دو هفته گذشته بود که با همدلی میان مسئولان دولتی و مردم و به ویژه همکاری مردم محلی برای جلوگیری از پمپاژها و برداشت های غیرمجاز از زاینده رود، پس از ۱۰ سال آب به تالاب گاوخونی رسید و ساحل نشینان جشن شکرگزاری برای رفع تشنگی تالاب برگزار کردند.
البته مسئولان در همین زمان از خطرهایی که همچنان تالاب را تهدید می کند سخن گفتند و شرط احیای این تالاب و برطرف شدن نگرانی های دوست داران محیط زیست در زمینه پراکنش ریزگردهای سمی به سمت استان های مجاور را تلاش برای ایجاد جریان دایمی آب در گاوخونی برشمردند.
اما به گفته کارشناسان جریان این آب در گاوخونی یک روز نیز نبوده است و همین امر موجب شده که تالاب بار دیگر چهره خشک گذشته را به خود بگیرد.
گاوخونی تنها لبی از آب تر کرد
در این ارتباط رضا خلیلی ورزنه مدیرعامل انجمن دوستداران میراث طبیعی ورزنه گفت: فردای روزی که آب به تالاب گاوخونی رسید آب بخش بالادست زاینده رود بسته شد و به نظر می رسد ظاهرا برای آبیاری باغات غرب استفاده شده است و بدین شکل تالاب تنها لبی از آب تر کرد.
وی با بیان اینکه قطع و وصلهای مکرر جریان آب به تالاب گاوخونی به صلاح نیست، افزود: مردم برای جریان آب در تالاب هزینه کردند و با فداکاری جلوی برداشت های غیرمجاز در این منطقه را گرفتند.
مدیرعامل انجمن دوستداران میراث طبیعی ورزنه با بیان اینکه اکنون مشکل ما برداشت غیرمجاز آب توسط پایگاه انرژی هسته ای است که مطابق قانون و دستور دادستان حق برداشت پسابها را ندارد، تاکید کرد: البته مردم اکنون برای این بخش نگهبانانی قرار داده اند تا جلوی برداشت های غیرمجاز را بگیرند ضمن اینکه هم اکنون مردم با لودر و تراکتور در منطقه برسیان برای آزادسازی و جلوگیری از برداشتهای غیرمجاز تلاش می کنند.
وی افزود: این نکته قابل ذکر است که قطع آب به گفته مسئولان موقتی است و اکنون با دیگر آب زاینده رود به سمت تالاب جریان یافته و آب اکنون از آب بند مروان رد شده است و امیدواریم بار دیگر در روزهای آینده به تالاب برسد.
خلیلی ورزنه ابراز داشت: مردم محلی ایجاد اژیه تا بند مروان جاده دسترسی ایجاد کرده اند تا برای نظارت جلوگیری از برداشت های غیرمجاز امکان نگهبانی وجود داشته باشد.
وی تاکید کرد: تنها راهی که میتوان از احیای تالاب مطمئن بود این است که مسئولان مطابق قول خود پساب های شرق و شمال به حق آبه زاینده رود استفاده شود که به یقین احیای تالاب را شاهد خواهیم بود.
مدیرعامل انجمن دوستداران میراث طبیعی ورزنه گفت: لزوم احیای تالاب مسئله کمی نیست چراکه علاوه بر رفع خطر پراکنش ریزگردها تالاب، با توجه به خاصیت پالایندگی زاینده رود و تالاب در کاهش آلایندگی ها و تصفیه پساب های فاضلاب ورودی نیز موثر است.
ورود آب به گاوخونی نمایشی نبود
وی افزود: این در حالی است که اکنون این پساب توسط کشاورزان در منطقه تیمیارد برآن شمالی استفاده می شود که غیرقانونی است و ضررهای زیادی نیز در ایجاد محصولات نامرغوب و ناسالم کشاورزی دارد.
خلیلی در پاسخ به این سوال که برخی ورود آب به گاوخونی را نمایشی دانسته و معتقدند پساب فاضلاب به تالاب وارد شده است، گفت: به هیچ عنوان این گونه نیست، آب ورودی ترکیبی از پساب و آب زاینده رود به میزان مساوی بوده است.
وی افزود: جریان آب در تالاب گاوخونی کار بسیاری سختی بود که با همکاری کشاورزان و همت مردم منطقه محقق شد و موفقیت بزرگی از همدلی مسئولان و مردم بود که باید تداوم پیدا کند.
مدیرعامل انجمن دوستداران میراث طبیعی ورزنه با توجه به اینکه استاندار اصفهان بارها قول استفاده از پساب تصفیه شده را برای تالاب داد، گفت: امیدواریم مسئولان که در این زمینه به قولهای خود عمل کنند تا بار دیگر با همیاری مسئولان و مردم شاهد جریان آب در گاوخونی باشیم.
وی افزود: مهم ترین دغدغه ما این است که دیگر تالاب خشک نشود چراکه خشک شدن آن باعث خشکی آبهای زیرمینی، فرسایش خاک و کاهش تنوع زیست محیطی می شود اما حتی پساب نیز می تواند گونه های گیاهی و جانوری این منطق را بار دیگر تقویت کند و به یقین بسیار بهتر از خشکسالی است.
خشکی تالاب موقتی است
همچنین حمید ظهرابی مدیرکل محیط زیست استان اصفهان نیز گفت: با توجه به قطع آب ورودی به رودخانه زاینده رود خشکی تالاب موقتی است و امیدواریم طی روزهای آینده رفع شود.
وی افزود: تامین آب برای کشاورزان غرب و همچنین برداشت های غیرمجاز در بالادست علت کاهش آب زاینده رود بود که اکنون بار دیگر جریان آب به سمت تالاب برقرار شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در ارتباط با راه هایی که محیط زیست اصفهان برای جلوگیری از خشک شدن دوباره گاوخونی اندیشیده است، گفت: با مشارکت مردم و به ویژه اهالی شهر اصفهان قصد داریم برنامه جامع مدیریت زیست بومی را اجرایی کنیم که به یقین در احیای تالاب موثر است.
ضرورت مشارکت مردم و جوانان در حفاظت از حق آبه تالاب
وی تاکید کرد: لازم است راهکارهای احیای اکوسیستم تالاب گاوخونی با با مشارکت مسئولان ، کشاورزان و فعالان محیط زیست عملیاتی شود.
ظهرابی گفت: در برنامه ریزی های این سازمان نظرات مردم و به ویژه جوانان را مدنظر داریم و بر این اساس این گروه بخش موثری در حفاظت از حق آبه تالاب و جلوگیری از برداشت های غیرمجاز هستند که باید این همیاری ادامه پیدا کند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد