هرمزگان، استانی محروم از امکانات پزشکی

استقبال غیرمنتظره از بیمارستان صحرایی شهید آیت‌الله صدوقی سپاه استان اصفهان که اسفند سال گذشته وارد منطقه هشت‌بندی شهرستان میناب شده بود، خود گویای کمبود شدید در این حوزه است. استقبال از این کاروان به‌حدی بود که فقط طی 3 روز، به گفته رئیس بیمارستان صحرایی شهید آیت‌الله صدوقی هزاران نفر از بیماران این استان و حتی استان‌های همجوار برای معالجه دردها و رنج‌های تلنبار شده خود، به‌طور شبانه‌روزی در صف‌های طولانی به انتظار ایستادند تا بلکه از این فرصت برای مرهم نهادن بر زخم و دردی که تا آن زمان به‌دلیل فقر شخصی و محرومیت درمانی استان، مجال مداوا و التیام نیافته بود، استفاده کنند.

یک بررسی ساده آماری نیز بیشترین میزان فوت زنان باردار طی چند سال اخیر را به این استان بویژه شرق آن نسبت می‌دهد، که مرگ زن جوان باردار جاسکی و نوزادش در شهریور و فوت یک زن 23 ساله و مادر دوقلوهای مینابی در آذر سال گذشته، نمونه‌ای از این مرگ و میرهاست که دلیل آنها نبود متخصص زنان و زایشگاه و امکانات مناسب در این مناطق اعلام شده است.

عمق کمبود مراکز درمانی و بهداشتی این استان را می‌توان با تعداد بیمارستان‌های آن دریافت. استان هرمزگان با وجود جمعیتی حدود یک میلیون و 500 هزار نفر، فقط 12 بیمارستان دارد. به عبارتی در هرمزگان هر بیمارستان باید پاسخگوی حدود 125 هزار نفر باشد و این در حالی است که همین تعداد بیمارستان نیز از فضاهای کوچکی برخوردار است، به‌طوری که تعداد تخت‌های هر کدام از چند ده تخت تجاوز نمی‌کند. نبود و کمبود تجهیزات و امکانات پیشرفته پزشکی و کمبود شدید نیروی متخصص و عمومی را نیز که به این فهرست اضافه کنید، وضعیت بهداشتی و درمانی مردمان آن بهتر مشخص خواهد شد.

نماینده حوزه شرق این استان با بیان این‌که شرق هرمزگان شامل 5 شهرستان با حدود 600 هزار نفر جمعیت است که بخش زیادی از این جمعیت در 800 روستای این منطقه سکونت دارند، به جام‌جم می‌گوید: اما این مناطق به لحاظ خدماتی، آموزشی، راه، آب، برق و بهداشت و درمان در پایین‌ترین سطح به سر می‌برند.

سیدعبدالکریم هاشمی‌نخل‌ابراهیمی با تاکید بر این‌که از بعد از انقلاب تاکنون اقدامات خوبی در حوزه بهداشت و درمان در این استان صورت گرفته است، می‌افزاید: با این حال اقدامات انجام شده، کفاف نیاز مردم منطقه را نمی‌دهد و هنوز با کمبود شدید فضا و تجهیزات درمانی و پزشک متخصص و حتی عمومی در شرق استان مواجه هستیم، به‌طوری که شهرستان بشاگرد با 50 هزار نفر جمعیت، پزشک متخصص ندارد و بقیه شهرستان‌ها هم با کمبود پزشک عمومی و متخصص مواجه‌اند.

به گفته نماینده شهرستان‌های میناب، رودان، جاسک، بشاگرد و سیریک، هم‌اکنون میناب با 300 هزار نفر جمعیت؛ یک بیمارستان 96 تختخوابی دارد که تخت‌های آن به 220 عدد افزایش یافته است، رودان با حدود 170 هزار نفر جمعیت؛ یک بیمارستان قدیمی 34 تختخوابی، جاسک با 70 هزار نفر جمعیت؛ یک بیمارستان 32 تختخوابی، بشاگرد با جمعیت 50 هزار نفری؛ یک بیمارستان 32 تختخوابی دارد و در نهایت سیریک با 50 هزار نفر جمعیت، هیچ بیمارستانی ندارد.

وی با اشاره به این‌که بهترین بیمارستان شرق هرمزگان، بیمارستان حضرت ابوالفضل میناب است که به دلیل مجهزتر بودن نسبت به دیگر بیمارستان‌های منطقه، بیماران شهرستان‌های دیگر و حتی بیماران جنوب کرمان نیز از آن استفاده می‌کنند، خاطرنشان می‌کند: با این حال این بیمارستان از ابتدا 96 تختخوابی بوده و تجهیزات، امکانات و پرسنل آن نیز برمبنای 96 تخت فراهم شده، حال آن‌که به‌دلیل کثرت بیماران، 124 تخت دیگر به آن اضافه شده، در حالی که کادر درمانی و خدماتی و امکانات آن افزایش نیافته است. هرچند همین 220 تخت فعلی نیز با توجه به انبوه بیماران مینابی و دیگر شهرستان‌ها جوابگو نیست.

