24 زمین لرزه زیر گوش تهران

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از گزارش مرکز پایش و پردازش اطلاعات حوادث سازمان مدیریت بحران شهر تهران ، از دیگر زمین لرزه های مهم رخ داده در 3 ماهه اول سال1395، زمین لرزه ای با بزرگای 3.4 ریشتر بود که نزدیک رودهن و در فاصله 40 کیلومتری شرق تهران در نزدیکی گسل مشاء تعیین محل شده است. همچنین دو زمین لرزه کوچک دیگر نیز در نزدیکی گسل های پارچین و رباط کریم ثبت شده اند.

در این گزارش با اشاره به این که لرزه خیزی ثبت شده در 3 ماهه گذشته نشان می دهدکه خوشه ای از زمین لرزه ها در نزدیکی شهر آمل واقع شده ، آمده است: توزیع زمین لرزه های گزارش شده توسط مرکز لرزه نگاری کشوری در بازه زمانی 3 ماهه بهار نشان می دهد که با توجه به توزیع ایستگاههای این مرکز در استانهای تهران و مجاور آن در منطقه البرز تعداد زمین لرزه های بسیار بیشتری ثبت شده است.

از موارد قابل توجه دیگری که توسط داده های دقیقتر شبکه لرزه نگاری کشوری تایید می شود لرزه خیزی قابل توجه در اطراف گسل مشاء بویژه منطقه رودهن و خوشه زمین لرزه ها در نزدیکی شهر آمل است.

بنا بر این گزارش، مقایسه لرزه خیزی 3 ماهه با لرزه خیزی 12 ساله ثبت شده در شبکه لرزه نگاری شهر تهران نشان می دهد که غالب زمین لرزه های رخداده در 3 ماه اول سال 1395 در مناطقی رخ داده اند که در سالهای گذشته نیز فعالیت لرزه ای قابل توجهی داشته اند . برای مثال می توان به لرزه خیزی قابل توجه گسل مشاء در حد فاصل دریاچه «تار» تا لواسانات اشاره کرد.

همچنین در فواصل دورتر از شهر تهران بیشترین لرزه خیزی در اطراف گسل های خزر و شمال البرز در شمال و در فاصله 100-150 کیلومتری شهر تهران واقع در استان مازندران، گسل های گرمسار - پیشوا در فاصله 70-80 کیلومتری جنوب شرق تهران ثبت شده است.

در این گزارش به لرزه خیزی پراکنده ای در اطراف گسل های طالقان، رباط کریم و پارچین نیز اشاره شده و آمده است: متاسفانه بعلت ضعف شدید پوشش ایستگاهی این چشمه های مهم لرزه ای نمی توان با دقت کافی لرزه خیزی مشاهده شده را با اطمینان به این گسلها نسبت داد. اما آنچه که بدون تردید می توان بیان کرد آن است که شهر تهران در بین گسلهایی واقع شده است که داده های لرزه ای هیچ تردیدی را برای فعال نبودن آنها باقی نگذاشته است.

این گزارش در پایان می افزاید : با نگاهی به لرزه خیزی 12 سال گذشته شهر تهران و حومه نزدیک آن می توان نتیجه گرفت که قطعه گسلی مشاء از رودهن تا لواسان همچنان فعالترین قطعه گسلی از لحاظ لرزه ای در نزدیک شهر تهران است.

همچنین خوشه لرزه ای فعالی نیز در شرق تهران و در مجاورت سد لتیان تعیین محل شده است که با توجه به توزیع پراکنده زمین لرزه ها در اطراف این سد، تعدادی از زمین لرزه های این خوشه با تغییرات سطح آب این سد در ارتباط است.

بزرگترین زمین لرزه تهران در 12 سال گذشته با بزرگای حدود 4 در نزدیکی گسل بی بی شهربانو در جنوب غرب شهر تهران در ادامه گسل پارچین رخ داده است. از نکات قابل توجه لرزه خیزی شهر تهران ثبت چند زمین لرزه در جنوب گسل شمال تهران و حتی وسط شهر تهران است که می تواند شاهدی بر وجود گسل های فعال ناشناخته در داخل شهر تهران باشد که تاکنون بطور جدی مورد مطالعه قرار نگرفته اند و می توانند خطر جدی برای شهر تهران باشند.

جهت بررسی وجود این گسل ها انجام مطالعات جامع زمین شناسی، ژئوفیزیکی و ژئودتیکی دقیق و نصب لرزه سنج های درون چاهی پیشنهاد می شود.

شهر تهران به وسیله گسل‌های فعال احاطه شده است که تعدادی از این گسل‌ها به نقشه در آورده شده است اما هندسه آنها، لرزه‌خیزی همراه شده با آنها و سینماتیک آنها به طور دقیق شناخته شده نیست. زلزله‌های تاریخی بیشتر با گسل‌های مشاء، طالقان، پارچین و گرمسار مرتبط بوده و بزرگ‌ترین وقایع با بزرگای 7.6 در قرن سوم و 7.7 در قرن دهم به ترتیب به گسل‌های گرمسار و طالقان نسبت داده شده‌اند. آخرین زمین‌لرزه تاریخی که بخش‌های شمالی شهرتهران را متاثر کرده است به سال 1830 برمی‌گردد که به گسل مشا منتسب شده است.

نتایج تحقیقات انجام گرفته در منطقه تاکنون نشان می‌دهد که برای شناخت بهتر منطقه البرز مرکزی به مطالعات دقیق‌تر و بلند‌مدت نیازمند است. همچنین با توجه به اینکه در بعضی مناطق حومه و اطراف تهران به‌ویژه بخش‌های شمال شرقی، شواهد زمین‌شناختی کمی مبنی بر فعالیت گسل‌ها وجود دارد، مطالعات لرزه‌ای می‌تواند نقش مهمی در شناخت بهتر گسل‌های این منطفه ایفا نماید.

مینا مولایی - جامعه