تماشای هنر مردان خدا

به گزارش جام‌جم، مراسم افتتاح آثار تجسمی و نیز بزرگداشت 882 شهید هنرهای تجسمی کنگره سراسری 2000شهید هنرمند با عنوان «مشق شیدایی» سه‌شنبه‌شب با حضور بسیاری از چهره‌های هنری و سیاسی و نیز خانواده‌های شهدا در خانه هنرمندان برگزار شد.

رخت معنویت بر جامه گالری‌ها

همزمان با این مراسم، گالری‌های خانه هنرمندان، میزبان آثار این شهدای هنرمند بود. در گالری ممیز نگاتیوها و عکس‌های به‌جا مانده از رویدادهای سال‌های دفاع مقدس به چشم می‌خورد، عکس‌هایی از شهیدان داریوش گودرزی کیا، امیر حلم‌زاده، کاظم اخوان، سعید جان بزرگی، احمد اسماعیلی، امیرحسین اسدی، حمید پورجبار، امید محمدیان و نیز نقاشی‌های مجید بهرامی، مجید غلامی و همچنین خوشنویسی‌های پر کرشمه سیدعلی محمودیان و ابوالفضل ماهرخ. تماشای این تابلوها جدای از ارزش هنری آنها نشان‌دهنده این بود که خالقان این آثار، خود خالقان راه حقیقت و شربت نوشان شهادت هستند.

انبوه آثار چنان است که حتی تابلوها در راهروهای خانه هنرمندان هم قطار شده‌اند. در اینجا بیشتر، عکس‌های شهید مهدی چوبدار روی دیوار رفته است. یکی از عکس‌ها که اتفاقا با جاگذاری مناسب در مرکز ثقل راهروی غربی در ابعاد بزرگ به دیوار است، عکسی است از گروه شکارچیان تانک هنگام انتقال به منطقه عملیاتی؛ عکسی که تاریخ آن محرم یا آبان 1361 عنوان شده است. این عکس همچون مستندی زنده از دل تاریخ پرغرور این سرزمین مخاطبان را جلوی خود نگه می‌دارد. در راهرو، عکس‌های مریم کاظم زاده از دفاع مقدس و شکوه ایثار و وحدت آن روزها نیز جلوه‌گری می‌کند.

اما گالری پاییز خانه هنرمندان با یک طراحی صحنه، فضایی دکوراتیو را شکل داده است. یک صندلی در وسط گالری که روی آن انبوه شمع‌ها در حال سوختن است. در دو طرف شمع‌ها دو زن جوان در حال خواندن کتابی با مضمون دفاع مقدس و خیانت بنی‌صدر با صدای بلند هستند. تنها نور این گالری، نور همین شمع‌هاست. تمام دیوارهای گالری فقط یک پوستر بزرگ است، پوستری به عظمت دیوارهای یک گالری. پوستری که در آن زنان و مادران، قاب عکس پسران و همسران شهید خود را در دست گرفته‌اند و به مخاطب خیره‌اند. انگار سکوت این گالری، همچون فریاد کر کننده‌ای، مخاطب را‌ بیدار می‌کند.

در گالری میرمیران، عکس‌های رزمندگان هشت سال جنگ تحمیلی به صورت ویدئوپروژکشن به مخاطب و بازدیدکننده ارائه شده است. استفاده از لیزر، طیف نورها و صفحات موازی عکس‌ها، جلوه هنری و معنوی خاصی به این گالری بخشیده است.

زمستان، عنوان دیگر گالری خانه هنرمندان هم فضای هنری بدیعی پدید آورده است. در این گالری نام شهیدان هنرمند با طراحی نور نارنجی رنگ به صورت مغشوش و نامنظم روی دیوار نقش بسته است. فضایی تاریک که تنها کلمات و نام‌های نارنجی را روی دیوار بازتاب داده است. مخاطب از انبوه هنر و انبوه نام‌هایی که به وصال الهی رسیدند، احساس دوگانه‌ای دارد: از یک‌سو احساس شعف از این همه مردانگی و از سوی دیگر احساس تلنگر به خود که آنها رفتند و جاودان شدند، اما خودت چه می‌کنی؟

فضای معنوی خانه هنرمندان

حال و هوای خانه هنرمندان در این شب، چنان معنوی بود که مخاطب حتی لحظه ورود هم این را احساس می‌کرد. حوض خانه هنرمندان با بنرهایی از روزهای دفاع مقدس تزیین شده بود. حتی به درختان روبان‌هایی رنگارنگ آویخته شده بود که روی آن نام شهدای هنرمند چشم‌نوازی می‌کرد. عطر و دود اسفند نیز بر معنویت فضا افزوده بود.

