نقش محوری ایران در پیگیری حقوقی فاجعه منا

بر همین اساس دادستانی کل کشور، اقداماتی را انجام داده است تا افرادی که ذی‌حق هستند به عنوان اشخاص حقیقی بتوانند شکایت خود را از دولت سعودی مطرح کنند و در این راستا پرونده‌ای تشکیل می‌شود و به نظر من این امکان وجود دارد که از طریق محاکم بین‌المللی موضوع را پیگیری و حقوق متعلقه به این جانباختگان را از حکومت سعودی مطالبه کرد. علاوه بر این اگر معلوم شود که حکومت سعودی در این فاجعه مقصر بوده است قطعا آثار و تبعات بین‌المللی هم خواهد داشت. با توجه به این‌که حج موضوعی مربوط به تمام جهان اسلام است سایر کشورهای مسلمان نیز باید این موضوع را پیگیری کنند و موفقیت آنها بستگی به این دارد که دولت‌های اسلامی چقدر در این زمینه تصمیم به تعامل و همکاری داشته باشند. اگر کشورهای مسلمان به‌دنبال تشکیل یک هیات حقیقت‌یاب باشند و بتوانند از آن طریق وارد شوند قطعا آثاری خواهد داشت.

موضوع فاجعه منا چون یک موضوع بین‌المللی است به نظر می‌رسد وزارت امور خارجه و بخش‌های کنسولی آن باید این مساله را دنبال و پیگیری کنند تا میان کشورهای آسیب دیده و آنهایی که شهروندانشان در این حادثه از بین رفته، بتوان اجماع، ایجاد کرد. البته برخی از کشورهایی که در این ماجرا آسیب دیده‌اند متاسفانه گاهی اوقات به دلیل برخی مسائل سیاسی یا بعضی ملاحظاتی که دارند نمی‌توانند مانند ایران وارد شوند. در همین فاجعه، مصداق این موضوع را مشاهده کردیم و دیدیم که در زمینه ادعا برای تحویل‌گرفتن پیکرهای جانباختگان، هیچ کشوری قبل از ایران ورود نکرد و زمانی که ایران وارد شد و رهبر معظم انقلاب آن نهیب را زدند تازه بعضی دیگر از کشورها نیز صدایشان بلند شد و جنازه جانباختگانشان را مطالبه کردند.

در این ماجرا به نظر می‌رسد ایران از دو جهت شایستگی دارد که این مساله را رهبری کند: یکی به لحاظ این‌که آمار جانباختگان تا به امروز نشان می‌دهد که ایران بیشترین قربانی و تلفات را داشته است. دیگر این‌که ایران یک جایگاه سیاسی بین‌المللی دارد که این جایگاه اقتضا دارد پیگیری این مساله را عهده‌دار شود و اگر مسئولان سیاست خارجی بتوانند این کار را انجام دهند اقدام بسیار بجا و مثبتی انجام داده‌اند.

حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظری

رئیس دیوان عدالت اداری