رادیو گفت‌وگو؛ به دنبال چند صدایی و تفاهم اجتماعی

وی معتقد است وقتی این شبکه شعار خود را صدای اندیشه‌ها بیان می‌کند و در برنامه‌های خود به دنبال حقیقت‌یابی، واقعگرایی، بهره‌گیری از تضارب آرا و استفاده از تمام اندیشه‌ها و افکار با هدف توانمند‌سازی عمومیت جامعه است، بدیهی است باید آیینه تمام نمای تفکر و اندیشه در جامعه باشد. به همین بهانه درباره این شبکه با او به گفت‌وگو نشستیم.

شما به عنوان مدیر رادیو گفت‌وگو چقدر اهل گفت‌وگو و مدارا هستید؟

اهل گفت‌وگو هستم. ان‌شاءالله اهل مدارا هم باشم. معتقدم در بستر گفت‌وگو و مدارا، فرصت بیشتری برای یادگیری وجود خواهد داشت و روند تولید برنامه‌های گفت‌وگومحور را تسهیل می‌کند. واقعیت این است که سازمان‌های رسانه‌ای به عنوان یکی از عرصه‌های بسیار حساس فرهنگی که وظیفه فرهنگسازی و گفتمان‌سازی را به عهده دارند، اساسا بر ساختارهای گفت‌وگویی استوارند. این مهم زمانی از اهمیت مضاعف برخوردار است که عنصر نیروی انسانی به عنوان هسته نرم افزاری تولید در رسانه همواره باید از پویایی بسیار بالایی در مواجهه با رویدادهای جامعه برخوردار باشد. ما در رادیوگفت‌وگو به عنوان یک رسانه گفتمان‌ساز با مخاطبان نخبه و فرهیخته، همواره در تعامل نزدیک با مدیران گروه‌های برنامه‌ساز هستیم و سعی می‌کنیم با تبیین سیاست‌ها و رویکردها، ضمن ارتقای سطح کیفی برنامه‌ها و مهندسی پیام بر میزان تاثیرگذاری برنامه بیفزاییم.

رادیو گفت‌وگو با هدف چند صدایی بودن راه‌اندازی شد. به نظرتان بعد از گذشت این همه سال چقدر متعهد به این موضوع است؟

همان طور که شما هم اطلاع دارید نام نهادن این رادیو به گفت‌وگو و استفاده از واژه گفت‌وگو بیش از آن که بیانگر شکل برنامه‌ها در شبکه باشد، مبین استعاره گفت‌وگو به مثابه یک سازه فرهنگی در تولید علم بوده و تکثر و چند صدایی در ذات این مفهوم قرار دارد. از ابتدای تاسیس این شبکه، حضور دیدگاه‌های مختلف در برنامه‌های آن به عنوان یک الزام وجود داشته و اکنون نیز به شکل راهبرد اساسی ادامه دارد. اگرچه تردیدی نیست این رادیو گفت‌وگو نیز به عنوان رسانه‌ای اجتماعی بر بستر تحولات جامعه قرار دارد و از آن متاثر می‌شود.

نگاه ما در این شبکه، طراحی گفت‌وگوهایی است که در عین تکثر و حضور دیدگاه‌های مختلف، صرفا گفت‌وگو برای گفت‌وگو نباشد، بلکه گفت‌وگو برای رسیدن به تولید علم و تفاهم اجتماعی بوده و در خدمت اعتلای نظام مقدس جمهوری اسلامی باشد. ما بر این اعتقادیم تکثر و چند صدایی الزام اساسی و بنیادین شکل‌گیری گفت‌وگوست و نباید با تبدیل فضای رسانه‌ای به میدان دعوای سیاسی، موجبات انسداد گفت‌وگو را ایجاد کرد.