این فضای معنوی حتی به سخنرانی چهره‌های حاضر در مراسم هم منتقل شد. محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در این مراسم گفت: 2000شهید هنرمند، عجب تابلوی زیبایی است. عجب نمایشگاه و گالری حقیقی از اوج انسان‌هاست. بعید است در حادثه‌ای در عالم 2000 هنرمند جانشان را فدای خوبی‌ها کرده باشند. نه در یک حادثه شاید در ده‌ها حادثه هم چنین اتفاقی نیفتاده باشد که ملتی با هنرنمایی بی‌سابقه خود 2000 هنرمند را در دفاع از ناموس و شرفش تقدیم کرده باشد.

سخنرانی حاضران

رضایی بیان کرد: در ایران در کشوری که همه کفر، ظلم و پلیدی دست به دست هم داد و در مقابل پاکی، خلوص و عدالت صف‌آرایی کرد، هنرمندان ما قلم و تابلو را به نقاش هستی واگذار کردند و خود موضوع خط، نقاشی و مجسمه شدند. هنرمند وظیفه‌اش بازتاب خوبی‌هاست و زشتی‌ها را حتی اگر نشان می‌دهد برای رفتن به سوی خوبی‌هاست، کار هنرمند بازتاب حقیقت، آرزوها و آرمان‌هاست اما هنرمند شهید پا را فراتر می‌گذارد، از ذهن بصر می‌گذرد و خود جلوه اثر خود می‌شود. او که می‌خواست به دیگران بگوید به خود گفت و او که می‌خواست برای دیگران ایده و مفهوم و معنا را تجسم کند، خود معنای تابلو و تجسم شد.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، ابراز امیدواری کرد که موزه‌ای برای هنرمندان شهید راه‌اندازی شود و آثار هنری این هنرمندان همراه عکس و تاریخچه زندگی آنها در آن به نمایش درآید تا این سرمایه عظیم شهدای هنرمند برای هنرمندان و مردم کشورمان حفظ شود.

محمد سریر، رئیس شورای عالی خانه هنرمندان نیز در این مراسم تصریح کرد: گرچه جنگ اثرات زیانباری برای نسل‌های متعدد دارد، اما غرور، احترام و شرف انسان اگر از دست برود، فقط یک کشور از بین نمی‌رود بلکه ملت‌ها و نسل‌های بعدی آن ملت نیز نمی‌توانند قد علم کنند و در سایه شوم آن گرفتار می‌شوند؛ بنابراین بدون جانبازی این صادقان که به سرافرازی میهن می‌‌اندیشند، این عزت و سربلندی ممکن نیست و جامعه، آرمان‌ها و جانبازی‌های آنها را به یاد خواهد داشت. این هنرمندان نه‌تنها به‌عنوان رزمنده در جبهه حضور داشتند بلکه بدنه ارزشمندی از فرهنگ و هنر مملکت ما بودند و ازدست دادنشان فاجعه بزرگی بود و به ما راه عبرت‌آموزی را آموختند.

در این مراسم که محمدرضا شهیدی‌فرد اجرای آن را به‌عهده داشت، همچنین از خانواده ۹ شهید هنرهای تجسمی تجلیل شد. آثار تجسمی شهدای هنرمند امروز هم به تماشاست تا این‌که اختتامیه و اجلاسیه پایانی کنگره ملی 2000 شهید هنرمند عصر امروز در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار شود.

پرورش شهدای هنرمند در بستری از عشق

غلامحسین امیرخانی، خوشنویس و از اعضای شورای عالی خانه هنرمندان: اخلاق، عالی‌ترین نکته است که شاید انسان بتواند خود را به آن بیاراید. اغلب هنرمندان در بیش از ۱۵۰ رشته هنری ملی در سکوت عشق بازی می‌کنند و کمتر با چهره آنها آشنا هستیم، چرا که هنرمند با انگیزه عشق و اخلاص در مسیر هنرش گام برمی‌دارد و عمر و جوانی‌اش را صرف آن می‌کند که اگر غیر از این بود به‌جایی نمی‌رسید. باید این شهدای هنرمند در چنین بستری از عشق و شوریدگی پرورش یافته باشند که در جنگ تحمیلی به بار بنشینند و این نشان می‌دهد که ما در تاریخ فرهنگی خود چنین سرمشق‌ها و شیوه تربیتی داشته‌ایم.