه‌ای وارد نکرده است. هم تلویزیون و هم سینما در جهت پیشرفت من در کارم بسیار مؤثر بوده است. نگاه سینما برایم حرفه‌ای‌تر بوده است، اما تلویزیون هم در این سالها پیشرفت‌های خوبی داشته است. بزرگانی به تلویزیون آمده‌اند و سطح کیفی آثار سیما بالا رفته من حس می‌کنم مدیوم سینما و تلویزیون دیگر خیلی مهم نیست. مهم این است که ما بتوانیم کارمان را خوب و به نحو احسن انجام دهیم و از آن به نتایج خوبی برسیم. من امروز به حضور مؤثر بیشتر فکر می‌کنم.
افت سینما و حتی گاهی روند ناامید کننده بسیاری از فیلم‌ها در طول چند سال اخیر که به باخت مخصوص گیشه و عملاً تضعیف سینما منجر شده است باعث شد بسیاری از بزرگان سینما نگاهی مهربانانه‌تر به رسانه ملی داشته باشند این مسئله در نظر امین حیایی موثر بوده؟
ـ باور کن خیلی نگاه اینگونه به ماجرا ندارم. من به پیشنهادهایم نگاه می‌کنم، آنها را سبک و سنگین می‌کنم. شما می‌دانید که چه در سینما و چه در تلویزیون پیشنهادهای متعددی دارم، پس قاعدتاً به پیشنهاد بهتر، نقش بهتر، قصه و فیلمنامه جذابتر جواب مساعد خواهم داد. این چند وقت اخیر در سینما هم پیشنهادهایی داشته‌ام، ولی برایم جذاب نبوده.
اینکه می‌گویی فیلمنامه‌های سینمایی پیشنهاد شده برایت جذاب نبوده یعنی چه؟
ـ قصه‌های تکراری، شخصیت‌های کلیشه‌ای بدون اتفاق بکر و جذاب و کپی کارهای قبلی، من با خودم می‌گویم اگر امین حیاتی قرار است خودش را تکرار کند، همین بهتر که کار نکند. در این شرایط اگر نقش متفاوت در تلویزیون پیشنهاد شود، ترجیح من تلویزیون خواهد بود.
و اما سریال «آسمان من»، همکاری ات با محمدرضا آهنج برای ایفای نقش یک هواپیما ربا...
ـ روز اول که من رفتم دفتر دوستان در نگاه اول با کستینگ سریال مواجه شدم. هم اعضای گروه افراد کار بلد و نامداری بودند که البته کارشان را شروع کرده بودند و کلی از تصویربرداری سریال انجام شده بود که با من تماس گرفتند. من بخش‌هایی از سریال را دیدم و اعضای شاخص بازیگری سریال را هم برانداز کردم و دیدم با حضور خیلی از بازیگران مطرح سینما و تلویزیون حتماً این سریال اثری موفق از آب در خواهد آمد. از شکل و شمایل کار و وسواس تیم تهیه و تولید مشخص بود قرار است یک اتفاق نو رخ بدهد. من در نقش یک «هواپیما ربا» کاراکتری خاص دارم و تا به حال شخصیتی با این تعریف را تجربه نکرده بودم. این کاراکتر جزو گروه مجاهدین است که با اتفاقات خاصی مواجه می‌شود. وقایع سریال هم گویا برگرفته از واقعیت است. در واقع به قصه‌های مرتبط با امنیت پرواز می‌پردازد، حوادثی که رخ دادن آن باعث شده اصلاً امنیت پرواز شکل بگیرد گروهی که با گذراندن دوره‌های مختلف و آموزش‌های لازم تمام تلاش خود را به خرج می‌دهند تا جلوی هواپیما ربایان را بگیرند.
آقای آهنج فیلمنامه را به من دادند خواندم، قصه و نقش را خیلی دوست داشتم، فیلمنامه دارای لحظات و فضای بسیار خوبی بود. گروه بسیار همراه و کار بلد بودند. من کارم را با بخش اکراین آغاز کردم، ما حدود 2 ماه اکراین بودیم. بخش‌هایی هم در فرودگاه تهران کار کردیم. من از این همکاری و شرایط حاکم بر این سریال بسیار راضی بودم.
شما در این سریال ایفاگر رل یک ضد قهرمان هستی؟
ـ بله...
چطور می‌شود که نقش یک ضد قهرمان با خصوصیات خاکستری در مقام هواپیما ربا می‌تواند دوست داشتنی از آب درآید؟
- درست می‌گویی، شخصیت من در این سریال خیلی بر لبه تیغ بود. حتی در این مورد با آقای آهنج صحبت‌هایی هم داشتیم. او معتقد بود هرگز نمی‌خواهم این شخصیت منفی دیده شود. شما دیدید این شخصیت در هواپیما هم با مردم رفتار بدی ندارد. حتی این آدم نسبت به رفتارهای نادرست همکارانش با مردم واکنش نشان می‌دهد.
