تانکرهای پرخطر در یک جاده پرخطر

ماجرا از آن قرار است که بخش اعظمی از بار ترافیکی این جاده باریک، قدیمی و پیچ در پیچ و کوهستانی به تردد کامیون‌های حامل نفت و دیگر مواد سوختی برمی‌گردد که از کردستان عراق و از طریق این جاده خود را به پالایشگاه‌های نفتی در استان‌های غربی و جنوبی کشورمان می‌رسانند تا بار نفتشان را پس از فرآوری به بنزین و گازوئیل تبدیل کنند و به کشور خود بازگردانند؛ 40 الی 50 کامیون که روزانه تا همین یکی دو سال پیش و قبل از تشدید درگیری‌ها در عراق، تعدادشان به 300 تا 400 کامیون هم می‌رسید. پای این کامیون‌ها پس از امضای تفاهم‌‌نامه همکاری میان ایران و کردستان عراق، یعنی از سال 85 و از طریق مرز رسمی باشماخ در مریوان، به جاده 130 کیلومتری مریوان ـ سنندج باز شد. از آن زمان، هم ایمنی جاده بشدت کاهش یافت و هم محیط زیست منطقه آسیب‌پذیر شد، چراکه با چپ شدن هر کامیون به دلیل تصادف یا انحراف از جاده و خواب آلودگی راننده، حجم زیادی از مواد سوختی همچون نفت، بنزین و گازوئیل بر سطح زمین جاری شده یا مستقیم به رودخانه‌ها می‌رسد یا پس از بارش باران شست‌و‌شو داده شده و راهی رودخانه‌های اطراف جاده مثل سیروان یا گاورود می‌شود. حتی اگر به رودخانه‌ها هم نرسد به درون زمین، جنگل‌های اطراف و زیستگاه جانوران و حیات وحش نفوذ می‌کند و علاوه بر آلوده کردن منابع آب زیرزمینی، باعث خشکی و نابودی زیستگاه‌ها و حیات وحش خواهد شد؛ مثل همین یک هفته پیش که یک تانکر حامل بنزین سوپر به دلیل ناتوانی راننده در کنترل خودرو در منطقه واژگون شد و مواد سوختی آن به داخل زمین نفوذ کرد یا هفته قبل تر که یک کامیون منفجر شد و آتش گرفت و شراره‌های آن برخی درختان جنگلی را هم در کام کشید و سوزاند.

البته فقط آب، زمین، جنگل و حیوانات نیستند که این مواد آلوده سلامتشان را تهدید می‌کند، بلکه به گفته سیوان امینی، عضو هیات مدیره جمعیت محیط زیستی چیا، کامیون‌های حامل مواد سوختی که به ارابه‌های مرگ معروف شده‌اند، از داخل شهر مریوان عبور می‌کنند و مشکلاتی را هم برای شهروندان مریوانی ایجاد کرده‌اند، چراکه بوی تند نفت خام تا فاصله صد متری هم قابل تحمل نیست، در حالی که اهالی مریوان هر لحظه از شبانه‌روز ناچار به تحمل این بوی تلخ و نامطبوع و نفس کشیدن در این هوای آلوده هستند؛ آلودگی‌ها و آزارهای صوتی و وحشت رودررو شدن با ارابه‌های تیره، ترسناک و تصادف و مرگ و جرح و داغدار شدن هم که دیگر به جای خود.

فاطمه مرادزاده