مراقبت از خود در برابر تب کریمه کنگو

به گفته دکتر مهرداد حقیقی، متخصص بیماری های عفونی، شایع ترین راه انتقال این بیماری در ایران ذبح غیر اصولی و خارج از کشتارگاه های صنعتی است. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید به مردم هشدار می دهد از خرید گوشت تازه ذبح شده و بدون گذراندن دوره یخ زدگی در فریزر یا بدون مهر استاندارد پرهیز کنند.

آمار مرگ و میر تب کریمه کنگو به طور متوسط در دنیا چقدر است ؟

تقریبا 30 درصد است یعنی از هر 10 نفر مبتلا به این بیماری، به طور میانگین 3 نفر می میرند.

این بیماری در کدام مناطق دنیا تا کنون گزارش شده است؟

عراق، افغانستان، پاکستان، هند، نواحی صحرایی آفریقا، ‌نواحی شرقی و اروپای شرقی یا بالکان و سرانجام ایران.

وجه تسمیه اش چیست ؟

تب کریمه کنگو نخستین بار در سال 1944 در منطقه کریمه اوکراین و سپس در سال 1956 در منطقه کنگو مشاهده شد و وقتی متوجه شدند که منشا دو بیماری یکی است نام تب کریمه کنگو را برای آن برگزیدند.

شایع ترین راه انتقالش، در ایران از چه طریق است ؟

به طور کلی عامل تب کریمه کنگو بیماری، ویروسی و مشترک میان دام و انسان است و کنه، مخزن آن است یعنی از طریق گزش این حشره به انسان منتقل می شود.

کنه، وقتی دامی را می گزد، آن حیوان ناقل ویروس می شود و امکان دارد بیماری را به انسان یا حیوانات دیگر منتقل کند. گاهی هم کنه آلوده ، مستقیما انسان را نیش می زند. بیماری در دامدارهایی که کنه آلوده را از روی بدن دام شان کنده اند و له کرده اند، دیده شده است اما در ایران اصلی ترین راه انتقال بیماری ، ذبح آلوده است .

کنه تا یک هفته می تواند متصل به بدن دام زندگی کند. اگر ذبح دام بهداشتی و در کشتارگاه صنعتی نباشد ویروس از طریق تماس با خون، گوشت، پوست و حتی بزاق و ادرار این حیوان آلوده به انسان منتقل می شود. به همین علت است که مردم حتما باید محصولات گوشتی را خریداری کنند که مهر سازمان دامپزشکی دارند.

ارتباط قاچاق دام با گسترش این بیماری در کشور چیست ؟

وقتی که دامی به شکل قانونی وارد کشور می شود نظارت های بهداشتی لازم بر آن اعمال می شود اما دامی که به شکل قاچاق می آید ، هیچ نظارتی بر وضعیت سلامتش صورت نمی گیرد و امکان دارد که ناقل بسیاری از بیماری ها از جمله ویروس تب کریمه کنگو باشد.

چرا گفته می شود که مردم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری، نباید گوشت تازه مصرف کنند ؟

ویروس تب کریمه کنگو اگر در بدن دام باشد و آن دام ذبح شود، پس از 24 ساعت بر اثر اسید داخل بدن دام از بین می رود و به همین علت است که در کشتارگاه های صنعتی، لاشه را پس از ذبح دستکم 24 ساعت نگه می دارند اما متاسفانه در برخی مناطق بلافاصله پس از این که دام ذبح می شود مورد استفاده قرار می گیرد که این روش احتمال انتقال بیماری را بالا می برد. هشدار دیگری که با استفاده از این اصل به مردم می دهم استفاده از دستکش وقت خرد کردن گوشت است.

به علاوه مردم باید حتما گوشت خریداری شده را دستکم 24 ساعت در دمای 0 تا 4 درجه سانتیگراد نگه دارند و سپس مصرف کنند و نه تنها از خوردن جگر خام خودداری می کنند بلکه حتما باید 48 ساعت آن را در همان دمایی که اشاره کردم نگه دارند.

گوشت پخته هم ممکن است آلوده باشد ؟

دمای بسیار بالا هم در از بین بردن ویروس موثر است. گوشت آلوده اگر در دمای بیش از 50 درجه سانتیگراد پخته شود، ویروسش را از دست می دهد.

دمای پایین هم ویروس را از بین می برد ؟

دمای پایین، خطر انتقال را کم می کند اما به هر حال همانطور که اشاره کردم گوشت باید در دمای پایین دستکم 24 ساعت باقی بماند.

با توجه به توضیحات تان، محیط کشتارگاه هم ممکن است خطرناک باشد ؟

خوشبختانه در کشتارگاه های صنعتی و مجاز ، نظارت های بهداشتی وجود دارد. این کشتارگاه ها سم پاشی می شوند و کارکنان شان برای قطعه قطعه کردن گوشت از دستکش، لباس مخصوص و عینک استفاده می کنند. خطر آلودگی از طریق ذبح وقتی بالاست که برخی افراد خارج از کشتارگاه اقدام به ذبح دام می کنند.

بیماری از انسان به انسان هم قابل انتقال است؟

بله . بسیار مهم است که بدانید ویروس از فرد بیمار به دیگران قابل انتقال است و به همین علت به محض مشاهده نمونه ای از بیماری، فرد را در محیط ایزوله بیمارستانی نگه می دارند و مراقبند که پرسنل درمانی، آلوده نشوند.

چرا معمولا در بهار و تابستان این بیماری بیشتر دیده می شود ؟

چون کنه در فصل های گرم بیشتر فعالیت می کند و فعالیتش در فصل های سرد تقریبا متوقف می شود. در واقع بیشترین میزان شیوع بیماری از اواخر فروردین تا شهریور است.

علایم بیماری در کدام مرحله ظاهر می شود ؟

بیماری ، 4 فاز دارد. فاز اول دوره کمون یا پنهان است در این مرحله پس از گزش کنه آلوده یا تماس با بافت یا خون آلوده، ویروس وارد بدن فرد می شود. در این مرحله هنوز علایم اصلی آشکار نیست، امکان دارد فرد گلودرد یا بدن درد یا علایمی دیگر داشته باشد که به نظرش چندان مهم نباشد. از زمان ورود ویروس تا وقتی علایم اصلی ظاهر می شوند معمولا یک تا پنج روز طول می کشد. البته بیشترین دوره کمون 13 روز است.

مرحله بعدی، فاز پیش از خونریزی است. فرد در این مرحله احساس بدحالی، سردرد، درد عضلانی، تهوع، استفراغ و مشکلات گوارش در فرد دیده می شود. فاز سوم، مرحله خونریزی دهنده است که در آن اعضای مختلف بدن دچار خونریزی می شوند، فاکتورهای انعقادی خون از بین می روند، اختلالات قلبی و عروقی آشکار می شوند و بیماران معمولا در این مرحله می میرند اگر بیماری از این مرحله نجات پیدا کند وارد فاز چهارم یا دوره نقاهت، می شود و با ادامه مصرف داروها، ضعفش برطرف می شود و در طول چند هفته بهبود می یابد.

مریم یوشی زاده - خبرنگار جام جم آنلاین