در واقع فقط قرار بوده که ما هواپیمایی را ربوده و به فلان مقصد ببریم، اصلاً قصد کشت و کشتار وجود نداشته است. او در ادامه از رفتارهای همکارانش و برخورد سازمان منزجر می‌شود. در نهایت او را رها می‌کنند تا این آدم به مسیری برود که به مرگ خودش منجر شود.
گویا با فیلمنامه کامل سر صحنه این سریال رفتید؟
ـ من چهار قسمت خودم را کامل داشتم. مابقی قصه را برایم تعریف کردند. از سه مرحله هواپیماربایی که ما در این سریال می‌بینیم صحبت شد و با دیدن بخش‌هایی از کار در جریان فضای کار قرار گرفتم.
گاهی تلویزیون به لحاظ متریال، امکانات و تجهیزات و فرمت فیلمسازی به سراغ آثاری می‌رود که توانایی بین‌المللی شدن دارند. در روزگار رقابت سریال‌های تلویزیونی با شبکه‌های فارسی زبان چگونه می‌توان گوی رقابت را با ساخت آثار قوی که توان بین‌المللی شدن را دارند ربود؟
ـ برای ساخت آثار بین‌المللی و قوی ابتدا باید نگاهی بین‌المللی داشت. ما سریال زیاد درست کردیم اما استانداردهای بین‌المللی را نداشته، شاید در حد جذب مخاطب داخلی باشد اما به لحاظ جذب مخاطب بین‌المللی باید بیشتر تلاش کنیم.
یادم است در گفت و گوی قبلی که با هم داشتیم معتقد بودید سریال «کلاه پهلوی» می‌تواند وجوه بین‌المللی پیدا کند.
ـ مجموعه «کلاه پهلوی» یک سریال تاریخی بود و معمولاً آثار تاریخی می‌تواند وجه بین‌المللی هم داشته باشد. آثار تاریخی در کشورهای دیگر هم معمولاً جذابیت‌های خودش را دارد. نمونه‌اش سریال یوسف پیامبر (ص) که کلی طرفدار داشت. یادم می‌آید من برای کاری در دوبی به سر می‌بردم، آنجا سریال با مخاطب ارتباط خوبی برقرار کرده بود و اعراب مجموعه را دیده بودند و می‌شناختند. آن سریال در حد خاورمیانه مطرح شد اما برای ساخت سریال در حد استانداردهای بین‌المللی کار به این سادگی نیست. آثار بین‌المللی معمولاً دارای جذابیت یا پیام‌هایی است که می‌تواند نظر کل دنیا را جذب کند. در واقع موضوع جذاب و جهانی است و تنها قشری خاص را معطوف خود نمی‌کند. ما وقتی که به موضوعات مبتلا به مردم کشور خودمان بپردازیم قطع به یقین نمی‌توانیم سریال بین‌المللی کار کنیم. اگر چه به لحاظ امکانات و تجهیزات باید بتوانیم به استاندارد برسیم. وقتی نتوانیم به لحاظ تکنیک به یک حد نرمال و استاندارد برسیم حتماً در نمایش یک اثر بین‌المللی نمی‌توانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.
کار با محمدرضا آهنج را به لحاظ کارگردانی و هدایت تیم بازیگری چگونه دیدی؟
ـ کار با آقای آهنج بسیار خوب بود. او کارش را خیلی خوب بلد بود و می‌دانست چه می‌خواهد. او بسیار مشخص و کنترل شده کار می‌کرد. با دکوپاژ آماده سر صحنه حاضر بود سر کار ایشان همه چیز منظم و مرتب بود. مدیریت، اخلاق و رفتار آقای آهنج سر صحنه بسیار خوب بود. ارتباط بسیار خوبی با بازیگران برقرار کرده بودند. به کار بازیگران‌شان بسیار اهمیت می‌دادند. رفتار ایشان سر صحنه طوری بود که بازیگر خودش را ملزم به احترام به کار و نقش می‌کرد. من از کار با آقای آهنج بسیار لذت بردم، روابط دوستانه سر صحنه باعث شده بود همه با عشق و علاقه سر صحنه کار کنند. روزهای پر خاطره و خوشی را سر صحنه این سریال با هم داشتیم.
یادم هست از اوضاع احوال دستمزد و شرایط تولید سریال «کلاه پهلوی» خیلی رضایت نداشتی، اما بی شک یکی از بهترین و متفاوت‌ترین نقش‌های سریال «کریم» را بازی کردی و...
