در سالهای گذشته توجه اصلی وزارت نفت به توسعه میادین نفتی در خلیجفارس و مناطق جنوبی معطوف بوده و کمتر به اکتشاف در مناطق شمالی کشور پرداخته است.
هرچند وزارت نفت با انگیزههای سیاسی و اقتصادی، توسعه اکتشاف در آبهای عمیق خزر را که میتواند در آینده مورد ادعای دیگران قرار گیرد در دستور کار خود قرار داده، اما به دلیل عدم دستیابی به فناوریهای پیشرفته، سرعت آن بسیار کند بوده است. عامل دیگری که مانع توسعه گسترده اکتشاف در آبهای عمیق خزر شده، وجود منابع مشترک در خلیجفارس و غرب کارون بوده که موجب شده است، خزر همواره در اولویت دوم وزارت نفت قرار داشته باشد. وجود منابع اثبات شده انرژی مشترک با همسایگان جنوبی در خلیج فارس و همچنین میادین آزادگان و یادآوران و یاران در جوار مرز عراق، باعث شده وزارت نفت به جای ریسک سرمایهگذاری در خزر، سراغ آنها برود.
اما پیشرفت مذاکرات هستهای و افزایش احتمال رفع تحریمها در ماههای آینده، همه معادلات را تغییر داده و وزارت نفت برنامههایی را برای حفاریهای اکتشافی در دریای خزر در دستور قرار داده و حتی گفته میشود که قرار است بلوکهای اکتشافی در این منطقه در کنفرانس لندن به سرمایهگذاران خارجی معرفی شود. هر چند علی اصولی، مدیرعامل شرکت نفت خزر میگوید: پس از انجام توافقات سیاسی تعدادی از شرکتهای بینالمللی صاحبنام در آبهای عمیق برای مشارکت در فعالیتهای شرکت نفت خزر اعلام آمادگی کردهاند؛ اما به نظر میرسد وزارت نفت، برداشتن گام اجرایی در این موضوع را به برگزاری کنفرانس لندن موکول کرده تا با رفع تحریمها قدرت چانهزنی خود را بالا ببرد.
البته وزارت نفت خود را به اکتشاف در دریای خزر محدود نکرده و برنامه جامعی را برای اکتشاف و توسعه میادین نفت و گاز شمال کشور تدوین و طراحی کرده، طوری که قرار است مناطق گستردهای در استان گلستان که ذخایر هیدروکربوری دارند، مورد اکتشاف و مطالعه قرار گیرند.
با توجه به این که برای اکتشاف در دریای خزر امتیازات ویژهای در نظر گرفته شده، شرکتهای بینالمللی که تجربه کار در میادین دریای خزر نظیر میادین ترکمنستان و آذربایجان را دارند، قطعا از آن استقبال خواهند کرد. گفته میشود جوایز کار در آبهای دریای خزر بسیار بیشتر از فعالیت در میادین نفتی کمریسک خلیجفارس است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد