طلای سیاه ایران؛ تهدیدی برای روسیه و آمریکا

با در نظر گرفتن اثرات اقتصادی انتشار بیانیه مشترک ایران با کشورهای 1+ 5 درمی‌یابیم اوضاع اقتصادی برخی کشورها که به صنعت نفت خود تکیه کرده‌اند کمی متفاوت از دیگران خواهد شد چون همواره طلای سیاه ایران تهدیدی برای آنهاست.

کد خبر: ۸۲۰۷۳۶

طلای سیاه ایران؛ تهدیدی برای روسیه و آمریکا

ایالات متحده و روسیه دو کشوری که برای صنعت نفت خود برنامه‌های بلندمدت دارند با رای مثبت دادن به این بیانیه دست به قمار بزرگی زده‌اند. این قمار زمانی جدی‌تر شده است که ایران ادعا کرده با رفع تحریم‌ها بسرعت به بازار نفت بازگشته و می‌تواند جایگاه مناسب خود را که در گذشته داشته، به دست آورد. هرچند تحلیلگران انرژی می‌گویند باید منتظر واکنش دلالان نفت در این زمینه باشید تا ببینیم آنها در قبال این ادعا چه واکنشی نشان می‌دهند.

قیمت چه تغییری کرده است

در بهار سال جاری میلادی قیمت نفت خام برنت با قیمتی معادل 68 دلار آمریکا در هر بشکه به اوج خود رسیده بود، اما پس از آن با انتشار نشانه‌های مثبت بودن مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 در اوایل ماه جولای با نزدیک به 13 دلار کاهش در محدوده 55 تا 56 دلار ساکن شد. این در حالی است که تحلیلگران بازار انرژی این افت قیمت را نه‌تنها به دلیل مذاکرات ایران با کشورهای غربی می‌دانند، بلکه بحران یونان و سقوط قیمت سهام در چین را نیز به آن گره زده‌اند. اما آنچه واقعیت است ثبات قیمتی 56 دلار برای نفت برنت بوده که می‌تواند زنگ خطری برای اقتصادهای یاد شده باشد.

آستانه تحمل قیمتی روسیه و آمریکا

این در حالی است که روسیه در بودجه خود در نظر دارد مشتقات نفتی خود را در سال جاری حداقل با قیمت 50 دلار و برای سال آینده 60 دلار بفروشد و امروز که قیمت در محدود 55 دلار ثابت شده است نقطه‌ای نگران‌کننده برای دولت مرکزی روسیه است، چون این دولت حتی با شرایط فعلی هم دچار کسری بودجه است.

از سوی دیگر اگر به روند موجود توجه داشته باشیم و برای سال 2016 میلادی با ورود نفت ایران به بازار شاهد کاهش مجدد قیمت نفت باشیم، روسیه نه‌تنها به رشد 3/2 درصدی اقتصاد خود که پیش‌بینی کرده بود دست نمی‌یابد، بلکه شاهد گسترش رکود و کسری بودجه برای سال آینده نیز می‌شود. این درحالی است که آن‌سوی دنیا و در ایالات متحده موضوع کمی متفاوت است. براساس اطلاعات موجود ایالات متحده حتی با افت قیمت نفت در ماه می ‌سال جاری میلادی توانسته با افزایش تولید خود نزدیک به 6/9 میلیون بشکه در روز همواره تولیدش را متناسب با قبل از بیانیه مشترک ایران با کشورهای غربی نگه دارد که این نشانه‌ای از مدیریت و آینده‌نگری آن برای بروز مشکلات احتمالی بوده است. اما تحلیلگران انرژی، اندرو کوگرو و ویلیام فولیز درباره این سیاست آمریکا معتقدند: تا زمانی که قیمت نفت خام بالاتر از سطح 50 دلار در بازارهای بین‌المللی معامله شود آمریکا با توجه به سیاست‌های خود می‌تواند شرکت‌های نفتی‌اش را مدیریت کند هرچند این روند در بلندمدت امکان‌پذیر نیست و هزینه‌ای گزاف برای دولت آمریکا خواهد داشت، اما اگر این قیمت در آستانه پایین‌تر از رقم تعیین شده قرار گیرد، ابتدا شرکت‌های کوچک‌تر نفتی دچار دردسر شده و باید از گردونه کار خارج شوند و پس از آن بزرگ‌تر‌ها نیز به دردسری بزرگ خواهند افتاد.

سال 2016 تعیین‌کننده است

تحلیلگران بازار انرژی در سراسر جهان با توجه به روند فعلی عرضه و تقاضای نفت در بازارهای بین‌المللی سال آیند میلادی را سالی سرنوشت‌ساز برای آمریکا و روسیه تعیین کرده‌اند. این تحلیلگران می‌گویند: در گزارش‌های موجود اوپک می‌بینیم اکنون باتوجه به رکود اقتصادی موجود در برخی کشورهای مصرف‌کننده نفت و البته کاهش تقاضای خرید در برخی نقاط دیگر به دلیل گرمای هوا نزدیک به 800هزار بشکه اضافه تولیدنفت در بازار ثبت شده است. این درحالی است که براساس تحلیل‌های‌ موجود ممکن است در سال جاری میلادی تقاضا نزدیک به 34/1 میلیون بشکه افزایش یابد، درحالی که دقیقا و به طور همزمان ایران ادعا کرده می‌تواند دوباره به بازار نفت بازگشته و محصولات خود را با افزایش تولید و بدون نگرانی از تحریم‌ها روانه بازار کند. اینجاست که تحلیلگران نگرانی اصلی را برای اقتصاد آمریکا و روسیه ابراز می‌کنند چون تعادل موجود بازار با ورود نفت ایران به بازار بدون تردید به نفع آنها نیست.

توافق در اوکراین؛ شانس آمریکا و روسیه

ریچارد نفیو، تحلیلگر بازار انرژی در مرکز دانشگاهی کلمبیا، در این‌باره تنها راه دوری از نگرانی ناشی از ورود نفت ایران به بازار جهانی برای صنعت نفت آمریکا و روسیه را در کاهش تنش‌های منطقه‌ای آنها بخصوص در اوکراین می‌داند. چون با توجه به افزایش احتمالی تولیدنفت ایران ـ حتی در شرایط موقت ـ و البته کاهش تقاضا در بازارهای بین‌المللی با توجه به نشانه‌های کاهش رشد اقتصادی در اقتصادهای نوظهور مثل هند و چین، احتمال کاهش بیشتر قیمت نفت وجود دارد که این موضوع می‌تواند به موقعیت ایران برتری داده تا صنعت نفت دو کشور یاد شده را تهدید کند؛ حتی اگر دلالان نفتی بتوانند برای مدتی بسیار کوتاه بازار را به نفع خود کنترل کنند. بنابراین با توجه به این که روسیه و آمریکا به یک‌ اندازه از ورود مجددنفت ایران به بازارهای بین‌المللی زیان خواهند دید بهترین راه این است که با کاهش تنش‌های موجود در منطقه اروپای شرقی و بخصوص اوکراین، در به دست گرفتن اوضاع و بازار انرژی سعی داشته باشند تا سایه سنگین نفت ارزان‌قیمت ایران از سر آنان به کناررود.