خبرنگاران، بیدارگران عرصه دانایی

اکنون ارتباط مخاطبان با منابع خبری از حالت یکسویه به دو سویه تبدیل شده و این، بدان معناست که هرمخاطبی می‌تواند بالقوه خبرنگار باشد؛ بنابراین مخاطب ازحالت مصرف‌کنندگی به حالت «مصرف-تولید» رسیده است. پس می‌توان گفت همه کسانی که با فناوری ارتباطات و اطلاعات سرو کار دارند، خبرنگار هستند. اما این فقط یک سوی ماجراست و باید گستره دیدمان را به افقی بازترگسترش دهیم و تمایزی میان مخاطبان به عنوان «شهروند-روزنامه‌نگار» و«روزنامه‌نگار حرفه‌ای» قائل شویم.

خبرنگار کسی است که کار مستمر، دائمی‌ و اصلی‌اش فعالیت خبری در تحریریه باشد و توانایی انجام کار خبرنگاری را داشته باشد و در نتیجه صنف مطبوعات یا سندیکای مطبوعات موجود هم تائید کند وی توانایی فعالیت در حرفه‌ خبرنگاری را دارد.

بنابراین اگر هر فردی بیاید و یک مقاله بنویسد یا در ماه دو خبر بدهد یا در فضای مجازی عکس یا خبری هرچند مهم را منتشر کند، خبرنگار محسوب نمی‌شود. این موضوع مانند این است که مثلا اگر کسی تنها یک ساختمان بسازد، مهندس نخواهد شد. همچنین همان طور که یک پزشک باید جایگاه حرفه‌ای خود را در نظام پزشکی داشته باشد، خبرنگار هم باید در نظام صنفی خودش به رسمیت شناخته شود.

بگذارید خاطره‌ای تعریف کنم: چندی قبل یکی از مسئولان طرح ترافیک تهران را دیدم. ایشان از مطبوعاتی‌های قدیمی و فعلی و البته ازدوستان قدیمی من به شمار می‌آیند. او درددل می‌کرد که چرا هرکسی که مثلا در توزیع یا چاپ روزنامه دستی دارد و زحمت می‌کشد، خودش را جزو خبرنگاران تحریریه می‌داند و تقاضای دریافت طرح ترافیک دارد؟

نیک می‌دانیم مشکل اصلی خبرنگاران ما نداشتن تشکیلات صنفی مستقل و غیرسیاسی است. نگویید تشکیلات صنفی داریم. داریم ولی متاسفانه در مسیر سیاست‌های حزبی گام برمی‌دارند؛ اگرنه الآن می‌بایست از ترکیب این چند تشکل به شورای‌عالی مطبوعات می‌رسیدیم تا مطبوعات هم مثل مهندسان و پزشکان هویت صنفی وحرفه‌ای‌شان درجامعه تثبیت شود و هرفرد غیرخبرنگار به هردلیل نتواند خودش را خبرنگار بداند. هر صنفی برای خود تشکیلاتی دارد و از مدت‌ها قبل شورا یا انجمنی در این حوزه تعریف شده است. بنابراین در حوزه‌ خبرنگاری و روزنامه‌نگاری هم باید یک صنف تعریف و در آن تائید شود آیا فرد به عنوان خبرنگار می‌تواند نسبت به انجام کار خبری اقدام کند یا خیر؟

در آن صورت با تفکیک خبرنگار حرفه‌ای از شهروند خبرنگار بهتر از هرزمانی می‌توان به رفع مشکلات صنف حرفه‌ای‌ها به عنوان بیدارگران عرصه دانایی اهتمام ورزید.