شاید تا چند سال پیش، از کشور برزیل به عنوان یکی از بازارهای نوظهور در عرصه اقتصادی بینالمللی یاد شده باشد، اما براساس آمار و اطلاعات موجود اقتصاد برزیل در سه ماه دوم سال جاری میلادی نسبت به سه ماه اول 9/1 درصد کوچکتر شده است.
نیل برش، مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری اقتصادی در برزیل با اشاره به بحران مالی در این کشور میگوید: همه چیز در حال سقوط است، ارزش پول، ارزش داراییها و بازارهای مالی و حتی محصولات صادراتی درحال کوچک شدن هستند و نتیجه این روند، موج تازهای از بیکاریگسترده است.
این مدیر اقتصادی میافزاید: اگر به اطلاعات منتشر شده اقتصادی از سوی بانک مرکزی برزیل توجه کنیم، درمییابیم طی سال گذشته بدترین عملکرد دولت در زمینه اقتصادی به ثبت رسیده و اقتصاد برزیل کاهش 6/2 درصدی رشد را تجربه کرده است.
اما سوال اصلی این است که چرا دومین اقتصاد بزرگ جهان در قاره آمریکا در حال ورود به رکود اقتصادی غیرقابل تصور است و برای جلوگیری از این روند باید چه کرد؟ بد نیست قبل از بررسی شرایط به سه مورد مهم درباره اقتصاد برزیل توجه کنیم.
1 ـ یکی از بزرگترین بازارهای صادراتی برزیل طی سالهای اخیر، کشور چین بوده است که با در نظر گرفتن مشکلات اقتصادی دومین اقتصاد جهان طی چند ماه گذشته بدون تردید اقتصاد برزیل نیز کوچک خواهد شد.
2 ـ پتروبراس، شرکت دولتی نفت برزیل در یک رسوایی مالی، باعث کاهش محبوبیت حزب سیاسی روسف شد، به صورتی که بسیاری از سران این حزب درگیر پروندههای فساد مالی و پولشویی شدند.
3 ـ کالاهای کلیدی صادرات غیرنفتی برزیل شامل روغن، شکر و قهوه اکنون با توجه به کاهش قیمتهای جهانی دیگر برای اقتصاد برزیل سودآوری گذشته را ندارند و نمیتوانند به عنوان کالایی خاص در اقتصاد برزیل تاثیرگذار باشند.
فساد اقتصادی
در بحران اقتصادی برزیل، اگر از فساد مالی شرکت دولتی نفت برزیل ـ که باعث درگیر شدن بسیاری از مدیران نفتی این کشور شد ـ بگذریم، دومین فساد مالی بزرگ برزیل که چندی پیش در صنعت برق برزیل ایجاد شد، باعث از بین رفتن اعتماد ملی به حزب روسف شد و اکنون بسیاری از ناآرامیها و تظاهرات خیابانی مردم برزیل در این باره روی داده است.
به عقیده اقتصاددانان بینالمللی، موضوع فسادهای مالی در برزیل باعث شده تا امنیت و اطمینان فضای کسب و کار در این منطقه از جهان به حداقل خود برسد و بسیاری از سرمایهگذاران را از منطقه دور کند، به صورتی که سرمایهگذاری در برزیل طی سه ماهه دوم سال جاری میلادی نسبت به سال گذشته در همین دوره 12 درصد کاهش یافته است. این در حالی است که براساس آمار و اطلاعات موجود، ارزش پول ملی برزیل در مقابل دلار طی یک سال گذشته 25 درصد کاهش یافته است.در همین حال، اقتصاددانان یکی از مهمترین عوامل ایجاد بحران اقتصادی را در برزیل مرتبط با کاهش ارزش پول ملی این کشور میدانند، به صورتی که بسیاری از شرکتهای برزیلی طی سالهای گذشته برای تامین منابع مالی خود اقدام به دریافت وامهای ارزی از کشورهای مختلف مثل آمریکا کردهاند که اکنون با کاهش ارزش پول ملی برای بازپرداخت این وامها دچار مشکل شدهاند و نمیتوانند در موعد مقرر تعهدات خود را انجام دهند.
ریموند استاک، تحلیلگر اقتصادی درباره بحران اقتصاد برزیل میگوید: در نگاه اول، کاهش ارزش پول ملی برزیل میتواند باعث افزایش صادرات این کشور باشد، اما نباید فراموش کنیم اکنون بسیاری از بازارهای مصرف و طرف قرارداد با کشور برزیل مثل چین دچار مشکلات شدید اقتصادی هستند و حجم تقاضای خرید آنها از برزیل کاهش یافته است. از سوی دیگر، این کاهش ارزش پول داخل مرزهای برزیل میتواند به بحران کالا تبدیل شده، مانع گردش مالی در بازارهای داخلی برزیل باشد، به صورتی که اکنون صادرات برزیل نسبت به سال گذشته نزدیک به 10 درصد کاهش یافته است.
این تحلیلگر اقتصادی درباره آینده اقتصاد برزیل تصریح میکند: کورسوی امید برای نجات اقتصاد برزیل از دوردست دیده میشود، اما نباید فراموش کنیم، معضل اقتصاد شکننده برزیل در صورت اتخاذ سیاست اشتباه اقتصادی و فساد دولتی بسرعت تبدیل به بحرانی منطقهای خواهد شد بنابراین بهتر است بگوییم اقتصاد برزیل در لبه پرتگاه است و در صورت نبود برنامهریزی میتوان خطر را از نزدیک احساس کرد.
کاهش رتبه اعتباری برزیل
موسسه استاندارد اَند پورز هفته گذشته رتبه اعتباری برزیل را کاهش داد تا تلاشهای دیلما روسف، رئیسجمهوری این کشور برای بازیابی اعتماد سرمایهگذاران و خروج این کشور از رکود اقتصادی با چالشی جدید مواجه شود. کاهش رتبه اعتباری برزیل به رتبه «بیبی پلاس» (+BB) زودتر از آنچه که پیش از این تصور می شد رخ داد و انتظار میرود با کاهش رتبه اعتباری برزیل توسط موسسه «استاندر اند پورز» سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در این کشور احتیاط بیشتری به خرج دهند.
منبع: بلومبرگ 22/ آگوست 2015
عماد عزتی
اقتصاد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد