هم آمریکا و هم دولتهای اروپایی همواره تلاش میکردند موضوع امنیت اسرائیل را در محور سیاست خارجی و منطقهای خود در قبال خاورمیانه دنبال کنند، اما با توجه به بحرانهایی که در چهار سال گذشته در کشورهای عربی شمال آفریقا و منطقه غرب آسیا روی داد و نظامهای مستبد و طایفهای حاکم در این کشورها را تحت تاثیر قرار داد، موضوع اسرائیل به عنوان یکی از مهمترین معضلات منطقه خاورمیانه تحتالشعاع بحرانها قرار گرفت. به هر حال آمریکا و دیگر بازیگران منطقهای در منطقه خاورمیانه نقش ثابت گذشته را در مدیریت بحرانهای منطقه از دست دادهاند؛ از اینرو ما شاهد یک پوستاندازی کامل از بازیگران منطقهای و فرامنطقهای در منطقه خاورمیانه هستیم.
ظهور داعش و دیگر جریانهای سیاسی و تکفیری باعث شده که دولتهای اروپایی عملا تحت تاثیر تروریسم گسترده در منطقه خاورمیانه قرار بگیرند. ما شاهد یک تروریسم فراگیر و فرامرزی در منطقه خاورمیانه هستیم و دولتهای اروپایی نیز نسبت به تهدیدهای ناشی از این تروریسم بشدت نگرانند.
در چنین شرایطی، دولتهای اروپایی تصمیم گرفتهاند سیاست خاورمیانه خود را با توجه به تغییرات روی داده در این منطقه تغییر دهند. در این تغییرات اسرائیل جایگاه ثابتی را در سیاست خاورمیانهای دولتهای اروپایی ندارد. توافق هستهای جمهوری اسلامی ایران با گروه 1+5 بخشی از این تغییر است؛ تغییری که بشدت اسرائیلیها را آشفته کرده است و نگران از کاهش اثرگذاریشان در سیاستهای دولتهای اروپایی با آمریکا هستند. ما الان شاهد یک شکاف عظیم و بیسابقه در مناسبات آمریکا و اسرائیل هستیم. همین شکاف با دولتهای اروپایی نیز در حال ظهور و بروز است.
دولتهای اروپایی دیگر این رژیم را یک بازیگر محوری در این منطقه نمیدانند. ادامه رویکرد سابق غیرممکن است و تغییر سیاست دولتهای اروپایی نسبت به رژیم صهیونیستی اجتنابناپذیر بوده است؛ هرچند رژیم صهیونیستی سعی میکند با ایجاد بیثباتی و ناامنی در منطقه و همسویی با جریانهای تکفیری و تروریستی یک نوع نقش محوری را در منطقه خاورمیانه داشته باشد، اما یک نکته برای همه آشکار شده است و آن اینکه تروریسم مرز ندارد و دولتهای اروپایی دیگر نمیتوانند مثل سابق برخورد دوگانه و ابزاری را با پدیده تروریسم داشته باشند. رژیمی که براساس تروریسم بنا نهاده شده است نمیتواند با ابزار تروریسم اهداف خود را پیش ببرد.
واکنش افکار عمومی اروپا و آمریکا به جنایات و تجاوزات رژیم صهیونیستی در سرزمینهای اشغالی فلسطین بخصوص نوار غزه و کرانه باختری نیز نشان میدهد که افکار عمومی غرب نسبت به ماهیت واقعی رژیم صهیونیستی آگاه شده است و دولتهای اروپایی نه فقط به خاطر تغییر معادلات سیاسی در منطقه خاورمیانه بلکه به خاطر فشار افکار عمومی داخل کشورشان نیز نمیتوانند چشمان خود را روی تجاوزات و جنایات رژیم صهیونیستی ببندند.
خبرهایی که درباره جمعآوری بیش از 50 هزار امضا علیه سفر بنیامین نتانیاهو به انگلستان منتشر شده، همین واقعیت رانشان میدهد. امضاکنندگان بصراحت از دولت انگلستان میخواهند نتانیاهو را چون یک جنایتکار جنگی است، به این کشور راه ندهد.
مرتضی مکی
کارشناس مسائل اروپا
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد