حسرت طلا با گام‌های خسته

تیم ایران در غیاب احسان حدادی و لیلا رجبی با 12 ورزشکار به ووهان چین رفت که فقط به دو مدال برنز رسید. این تیم در رقابت‌هایی که چین، قطر و هند روی سکوهای اول تا سوم قرار گرفت، پانزدهم شد.

رضا قاسمی تنها ستاره ایران در این رقابت‌ها بود که با مدال برنز ماده 100 متر نخستین مدال آسیایی ایران در این ماده را به دست آورد و در فینال 200 متر هم در مکان ششم ایستاد. نکته مثبت در عملکرد دونده سرعتی ایران در ماده 100 متر این بود که در هر مرحله، رکورد بهتری ثبت کرد.یکی از دلایل مدال‌آوری قاسمی رقابت نزدیک او با ورزشکاران دوی 100 متر مانند حسن تفتیان است که رقابت نزدیک آنها سبب شده مراحل و مراتب آماده‌سازی را بشدت پشت سر بگذارند. با موفقیت قاسمی در رقابت‌های آسیا، اینک امید می‌رود او بتواند رکورد ورودی المپیک 2016 ریودوژانیرو را به‌دست آورد. قاسمی با 10 ثانیه و 19 صدم ثانیه از خط پایان ووهان گذشت و برای راهیابی به المپیک باید زمان 10 ثانیه و 15 صدم ثانیه را ثبت کند.

ماده پرتاب دیسک که در سال‌های گذشته مدال‌های زیادی برای ایران به ارمغان آورده است، یک بار دیگر برای دوومیدانی با محمود صمیمی تکرار شد، آن هم در روزی که رکوردهای شرکت‌کنندگان ضعیف بود، صمیمی با پرتابی به طول 59 متر و 78 سانتی‌متر به مدال برنز رسید. این نخستین مدال محمود صمیمی در رقابت‌های قهرمانی آسیاست.

سپیده توکلی در ماده هفتگانه و در حالی که تا شش مسابقه در میان سه نفر اول بود، در نهایت با 5543 امتیاز پنجم شد و رکورد ایران را شکست. در مجموع غیر از توکلی، هیچ کدام از نمایندگان ایران نتوانستند رکوردهای قابل قبولی ثبت کنند.

سجاد هاشمی، مهدی زمانی، حسین کیهانی، مسلم نیادوست، پژمان قلعه‌نویی، سبحان طاهرزاده، کیوان قنبرزاده، مریم طوسی و فاطمه خیاطی دیگر نمایندگان ایران در این رقابت‌ها بودند که نتایج قابل قبولی نگرفتند و بیشتر آنها با ایستادن در مکان‌های ششم و هفتم رقابت‌های آسیا را ترک کردند.

شاید کم‌تجربگی جوانانی که هنوز تجربه رقابت در این سطح از آسیا را بدرستی نیاموخته‌اند، دلیل این نتایج ضعیف باشد اما چرا دوومیدانی ایران نباید پیش از رقابت‌های قهرمانی آسیا، جوانانی مانند پژمان قلعه‌نویی را در تورنمنت‌های بین‌المللی محک بزند تا این ورزشکاران، مقایسه‌ای از خود و رقبای خود داشته باشند و روی نقاط ضعف‌ها کار کنند؟

فدراسیون دوومیدانی بعد از بازی‌های آسیایی اینچئون کره جنوبی و به دنبال نتایج ضعیف ورزشکاران، از سوی وزارت ورزش و جوانان حتی کمیته ملی المپیک مورد انتقاد قرار گرفت . با این حال افشین داوری، رئیس این فدراسیون برای حفظ صندلی ریاست، پافشاری کرد.

بلاتکلیفی چندماهه که سرانجام رئیس فدراسیون دوومیدانی را وادار به استعفا کرد، شرایط دوومیدانی ایران را در تمرینات آمادگی جسمانی که پیش نیاز فصل مسابقه‌هاست، در وضع بحران قرار داد. با رفتن داوری و آمدن سید حسن طباطبایی، سرپرست معرفی شده از سوی وزارت ورزش و جوانان، او در ساماندهی اردوها و انسجام بخشیدن به تمرینات ورزشکاران سنگ تمام گذاشت، اما در کنار این شرایط تازه در دوومیدانی آنچه همگان را رنج می‌داد، نداشتن تیمی قدرتمند بود که انتظار می‌رفت نتواند برابر رقبای آماده کاری صورت بدهد.

بعد از بازگشت تیم ملی از رقابت‌های آسیا، هم‌اکنون ثبت‌نام از نامزدهای احراز پست ریاست فدراسیون دوومیدانی به پایان رسیده است و وزارت ورزش و جوانان بعد از استعلام نامزدها، تاریخ برگزاری انتخابات را اعلام می‌کند که اهالی دوومیدانی معتقدند برای خارج شدن از بلاتکلیفی، هر چه زودتر رئیس آینده تعیین شود، بهتر است.

