به گزارش جامجم، کردستان باوجود برخورداری از ظرفیتهای گوناگون برای توسعه، استان محرومی است؛ که شاید یکی از دلایل آن نبود زیرساختهای توسعهای همچون جاده و راه مواصلاتی مناسب است. این استان غربی و مرزی کشورمان با 28هزار و 200 کیلومترمربع وسعت و حدود یک میلیون و 500 هزار نفر جمعیت (طبق سرشماری سال 90)، خطوط ریلی و هیچ آزادراهی ندارد و در بخش بزرگراه و راه اصلی هم سهم بسیار کوچکی نسبت به میانگین کشوری را به خود اختصاص داده است؛ یعنی چیزی حدود 178 کیلومتر بزرگراه و 281 کیلومتر راه اصلی. اما غمانگیز اینجاست که بسیاری از همین راهها نیز از استاندارد متناسب با ترافیک جادهای برخوردار نیست مثل جاده حدود 130 کیلومتری سنندج ـ مریوان که مرز رسمی باشماخ و کشور عراق را به مرکز کردستان و دیگر نقاط کشور پیوند میدهد.
جاده مرگ
تردد انبوه مسافران و گردشگران به مقصد شهر گردشگری مریوان و عتبات عالیات عراق در این جاده از یک سو و تردد کامیونهای حامل سوختی که از کردستان عراق راهی این جاده اصلی میشوند تا بار خود را به پالایشگاههای غرب و جنوب کشور برسانند، از دیگر سو باعث شده جاده پرپیچ و خم و کوهستانی مریوان سنندج روزانه با حجم سنگینی از ترافیک خودروها مواجه شود که در بسیاری موارد به برخورد و تصادم و کشته و مجروح شدن رانندگان و سرنشینان منجر میشود؛ برخورد میان خودروهای شخصی و گاه میان کامیونها و تانکرهای حامل سوخت و خودروهای عبوری؛ که دومی هولناکتر و مرگبارتر است؛ چراکه در اغلب موارد به چپ شدن یا انفجار و اشتعال کامیون حامل سوخت و ایجاد صحنههای دلخراش و افزایش آمار تلفات حادثه میانجامد. آخرین موردش هم کمتر از یک ماه پیش (یعنی ششم مهرماه گذشته) بود که واژگونی یک تانکر حامل سوخت و مشتعل شدن مواد سوختی در دو کیلومتری روستای نگل جاده سنندج ـ مریوان، دو کشته و پنج مجروح بر جای گذاشت. مرز رسمی باشماخ از سال 85 افتتاح و از همان زمان هم پای کامیونهای حامل نفت کردستان عراق برای پالایش و فرآوری نفت در داخل کشورمان، به جاده مریوان سنندج و از آنجا به سایر نقاط کشور باز شده است.
ضرورت توجه ملی به راههای کردستان
صلاحالدین محمدی، معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کردستان معتقد است برخلاف تصور مردم، جاده سنندج مریوان غیراستاندارد نیست، بلکه مشخصات هندسی آن ضعیف است و این یعنی بسیار پرپیچ و خم بوده و حدود 700 قوس خطرناک دارد.
وی در گفتوگو با جامجم میافزاید: اما آنچه موجب بروز حوادث متعدد در این جاده کوهستانی شده، حجم بسیار بالای تردد در آن است، طوری که علاوه بر انبوه خودروهای سواری، روزانه 30 تا40 کامیون حمل سوخت نیز در آن در تردد است که البته در گذشته و پیش از درگیریهای عراق، تعداد آنها به روزانه 300 تا400 کامیون میرسید.
محمدی، دلیل کمبود راه و جاده در کردستان را هم موقعیت جغرافیایی و کوهستانی بودن این خطه و در نتیجه بالا بودن هزینه ساخت و نگهداری راه دانسته و تاکید میکند: اما با توجه به مرزی بودن این استان که میتواند محل مراودات تجاری ـ اقتصادی زیادی با کشور عراق شود، تخصیص اعتبارات ویژه و جهشی برای ارتقای راههای استان ضروری است.
وعده جدید؛ جاده جدید
اما آخرین حادثه مرگبار در جاده سنندج ـ مریوان صبر مردم کردستان و بویژه مریوانیها را لبریز کرد تا با تشکیل کمپینهای متعدد و اجتماع در مقابل فرمانداری مریوان، اعتراض خود را نسبت به از دست دادن بیش از پیش عزیزان خود به مسئولان اعلام کنند که البته اعتراضشان با پاسخ مثبت مسئولان استانی و کشوری و خبر خوش ساخت جاده جدیدی در بخشی از این مسیر همراه شد.
حشمتالله سیدی، مدیرکل دفتر فنی معاونت امور عمرانی استانداری کردستان درخصوص احداث این جاده به جامجم میگوید: جاده فعلی سنندج ـ مریوان 125 کیلومتر است که 60 کیلومتر آن مشکل دارد و قرار است جادهای جایگزین برای این قطعه احداث شود.
به گفته وی، احداث جاده جایگزین از چندی پیش آغاز شده و تاکنون 30 کیلومتر آن به مرحله آسفالت رسیده است. اما 30 کیلومتر دیگر نیاز به احداث سه تونل دارد که عملیاتی سخت و هزینهبر است و حدود 130 میلیارد تومان اعتبار میخواهد.
سیدی البته خاطرنشان میکند که مشکلی برای تامین این اعتبار وجود ندارد، زیرا دفتر مقام معظم رهبری 50 میلیارد آن را طی پرداختی دو ساله متقبل شده اند، 60 میلیارد هم قرار است از بخش بودجه استان و بقیه نیز از ردیف بودجه ملی تامین شود.
مدیرکل دفتر فنی معاونت امور عمرانی استانداری کردستان به هم استانیهای خود قول میدهد که براساس برنامهریزیهای انجام شده، جاده جدید تا پایان سال مالی 96 یعنی تیرماه سال 97 به بهرهبرداری خواهد رسید.
فاطمه مرادزاده
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد