قیمت نفت روی خط صعود

اخبار و اظهارات مقامات کشورهای عضو اوپک در خصوص نشست الجزایر مهم‌ترین عامل رشد 7/5 درصدی قیمت نفت در ماه گذشته میلادی بوده است.

بر اساس اعلام مسئولان الجزایری، دعوت‌نامه برای تمام اعضای اوپک ارسال‌ شده است و مسئولان وزارت نفت ایران نیز پس از دریافت دعوت‌نامه اعلام کرده‌اند در این نشست حضور پیدا خواهند کرد و در جهت بازگشت ثبات به بازار نفت مانند دیگر اعضا تلاش می‌کنند.

این موضوع نشان می‌دهد ایران در حال ارسال سیگنال‌هایی مثبت است، مبنی بر این که ممکن است از اقدام مشترک تولیدکنندگان نفتی برای تقویت بازار نفت حمایت کند.

سومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک پس از لغو تحریم‌های غرب در ماه ژانویه به دنبال افزایش تولید خود بوده است. تهران در اوایل امسال به دلیل تلاش برای افزایش تولید و صادرات نفت خود از پیوستن به طرح فریز نفتی خودداری کرد و این طرح با تلاش اوپک و کشورهای غیرعضو نظیر روسیه به شکست انجامید.

منابع مطلع گفته‌اند، هرچند تهران هنوز تصمیم نگرفته به تلاش جدید برای فریز تولید نفت بپیوندد یا نه اما به نظر می‌رسد این کشور تمایل بیشتری به دستیابی به تفاهم با دیگر تولیدکنندگان پیدا کرده است.

الوجیو دل پینو، وزیر نفت ونزوئلا هفته گذشته با سفر به کشورهای تولیدکننده نفت از جمله ایران و عربستان تلاش کرد آنها را به پیوستن به این طرح تشویق کند.

این کشورها سلسله تحریم‌هایی را ترتیب دادند که صادرات نفت ایران را از بیش از 2/5 میلیون بشکه در روز به کمتر از یک میلیون بشکه برسانند؛ اما با حصول توافق بین ایران و کشورهای غربی و اجرایی شدن برجام در ژانویه سال جاری میلادی، ایران آغاز به پس گرفتن بازارهای نفتی خود کرده است.

در حال حاضر بر اساس آخرین آمار، صادرات نفت ایران به حدود 2/ 2 میلیون بشکه در روز رسیده است؛ اما در این مدت، ایران علاوه بر این که همواره از هرگونه اقدامی در راستای افزایش قیمت نفت حمایت کرده، مشارکت در هر طرحی برای رشد قیمت نفت را منوط به بازگشت به «شرایط مطلوب» پیش از تحریم‌ها کرده است. رئیس‌جمهور روسیه ضمن حمایت از مواضع ایران در خصوص بازگشت به سطح صادرات پیش از تحریم‌ها اعلام کرده که برای جلب حمایت عربستان با جانشین ولیعهد عربستان سعودی این کشور مذاکره خواهد کرد. وی تاکید کرد پیشنهادهای تکمیلی را در این راستا در حاشیه اجلاس کشورهای گروه 20 در چین به محمد بن سلمان خواهد داد.

فارغ از این موضوع یک منبع آگاه در اوپک گفته است: به طور کلی ایران اقدامات بیشتر از جانب اوپک را ترجیح می‌دهد تا فریز در سطح بالاترین میزان تولید تمام اعضا را و اگر این مساله فریز به افزایش قیمت‌ها کمک کند، قطعا ایران با کلمات مثبت حاکی از حمایت، به آن کمک خواهد کرد.

روسیه نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده نفت اعلام کرده است در ماه آینده میلادی آماده فریز تولید خود است و اکنون می‌خواهد شاهد یک توافق موقت در میان اعضای اوپک قبل از پیوستن مجدد این سازمان به یک ابتکار نفتی باشد.

یک منبع عالی‌رتبه صنعت نفت ایران با اشاره به رفتار تهران و ریاض در این اجلاس گفته است: مذاکراتی در جریان است و من سیگنال‌های مثبتی را از اعضای مهم اوپک مشاهده می‌کنم.

وی اضافه می‌کند روسیه می‌خواهد پیش از متعهد شدن به این طرح، شاهد توافقی درون اوپک باشد؛ بنابراین (اعضای اوپک) مشغول ترتیب دادن توافقی بین خودشان هستند.

همچنین باید گفت از زمان روی کار آمدن خالد الفالح، وزیر انرژی جدید عربستان، ریاض در اوپک موضع نرم‌تری در قبال ایران اتخاذ کرده و عربستان نیز خواستار بالا رفتن قیمت نفت است.

اما ظاهرا هنوز ایران در خصوص پیوستن به این طرح در شک و تردید است، ولی قصد دارد تولید نفت خود را تا چهار میلیون بشکه در روز برساند که فقط 250 هزار بشکه تا این هدف فاصله مانده است و تا این هدف محقق نشود به این طرح نخواهد پیوست.

همچنین علاوه بر ایران، سطح تولید نیجریه و لیبی نیز می‌تواند موانعی در رسیدن به توافق درون اوپک ایجاد کند. هرچند عربستان، ایران و روسیه از ماه آوریل به این طرف سطح تولید خود را به حداکثر رسانده‌اند، اما تولید نفت نیجریه به دلیل درگیری‌های داخلی به پایین‌ترین رقم خود در بیش از دو دهه گذشته رسیده است. تولید نفت لیبی هم فاصله زیادی با دوران قبل از جنگ داخلی این کشور دارد.

یک منبع عالی رتبه در اوپک نیز گفته است: مساله دشوار برای همه اعضا تعریف فریز خواهد بود و این که تولید در چه سطحی فریز شود. توافق بر سر یک رقم مشخص شاید چالش‌برانگیز باشد، مگر آن که همه آنها اندکی انعطاف‌پذیری به خرج دهند.

یک منبع آگاه دیگر می‌گوید: در حال حاضر فریز تولید دشوار است، همه در حال افزایش تولید هستند و حتی اگر ما بر سر فریز توافق کنیم، هیچ‌کس متعهد به تبعیت از آن نخواهد بود.

موضع روسیه درباره فریز نفتی ایران بعد از تحریم‌ها

رئیس‌جمهور روسیه در گفت‌وگو با سایت خبری بلومبرگ بر محق بودن مواضع ایران در خصوص طرح فریز تولید تاکید کرد. وی می‌گوید این منصفانه نیست که ما بخواهیم ایران تولید نفتش را در همان سطحی که تحت تحریم‌ها قرار داشت، نگه دارد. به گفته پوتین، تولیدکنندگان نفت باید این موضوع را به رسمیت بشناسند که ایران بتازگی و بعد از سه سال محدودیت‌های تجاری توانسته صادراتش را مقداری افزایش دهد و سزاوار است بتواند به‌طور کامل به بازار جهانی بپیوندد. آمریکا و کشورهای اروپایی، از سال 2011 به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان دایره تحریم‌های خود علیه ایران را تنگ‌تر کردند.