به نظرتان آیا همه مناظره‌های این شبکه جذاب و آزاد است؟ برای رفع کاستی‌ها چه برنامه‌ای دارید؟

ان‌شاءالله که کاستی نباشد. واقعیت این است در جامعه امروز شاهد تنوع و تکثر مباحث و فراوانی موضوعات چالش‌برانگیز در حوزه‌های گوناگون هستیم. بنابراین ضرورت دارد با هدف تبیین و پاسخگویی به مسائل و اخذ آرا و اندیشه‌های گوناگون و ارائه آن به مخاطبان، برنامه‌هایی با ساختار مناظره تولید شود. مناظره و برگزاری آن اصول خاصی دارد که اگر مورد توجه قرار بگیرد، می‌تواند برای مخاطب جذاب باشد و برعکس؛ یعنی اگر موضوع مناظره هدفمند باشد، چارچوب‌های اخلاقی در مناظره رعایت شود و در انتخاب مهمانان دقت لازم صورت بگیرد، مناظره رادیویی می‌تواند جذاب باشد و ارتقای شناخت و اگاهی‌های عمومی نسبت به امور فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و عمومی را به دنبال خواهد داشت.

رادیو گفت‌وگو چطور می‌تواند به شکوفایی بیشتری دست یابد؟

رادیو گفت‌وگو وقتی شعار خود را صدای اندیشه‌ها بیان می‌کند و در برنامه‌های خود به دنبال حقیقت‌یابی، واقعگرایی، بهره‌گیری از تضارب آرا و استفاده از تمام اندیشه‌ها و افکار با هدف توانمندسازی عمومیت جامعه است، بدیهی است باید آیینه تمام‌نمای تفکر و اندیشه در جامعه باشد که این مسأله میسر نمی‌شود مگر با بهره‌گیری از کارشناسان خبره و صاحب نظر و مشاوران آگاه به مسائل و استفاده از مجریان و برنامه‌سازان توانمند در تمام امور برنامه‌سازی و در کنار آن تعامل با مراکز دانشگاهی و ایجاد زمینه مشارکت نخبگان در فضای برنامه‌سازی.

مهم‌ترین نکات کیفی‌سازی که شما بعد از 9 ماه حضور سعی کردید اجرا کنید یا اجرا کرده‌اید شامل چه مواردی است؟

میزهای تخصصی را ذیل ساختار رسمی شبکه و نظارت فعال کردیم. اگر به کنداکتور برنامه‌های شبکه نگاهی بیندازید، می‌بینید سهم برنامه‌های زنده شبکه به بیش از 50 درصد رسیده است. به دنبال تقویت رویکرد حضور دستگاه‌های حاکمیتی در برنامه‌ها بودیم و هستیم. سهم و حجم برنامه‌های مناظره‌ای و در کنار آن سهم موضوعات سیاسی را با تمرکز بر حضور جریان‌های مختلف سیاسی در چارچوب هم‌افزایی ملی و همدلی بیشتر کردیم. کوشیدیم در چارچوب طراحی برنامه‌های کمربندی ثابت موضوعی، کنداکتور شبکه را به نحوی طراحی کنیم که پیگیری تخصصی موضوعات برای مخاطب راحت‌تر باشد.

با توجه به برگزاری میزهای تخصصی در حوزه‌های مختلف در این شبکه چقدر برنامه‌سازان را به پژوهش تشویق می‌کنید و پژوهش چه جایگاهی در این شبکه دارد؟

تحقیق و پژوهش همواره از ابتدای تاسیس رادیو گفت‌وگو یکی از عناصر اصلی برنامه‌سازی بوده و هست و این جزو الزامات برنامه‌سازی است. واقعیت این است که پژوهش، زیربنای یک تولید مناسب و مطلوب بوده و هیچ گریزی از آن نیست. تعیین میزهای تخصصی با حضور کارشناسان مرتبط، بهره‌گیری از مدیران مجرب و حرفه‌ای، مجلات تخصصی و گزارش‌های راهبردی نهادهای کشوری از مهم‌ترین وجوه حضور پژوهش در متن برنامه‌سازی است.