برای 2018 چه باید کرد؟

سیدحسن طباطبایی، سرپرست فدراسیون دوومیدانی پیش از اعزام تیم به چین از رسیدن روزهای افول این ورزش در ایران حرف زده بود و پیش‌بینی کرده بود که ملی‌پوشان نتایج ضعیفی می‌گیرند. پس از رسیدن نسل طلایی دوومیدانی به سن بازنشستگی، سطح کیفی ورزشکاران این رشته افت فاحشی پیدا کرده است.

مجید کیهانی، کارشناس دوومیدانی علت این افت را در سال‌های اوج این رشته ورزشی می‌داند که همگان در فکر تعریف و تمجید از داشته‌های این ورزش بودند و کسی به فکر پشتوانه‌سازی در همان روزها نبود. کیهانی به جام‌جم می‌گوید: ما در المپیک 2012 لندن با 10 ورزشکار شرکت کرده بودیم و در تمامی مواد نماینده داشتیم. المپیک مهم‌ترین رویداد دوومیدانی است و حضور نماینده‌های ایران در پرش‌ها، پرتاب‌ها و دوها نشان‌دهنده ظرفیت دوومیدانی ماست، حتی سوابق مدال‌آوری در آسیا و مسابقه‌های جهانی این نکته را تائید می‌کند؛ بنابراین نتیجه نگرفتن تیم دوومیدانی را باید در عوامل متعددی بررسی کرد.

کیهانی درباره برخی عوامل تاثیرگذار در افت دوومیدانی توضیح می‌دهد: بعد از بازی‌های لندن اعضای تیم ایران به لحاظ انگیزشی از شرایط گذشته فاصله گرفتند و قوای بدنی تعدادی از آنها نیز دچار افت شد، زیرا به سال‌های آخر دوران قهرمانی رسیده بودند. در واقع شرایط جسمانی اجازه نمی‌داد دوباره نتایج خوب گذشته را تکرار کنند.از طرفی دوومیدانی ایران به دلیل فقدان رویکرد پشتوانه‌سازی در سال‌هایی که در اوج این ورزش قرار داشتیم، به یکباره از وجود ستاره خالی شد.

این کارشناس دوومیدانی با اشاره به سال‌های خوب این ورزش ادامه می‌دهد: ما طی سال‌های 2005 تا 2012 عملکرد خوبی داشتیم اما سال 2013 با سه نقره و سال 2015 با دو برنز با رقابت‌های قهرمانی آسیا خداحافظی کردیم. این نتایج بهترین دلیل برای افت دوومیدانی ایران بوده که طی این سال‌ها اتفاق افتاده است. دوومیدانی سال‌ها به تک‌مدال‌ها بسنده کرد و از پشتوانه‌سازی و استعدادیابی غافل شد.

کیهانی یکی از مهم‌ترین دلایل افت دوومیدانی را در نوع مدیریت این ورزش طی سال‌های گذشته می‌داند و می‌گوید: در مقاطع مدیریتی هرگز مباحث استعدادیابی مدنظر نبوده است یا اگر هم بود کارایی و پشتوانه علمی نداشت، طوری که امروز در برخی مواد از جمله دوی 800 متر اصلا نماینده نداریم.

این ماده در گذشته از نقاط قوت دوومیدانی ایران به شمار می‌رفت، اما اینک به نقطه ضعف تبدیل شده است. سال‌ها زیر سایه مدال‌آوری احسان مهاجر شجاعی و سجاد مرادی در 800 متر خوابیدیم تا امسال در ووهان اصلا نماینده‌ای در این ماده نداشته باشیم.

فرآیند استعدادیابی حلقه مفقوده دوومیدانی ایران است. روی این نکته بیشتر کارشناسان تاکید دارند اما برای بازگشت دوومیدانی به جایگاه گذشته‌اش چه باید کرد؟ کیهانی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: برای برون‌رفت از این مشکل و از آنجا که در بازی‌های آسیایی 2018 باید بتوانیم دست کم نتایج گوانگجو را تکرار کنیم که البته کار سختی است، باید به روش گلخانه‌ای پناه ببریم.

من در مجموع موافق این شیوه نیستم اما زمان کمی داریم و برنامه کوتاه‌مدت برای جمع کردن تعدادی افراد مستعد در مواد مختلف دوومیدانی به کمک مان می‌آید. وقتی در رده جوانان، شرکت‌کننده‌ای در ماده پرتاب دیسک نداریم باید برویم نیروهایی را در این ماده پیدا کنیم.

محمدرضاپور / گروه ورزش