ـ (می‌خندد) بله، اما من بالاخره آن کار را تسویه کردم. فقط به خاطر اینکه یک کار خوب ساخته شود قبول کردم با ماهی 6 میلیون تومان سر آن سریال بروم. باور کنید بارها واسطه‌گری کردیم تا آن کار به نتیجه برسد. کلی تلاش کردیم تا جایی که کار می‌رفت بخوابد و دیگر بلند نشود با میانجیگری راه بیفتد و به نتیجه برسد. بارها از دوستان خواهش کردیم که سر صحنه حاضر شوند. پروژه به لحاظ مالی مشکل داشت و بچه‌های پروژه همه مشکل داشتند و خیلی سخت سر آن سریال حاضر شدند. بازیگران و عوامل پشت صحنه باید نیاز مالی‌شان برآورده شود، فقط که نمی‌شود با عشق سر صحنه حاضر شد. به هر حال این مسیر امرار معاش بسیاری از هنرمندان است و آنها باید به لحاظ مالی شرایط مناسبی داشته باشند تا با تمرکز سر صحنه حاضر شوند. ما نمی‌توانیم به خودمان دروغ بگوییم بخشی از نیاز مالی با این حرفه برآورده می‌شود پس باید تیم تهیه و تولید شرایط را مهیا کنند. قبول که عشق به کار در این حرفه موثر است اما امرار معاش هم مهم است. متاسفانه مشکلات مالی آن پروژه زیاد شده بود و بچه‌ها واقعاً در شرایط سختی بودند. من هم آن نقش را واقعاً دوست داشتم و اصلاً مسائل مالی مدنظرم نبود، گفتم یک آب باریکه باشد تا در آن کار خوب، یک نقش خوب را تجربه کنم. اگر چه به سریال آنطور که باید پرداخته نشد. نمی‌دانم گویا خیلی دوست نداشتند آن سریال دیده شود.
به نظرم سریال «آسمان من» هم نتوانست انعکاس خوبی در پخش از شبکه افق داشته باشد؟
ـ بله، این کاش شبکه افق ابتدا سریال را پخش نمی‌کرد. حداقل باید اجازه می‌دادند یکبار سریال از شبکه سراسری پخش می‌شد بعد آن را روی آنتن شبکه افق تکرار می‌کردند. ماشاءالله این روزها چند بار یک سریال از شبکه‌های مختلف مثل آی فیلم، نمایش و... پخش می‌شود. متاسفانه کار حیف شد. حالا خبر دارم که ممکن است سریال از شبکه سه به پخش برسد. به نظرم سریال را هیچ کس ندید و ای کاش با یک پخش خوب زحمات بچه‌ها دیده شود.
برنامه‌ای برای سینما نداری؟
ـ من امسال دو فیلم خوب داشتم. یکی «حیرانی» کار آقای علیزاده که در آن نقشی متفاوتی داشتم، ولی به جشنواره ندادند. «مرواریدهای خلیج فارس» را داشتم. کار آقای قناعت پور که حس کردم جزو کارهای خوب سینمایی است، ولی هیچکدام به جشنواره نرسید. فیلم «آتش بازی» را سه سال پیش با خانم شاکردوست کار کردم که تولید هدایت فیلم است و هنوز اکران نشده. برای اکران عید فطر هم «سه بیگانه» آقای مظلومی را دارم که انشاءالله اکران خواهد شد.
و اما سوال آخر اینکه شنیده‌ام خودت دست به کار احداث دفتر فیلمسازی و افتادن در جریان تهیه و تولید فیلم شده‌ای.
ـ (می‌خندد) اولاً که من هنوز پیشنهادهای خوبی دارم و در حال بررسی فیلمنامه‌هایی هستم که به دستم رسیده تا یکی را به زودی انتخاب کنم. درست می‌گویی تصمیم گرفته‌ام خودم دست به کار تهیه و تولید شوم. راستش را بخواهی خسته شده‌ام از بس سر کارهایی رفته‌ام که برای تولید‌کنندگانشان پول مهم است نه کار، خسته شدم! باور کن من برای کار خوب آمده‌ام و آماده، برای کاری که حرف برای گفتن داشته باشد. برای مردم پیام داشته باشد. من عاشق مردم کشورم هستم و دوست دارم برایشان عاشقانه کار کنم. اما الان همه چیز شده پول، آقایان بیشتر به شهرت خودشان فکر می‌کنند و اینکه کنار من و امثال من افراد خانواد‌شان را بگذارند تا معروف بشوند. اصلاً سینمای ما به حاشیه رفته و کار و اثر هنری اهمیت خودش را از دست داده، همه چیز شده پول و شهرت، تصمیم دارم خودم یک کمپانی افتتاح کنم و مجوز گرفته‌ام تا وارد بحث تهیه و تولید شوم. با این اوصاف دیگر کارها از صفر تا صد دست خودمان است، اگر نقدی هم وارد باشد به خود ماست. الان ما را نقد می‌کنند، ولی نمی‌دانند مقصر تهیه کننده است، کارگردان است، نویسنده است یا... می‌گویند این فیلم امین حیایی است در حالیکه این فیلم کارگردان دارد، نویسنده دارد و امین حیایی فقط یک بازیگر است. من بارها مجبور شدم با شرایطی کنار بیایم که دلخواهم نبوده، مخصوصاً کار آقای جوانمرد که سر آن کار واقعاً اذیت شدم و هنوز هم با ما تسویه حساب نکردند. کلی انگیزه دارم برای کار کردن، ساخت کارهای خوب و قوی که به درد جامعه بخورد و بتواند تاثیر بگذارد. انشاء الله که به زودی این اتفاق بیفتد و با ساخت کارهای قوی از خجالت مردم خوب کشورم که همیشه به من لطف دارند در بیایم. (بانی فیلم آنلاین/ مجتبی احمدی)