تهیه‌کننده خود به مثابه یک پژوهشگر فعال باید در رادیو گفت‌وگو باشد. با توجه به محدودیت‌های مالی، منابع و ظرفیت‌های پژوهشی کمی هزینه‌بر است. در یک هم‌افزایی سیستمی به تولید بانک‌های کارشناسی و موضوعی روی آوردیم تا ضمن انباشت دارایی‌های شبکه به سمت تهیه‌کننده پژوهشگر حرکت کنیم. ایجاد فضای تعامل مجازی با مخاطبان و کارشناسان نیز به عنوان یک بستر پژوهشی و دریافت ایده و موضوع مورد توجه مدیران گروه‌های برنامه‌ساز شبکه است و هم‌اکنون این مهم با همراهی وب‌سایت شبکه انجام می‌شود.

در طراحی برنامه‌ها بیشتر به چه مواردی توجه می‌کنید؟

پیش از طراحی برنامه‌ها، موضوع طراحی کنداکتور شبکه به عنوان شاکله اصلی، مهم است که از بدو ورود، اصلاح و بازسازی آن را در دستور کار خود قرار می‌دهیم و از ابتدای سال 94 تلاش کردیم با افزایش فضاهای میزگردی به عنوان بهترین فرم برنامه‌سازی گفت‌وگویی و مناظره‌ای، ضمن تعهد شبکه به فرم گفت‌وگو، موجبات حضور گسترده نخبگان و طرح موضوعات اساسی کشور و روز کشور را مهیا کنیم.

هم‌اکنون کنداکتور شبکه بیش از 70 درصد مبتنی بر پنج کمربند برنامه‌ای ثابت گفت‌وگوهای سیاسی، اجتماعی، علمی، فرهنگی و اقتصادی به صورت زنده است و یک کمربند ثابت روزانه نیز به برنامه مناظره اختصاص دارد. سه برنامه زنده مجله خبری ـ تحلیلی نیز طراحی شده که در آن به اشکال مختلف، گفت‌وگوهای متکی بر مسائل و رویدادهای روز کشور تولید می‌شود. در این میان همه‌جانبه‌نگری، بهره‌گیری از وجود تضارب آرای تحلیلی و تفسیری بودن مباحث و ارائه محتوای مورد نیاز و روز آمد مخاطبان هدف و در کنار آن رصد موضوعات و سوالات مطرح در فضا و محافل نخبگانی و البته پرداخت عمیق و مستدل به آنها ازجمله موارد مهم در طراحی برنامه‌های شبکه است. اولویت مهم در برنامه‌سازی طرح مسائل مورد نیاز مخاطب و ارائه محتوا به شکلی باورپذیر و منطقی البته با رعایت اصول و استانداردهای قابل قبول است.

فکر می‌کنید تا چه میزان این شبکه جریان‌ساز است؟

برجسته‌سازی مسائل تاثیر گذار و مهم اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی براساس رصد تحولات اجتماعی روز جامعه به منظور ایجاد جریان‌سازی رسانه‌ای از دیگر اولویت‌های ما در طراحی برنامه‌های شبکه است و شاید مهم‌ترین نکته در شبکه رادیویی گفت‌وگو در حال حاضر برنامه‌ریزی و تلاش برای جذب و به‌کارگیری کارشناسان خبره و مجریان تخصصی در حوزه‌های گوناگون است که با تحقق این موضوع می‌توان تحولات بزرگی را در محتوای برنامه‌ها شاهد بود.

جذب مشارکت حداکثری

رادیو گفت‌وگو با هدف نیل به سیاست‌های راهبردی شبکه و رسیدن به رسانه‌ای مرجع و تاثیرگذار در سطح نخبگان جامعه سعی می‌کند با تشکیل کارگروه‌های مشترک با نهادهای تحقیقاتی و پژوهشکده‌ها، دانشگاه‌ها، حوزه‌های تخصصی چون انجمن‌های علمی و فنی و نیز نهادهایی چون شورای عالی انقلاب فرهنگی و ستاد نقشه جامع علمی کشور و دعوت از اندیشمندان، استادان و مسئولان در قالب اتاق‌های فکر به دنبال جذب مشارکت حداکثری باشد و امیدوار است در آینده‌ای نزدیک به عنوان رسانه‌ای مرجع شناخته شود.

فاطمه عودباشی