هاشمی‌نخل‌ابراهیمی، درباره بالا بودن میزان مرگ و میر زنان باردار در مناطق شرقی استان هرمزگان هم می‌گوید: این امر به دو دلیل؛ کمبودهای ناشی از محرومیت مردم این مناطق و به‌دنبال آن نامناسب بودن مراقبت‌های قبل و پس از بارداری و همچنین بحث خدمات‌رسانی نامطلوب به این زنان برمی‌گردد که در بحث خدمات‌رسانی که به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مربوط می‌شود، باید گفت اولا هیچ بیمارستان و مرکز درمانی خاص زنان و زایمان در شرق استان وجود ندارد و ثانیا خدمات‌رسانی دیگر مراکز هم به‌دلیل کمبود جا و کمبود کادر درمانی متخصص و غیرمتخصص، در سطح پایینی قرار دارد. وی می‌افزاید: اکنون بیماران بسیاری برای عمل‌های جراحی قلب و عروق، مغز و اعصاب، چشم و سوانح و سوختگی به استان‌های دیگر نظیر یزد، کرمان، شیراز و تهران می‌روند.

نماینده بندرلنگه بستک و پارسیان نیز دراین زمینه یادآور می‌شود که اکنون مشکل اصلی در حوزه بهداشت و درمان در این 3 شهرستان، کمبود کادر درمانی اعم از پزشک متخصص، پزشک عمومی، ماما و پرستار است.

توزیع نامتوازن خدمات درمانی

نماینده بندرعباس، قشم، ابوموسی و حاجی‌آباد نیز که از بی‌عدالتی در توزیع متوازن خدمات در سطح کشور بشدت گلایه‌مند و معتقد است در این میان سهم استان‌هایی همچون هرمزگان بشدت نادیده گرفته شده است، زیرا شهر بندرعباس با 500 هزار نفر جمعیت فقط یک بیمارستان دولتی دارد که آن هم هیچ‌گاه تخت خالی ندارد، دستگاه «ام آر آی» آن اکثر اوقات خراب است و گاهی برای گرفتن یک آزمایش ام‌آرآی، بیمار باید به مدت 4 ماه در نوبت باشد.

به گفته ابوالقاسم جراره، یک بیمارستان تامین اجتماعی هم در بندرعباس وجود دارد که به دلیل نبود تجهیزات و نیرو فقط از 30 تا 40 درصد آن استفاده می‌شود.

وی یادآور می‌شود که اخیرا برای قشم با 120 هزار نفر جمعیت، یک بیمارستان راه‌اندازی شده که به دلیل آماده نبودن امکانات از جمله برق هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است و شهرستان حاجی‌آباد نیز با جمعیت 65 هزار نفری، یک بیمارستان کوچک 50 تختخوابی دارد که در بخش تجهیزاتی نظیر آزمایشگاه، سی‌تی‌اسکن و ام آر آی مشکل دارد.

در همین حال رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی هرمزگان درباره وضع بهداشتی و درمانی این استان به جام‌جم می‌گوید: حمایت‌های دولت یازدهم از حوزه درمان و بهداشت در کشور و بویژه هرمزگان، طی یکی دو سال اخیر سیمای سلامت این استان را تغییر داده، به‌طوری که اکنون شاهد توسعه تجهیزات و فضای بیمارستان‌های موجود و راه‌اندازی بیمارستان‌های جدید و همچنین کاهش هزینه‌های درمان و ماندگاری پزشکان در استان بویژه در نقاط دوردست هستیم.

محمد شکاری در عین حال با قبول کمبود نیروی درمانی در هرمزگان و مشکل ماندگاری نیرو در این استان می‌افزاید: در کل ماندگاری نیروی پزشکی در تمام استان‌های جنوبی بسیار کم است که یک دلیل آن نبود زیرساخت‌های اجتماعی، فرهنگی، خدماتی و رفاهی در این استان‌هاست که هر پزشکی حاضر نیست در این شرایط به کار ادمه دهد. هرچند بزودی آزمون استخدامی برای گرفتن نیرو در بخش‌های مختلف در استان برگزار خواهد شد.

وی با اشاره به این‌که کمبود شدید بیمارستان دیگر مشکل حوزه درمانی این استان است، تصریح می‌کند: در مجموع 1000 تخت بیمارستانی در استان کم داریم که این کمبودها بیشتر در بندرعباس و میناب است.

به گفته وی تنها بیمارستان دولتی بندرعباس مربوط به قبل از انقلاب بوده و بیمارستان جدیدی در این استان ساخته نشده است. یک بیمارستان در حال ساخت نیز دارد که پیشرفت کندی دارد و اگر به همین منوال پیش رود، تا 7 تا 8 سال آینده هم به بهره‌برداری نمی‌رسد.

شکاری با اشاره به این‌که هرمزگان درمجموع 16 بیمارستان دولتی و خصوصی دارد، یادآور می‌شود: تاکنون بخش خصوصی تمایلی به ورود به این حوزه نداشته، در حالی که ورود بخش خصوصی به حوزه ساخت بیمارستان در این استان بسیار ضروری است و از این طریق می‌توان بخشی از کمبودها را جبران کرد، به همین دلیل از ورود سرمایه‌گذاران به این حوزه استقبال می‌کنیم.

فاطمه مرادزاده / گروه ایران