فرار مالیاتی چالش رویاهای مالیاتی

در این راستا تحقق درآمد 86 هزار میلیارد تومانی مدنظر است و برای وصول آن هم نرخ‌های مالیاتی و هم چتر مالیاتی، یعنی شمار مودیان و مشاغل مشمول مالیات افزایش یافته است.

بدیهی است که افزایش نرخ‌های مالیاتی به آن دسته از مودیان حال حاضر مالیاتی که پرداخت مالیاتشان واقعی و به روز است، مانند کارگران و کارمندان فشار وارد می‌کند.

همچنین بخش تولید را نیز تحت فشار قرار می‌دهد و افزایش هزینه‌های ناشی از این امر ممکن است به کاهش اشتغال موجود بینجامد لذا به نظر من دولت باید افزایش درآمد مالیاتی سال 94 را نه از محل افزایش نرخ یا مودیان، بلکه از محل شناسایی فرارهای مالیاتی تامین می‌کرد.

به این صورت که ساختار و روش دریافت مالیات از بخشی از همین جامعه موجود تغییر می‌کرد و بهینه می‌شد.

واقعیت آن است که بیشتر اصناف و اقشار مهم مالیات‌پرداز در اقتصاد ایران اکنون تحت پوشش چتر مالیاتی هستند و آنهایی که زیر این چتر قرار ندارند، کسانی هستند که مطیع کردنشان به این سادگی امکان‌پذیر نیست.

نمونه بارز این مساله فعالان اقتصاد زیرزمینی و قاچاقچیان هستند که سالانه هزاران میلیارد تومان از گردش‌ مالی اقتصاد ایران توسط آنها جابه‌جا می‌شود.

لذا زیر چتر درآوردن این اقشار کار امروز و فردا نیست و هماهنگی کاملی میان دستگاه‌های اقتصادی، امنیتی و همچنین سیاسی را لازم دارد.

اما واقعیت این است که در میان برخی از همین مودیان فعلی، ترفندهای متعددی وجود دارد که باعث فرار مالیاتی می‌شود لذا بهتر این بود که سازمان امور مالیاتی تشکل‌های مستقل حسابداری و حسابرسی را تقویت و مقررات حاکم بر حسابداری شرکت‌ها را اصلاح می‌نمود زیرا تغییر در استانداردهای حسابرسی که حتی می‌توانست از طریق خرید دانش فنی روز دنیا انجام شود، می‌تواند به شفاف‌سازی حساب‌های مالی شرکت‌ها و جلوگیری از حساب‌سازی کمک موثری کند.

در نتیجه بازسازی کیفی روش‌های اخذ مالیات به‌جای اولویت یافتن روش‌های کمی، بهتر می‌تواند به جلوگیری از فرار مالیاتی کمک کند و اگر دائم به دنبال افزایش دایره و گستره مودیان، بدون ارتقای کمی و کیفی امکانات و روش‌ها باشیم ـ که اکنون این گونه است ـ فرار مالیاتی همچنان رویای دولت‌ها مبنی بر جایگزینی این درآمد با درآمد نفت را به چالش خواهد کشید.

دکتر جمشید پژویان - کارشناس ارشد اقتصادی