قدر آب را بدانیم

گواه این ادعا نیز نمره تاسف بار کشورمان در مدیریت منابع آب است (2.77 از یکصد) یکی از نتایج این نمره این است که 294 دشت کشور لقب مناطق ممنوعه آبی گرفته و به طور میانگین 30 سانتی‌متر فرونشست کرده‌اند.

واقعیت اینجاست که ما برای استفاده از منابع آب در کشورمان برنامه و اهداف راهبردی نداریم، به همین دلیل روز به روز آسیب بیشتری دیده و در بسیاری از مناطق کشور باید به تماشای مرگ سرزمین‌مان بنشینیم.

باید یادآور شد در این میان کشاورزی بیشترین آسیب را به منابع آب کشور می‌زند، زیرا حدود
90 میلیارد متر مکعب از منابع آبی کشور در اختیار این بخش قرار می‌گیرد، آن هم با بهره‌وری
35 درصد، بنابراین حدود 55 میلیارد مترمکعب آب فقط در این بخش هدر می‌رود.

نگران‌کننده‌تر این که چاه‌های بی‌شماری که در سراسر کشور حفر شده، آب‌های زیر زمینی کشور را می‌بلعد؛ آب‌هایی که گرانبهاترین دارایی موجودات زنده است و نمی‌توان مالکیت آن را به شخص یا گروهی نسبت داد.

نکته اینجاست که در کشورمان مدیریت و قانون مشخصی برای پاسداری از آب‌های زیرزمینی که طی صدها سال ایجاد شده و منابع آب استراتژیک نیز خوانده می‌شود وجود ندارد، به همین دلیل برخی به بهانه کشاورزی با حفر چاه‌های غیرمجاز این سرمایه ملی را به نوعی می‌دزدند.

هر چند از تعداد چاه‌هایی که در کشور حفر شده اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما بر اساس آمارهای اعلام شده از حدود 754 هزار حلقه چاه آب دست‌کم 300 هزار حلقه غیرمجاز بوده و پروانه فعالیت ندارد.

این درحالی است که باید تاکید کرد نظارت دقیقی نیز روی فعالیت افرادی که از چاه‌های مجاز استفاده می‌کنند نیست و بسیاری از کشاورزان روی پرورش محصول‌هایی که به آب زیاد نیاز دارند پا فشاری کرده و در پاسخ به میزان مصرف آب بی‌رویه می‌گویند جریمه آن را پرداخت می‌کنند.

این در حالی است که این جریمه به هیچ وجه با خسارتی که برداشت بی‌رویه آب به کشور می‌زند همخوانی ندارد و نتوانسته سبب حفظ این منابع شود.

برای نمونه میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی تا36 سال پیش حدود 70 میلیون مترمکعب بود اما این روزها این میزان به 11 میلیارد مترمکعب رسیده، به همین دلیل کارشناسان هشدار می‌دهند تا چند سال دیگر 50 میلیون ایرانی ناگزیر به کوچ خواهند شد.

بنابراین باید به مسئولان هشدار داد هرچه زودتر برای مدیریت منابع آب کشور وارد عمل شوند.

مهدی آیینی - گروه جامعه