وقتی صدای شکم درمی‌آید

باید گفت سروصدای درون معده،‌ بخش عادی فیزیولوژی معده و روده محسوب می‌شود و در بیشتر موارد متوجه آن نمی‌شوید ولی هنگام گرسنگی یا پس از غذا خوردن، ممکن است خودتان یا اطرافیان این صداها را بشنوید. صدای شکم، بیشتر به دلیل حرکت غذا در مسیر روده ایجاد می‌شود.

تا زمانی که روده خالی است، صدای معده داخل شکم می‌پیچد که نشان می‌دهد مجاری معده و روده به خوبی کار می‌کنند. علاوه بر این که حرکت طبیعی غذا در طول مجاری گوارش همزمان با انقباض دیواره معده و روده برای فرستادن غذا به سمت شکم می‌تواند تولید صدا کند، غذاهای غیرقابل هضم هم می‌توانند باعث ایجاد صدای معده و روده شوند.

اگر صدای معده شدید و بلند و با علائمی مثل آروغ، باد و نفخ شکم، درد شکمی و تغییر در حرکات معده مانند اسهال یا یبوست همراه باشد، فرد باید به متخصص گوارش مراجعه کند تا از نظر اختلالات معده و روده مورد بررسی قرار بگیرد. در عین حال، گاهی حرکات بیش از حد معده و روده صداساز است.

این حالت زمانی رخ می‌دهد که مکانیسم دودی شکل معده و روده بیش از حد صورت می‌گیرد و همین مساله باعث می‌شود، غذا با سرعت بیشتری جلو رانده و وارد روده شود. حرکات بیش از حد معده و روده اغلب با اسهال همراه بوده، ممکن است به علت عفونت التهابی روده، حساسیت شیمیایی مثل مسمومیت غذایی، سندرم روده تحریک پذیر و مشکلات روان تنی مانند اضطراب، استرس و ترس و انواع حساسیت‌های غذایی باشد.

انسداد نسبی روده به دنبال ابتلا به تومور، تنگی روده و اجسام خارجی و همچنین سوءهاضمه و جذب نشدن مناسب غذا، بلع هوا و ایجاد گاز بیش از حد در روده به دلایل مختلف مثل مصرف زیاد نوشیدنی گازدار و رشد زیاد باکتری درون روده و آروغ زدن شدید می‌تواند صدا ایجاد کند.

در این میان، شایع‌ترین حالت زمانی پیش می‌آید که احساس گرسنگی می‌کنید. در این حالت، سیستم گوارش به مغز پیام می‌فرستد و این عمل باعث می‌شود، ماهیچه‌هایی که در جهت معده و روده‌ها قرار دارند، شروع به حرکت کرده، مایعات هضم کننده را ترشح کنند که پس از آن با هوا و گاز ایجاد شده در روده تقابل می‌یابند. بیشتر مواقع این فرآیند آرام و بی صدا صورت می‌گیرد، ولی گاهی سر و صدای آن بلند می‌شود. علاوه بر این، برخی غذاهای فیبردار شامل انواع میوه و سبزی، لوبیا، آبمیوه و غذاهای حاوی سوربیتول، گاز زیادی تولید می‌کنند. با این حساب، صداهای طبیعی که داخل معده شنیده می‌شود، خطرناک نیست و فرآیند طبیعی بدن در هضم غذا محسوب می‌شود.

دکتر ناصر ابراهیمی دریانی

فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد