مصائب تک‌ فرزندی

تازگی‌ها کمی نگران دخترم هستم. به‌شدت خجالتی و کم‌اعتماد به نفس است. مسئولیت‌پذیر نیست و به من خیلی وابسته است.

می‌ترسم در مدرسه نتواند برای خودش دوست پیدا کند یا حتی دچار درون گرایی ‌شود یا افسردگی بگیرد، چه کار باید بکنم؟ آیا ممکن است این حالات او به خاطر تک‌فرزندی‌اش باشد؟

پاسخ مشاور:

بسیاری از روان‌شناسان با تک‌فرزندی نظر موافقی ندارند. چراکه معتقدند کودکان در محیط خانه مهارت‌های زیادی را فرا می‌گیرند که خواهر یا برادر به روند این فراگیری کمک زیادی می‌کنند.

علاوه بر نوع ارتباطات خواهر و برادری که در مهارت‌آموزی موثر است، نوع رفتارهای پدر و مادر نیز می‌تواند در ارتباط با فرزندان تاثیرات مثبت زیادی را ایجاد کند.

تک‌فرزندها به دلیل توجه زیاد در محیط خانواده و محور بودن می‌توانند دچار نوعی خودشیفتگی شده و در آینده موجب پرتوقعی زیاد آنها در روابط اجتماعی باشد.

افزون بر این تک‌فرزندها نه‌تنها در کودکی که در جوانی و سالمندی هم احساس تنهایی می کنند. در واقع رنج تنهایی مهم‌ترین ویژگی بچه‌های تک‌فرزند در طول زندگی است.

متاسفانه برخی پدرها و مادرها در فرزندآوری فقط خود و مشکلاتشان را می‌بینند و به آینده کودکی که به دنیا می‌آورند و تک‌فرزند است و او را در دام تنهایی می‌اندازند، توجهی ندارند.

تک‌فرزندها همیشه احساس می‌کنند تکیه‌گاهی ندارند و هنگام بروز مشکلات باید یکه و تنها به جنگ مصائب زندگی بروند.

بنابراین قبل از تصمیم درباره فرزندتان و مشکلاتش با همسر خود صحبت کنید و قانعش کنید تک‌فرزندی برای دلبند شما خوب نیست، اما تا زمانی که تصمیم بگیرید دخترتان را از تک‌فرزندی دربیاورید این راهکارها به شما کمک می‌کند:

سعی کنید هر چه بیشتر او را در محیط‌های اجتماعی شرکت دهید. البته در حدی که گنجایش و ظرفیت آن را داشته باشد.

چند راه ساده برای افزایش اعتماد به نفس:

- از ریسک کردن‌های سالم استقبال کنید.

- کودکتان را به کشف چیزی تازه‌ مثل خوردن غذایی متفاوت، یافتن دوستان تازه‌ یا اسکیت‌سواری تشویق کنید.

- با این که همیشه احتمال شکست وجود دارد، اما بدون ریسک کردن موفقیت هم به دست نمی‌آید. پس به کودک خود اجازه‌ تجربه‌های کم‌خطر را بدهید.

اجازه دهید اشتباه کند اگر کودکتان با وقت تلف کردن در اتاق خوابش از اتوبوس مدرسه جا مانده است، او را تشویق کنید که بیندیشد دفعه بعد چطور رفتار کند بهتر است.

به این ترتیب اعتماد به نفسش صدمه نمی‌بیند و خواهد فهمید‌ گاهی می‌شود اشتباه کرد.

- از اتفاقات مثبت تجلیل کنید. همه تشویق‌پذیر هستند، بنابراین سعی کنید چیزهای خوبی را که کودکتان در روز انجام می‌دهد با صدای بلند اعلام کنید.

مثلا به پدرش بگویید «دخترمون امروز همه تکالیفش را سریع انجام داد». با این کار او را در معرض تحسین خود و پاسخ دلگرم کننده‌ پدرش قرار می‌دهید.

- واضح و مشخص بیان کنید. به جای این که بگویید «خوب بود» بگویید «ممنون که میز شام را چیدی». اگر کودکتان نیاز به حرف زدن دارد، بایستید و به چیزی که می‌گوید خوب گوش دهید.

او نیاز دارد احساس کند ‌ افکار‌، احساسات‌، خواسته‌ها و نظراتش مهم هستند. به او کمک کنید با نامگذاری روی احساساتش با آنها راحت کنار بیاید.

در تصمیم‌گیری‌ها از او نظر بگیرید. مسئولیت‌هایی در حد توانش به او بسپارید و خودتان با اعتماد به نفس و قاطع برخورد کنید.

- قوانین خانه را قاطعانه طرح کرده و در مورد آنها قاطعانه برخورد کنید. در روابط از کمرویی پرهیز کنید و ارتباطات پررنگ و بدون خجالت داشته باشید و در نهایت به داشتن فرزندی دیگر هم برای خود و هم دخترتان فکر کنید.

خانواده تک‌فرزند سرد و ساکت است، لذت همبازی و تکیه گاه داشتن را از فرزندتان نگیرید، شک نکنید دخترتان وقتی بزرگ شد و در جامعه قرار گرفت و با مشکلات زندگی دست و پنجه نرم کرد، همیشه به‌خاطر تنها بودنش طلبکار شما خواهد بود.

آینده‌نگری داشته باشید و به خاطر مشکلات کنونی زندگی، دردسرهای بزرگ برای فرزندتان
به وجود نیاورید.

ندا داوودی

ضمیمه چاردیواری