آنچه که در این گفتو گو ملاحظه خواهید کرد:
- با درایتی که از حاکمیت عمان سراغ داریم، هیچگاه در فعالیتهای ضد ایرانی شرکت نکرده است.
- امروز اسراییل دارای بمب اتمی، هیدروژنی در منطقه بوده و این یک تهدید بزرگ برای منطقه است.
- خود سعودیها بهتر از هر کسی میدانند، مولود اصلی تروریسم و تکثیر کننده بذر فرقه وهابی ساخته انگلیس در منطقه هستند.
- از اولویت افتادن موضوع فلسطین در جهان اسلام، راهبردیترین سیاست صهیونیستهاست.
- جمهوری اسلامی از نزدیکی مواضع قاهره به محور مقاومت استقبال میکند.
- نصیحت ما از گذشته به آنکارا این بوده که دست از اقدامات ملیگرایانه خود بردارند. اقدامات ترکها تنش در منطقه را افزایش میدهد.
گفتوگوی خبرنگار جام جم آنلاین با شیخ الاسلام مشاور وزیر خارجه و سفیر اسبق ایران در سوریه را به تفصیل میخوانید؛
گفته میشود، تعدادی از کشورهای عربی خیال تشکیل یک اتحاد ضد ایرانی را در سر میپرورانند که البته دولت عمان وارد این بازی نشده نظر شما در این رابطه چیست؟
از ابتدای انقلاب اسلامی ایران، دولت عمان در بین کشورهای عربی مواضع واقع گرایانه و معقولانهتری را نسبت به جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کرده است.
در جنگ تحمیلی مواضع مسقط با سیاستهای خصمانه دولتهایی نظیر کویت – شاهنشاهی سعودی کاملا متفاوت بوده و با رویکردی مستقل و متوازن در برابر انقلاب اسلامی ایران داشت.
البته در پارهای از اوقات عمانیها، چون از اجزای اصلی اتحادیه عرب محسوب میشود به ناچار در برخی با کشورهای عضو همسویی دارد که نمونه آن نامه ضد ایرانی بود که یازده کشور اتحادیه عرب به دبیر کل سازمان ملل نوشتند پیرامون مسایل تروریسم و ... که بنده چندان به بازگو کردن آن تمایل ندارم.
باید بگوییم با درایتی که از حاکمیت عمان سراغ داریم، هیچگاه در فعالیتهای ضد ایرانی شرکت نکرده است. هر از چند گاهی برای دلخوشی شاهزادههای عربی - سعودی، مجموعه بچه گانهای در منطقه تحت عنوان اتحاد نظامی، نیروی X و... شکل میگیرد که عمان همیشه یک حد وسطی برای خود ترسیم کرده و وارد بازی اعراب نمی شود؛ از جهت دولت عمان برای ما یک میانجی خوب تلقی میگردد.
معتقدم عمان توسط یک شخص عاقل و اهل تفکر اداره میشود و با کشوری مانند عربستان سعودی که قدرت در دستان جوانان بی تجربه و نابخرد افتاده است تصمیم گیری نمیکنند؛ چرا باور داریم تجربه و عقلانیت در دولتمردان عمان نهفته است.
در شرایط کنونی رایحه خوشبو آزادی خواهی و مردم سالاری دینی از ایران، تمام منطقه را فرا گرفته و کشور ما در حال حاضر پرچمدار حمایت از قاطبه ملتهای مستضعف و آزاده در جهان است و این موضوع همان چیزی است که دولتهای نامشروع منطقه بشدت نسبت بدان در هراسند.
مسقط معتدل و واقع گرا
عمان با توجه به ایفای نقش واقع گرایانه خود در منطقه، موجبات جلب نظر ایالات متحده را فراهم آورد و بعضا بعنوان یک واسطه و میانجیگر مطمئن پیام خود را به دولت ایران میرساند. این پیغامها، بستر مذاکرات هستهای و در نهایت امر؛ دستاورد موفق برجام را در پی داشت، گرچه روند اجرایی برجام آنطور که مد نظر جمهوری اسلامی است پیش نمیرود. البته در بین آمریکاییها شاید کسانی باشند که اعتقاد دارند توافق برجام به نفع کاخ سفید نبوده است.
امروز دولت مسقط بدلیل توازن رفتار و سیاستهایی که در قبال جمهوری اسلامی داشته، نزد ایران از جایگاه ویژهای برخوردار است. کما اینکه ما شاهد هستیم سلطان قابوس پادشاه عمان، در بحرانهای منطقهای مثل تجاوز به یمن ، معرکه سوریه و عراق شریک عربستان و متحدان آن نشد.
اتحاد عربی علیه ایران؟!
اما درباره اتحاد عربی بر ضد ایران، بنده معتقدم این ائتلاف عربی علیه ما توان شکلگیری نخواهد داشت. این اتحاد بر ضد رژیم صهیونیستی باید بوجود آید که متأسفانه محقق نشده، حال چطور این موضوع علیه یک کشور اسلامی همچون ایران مصداق داشته باشد.
البته ممکن است چند دولت شاهنشاهی دیکتاتور، ظالم و مستبد که از مردم در قبال سقوط حاکمیت خود واهمه دارند؛ به اصطلاح ائتلافی را بوجود آورند. ائتلافی که مردم وارتش این دولتها با آنها همراه نخواهند بود.
بیش از دو سال است، یک ائتلاف مضحک سعودی – عبری- عربی علیه مردم مظلوم یمن صورت گرفته که ارمغانی جز شکستهای سیاسی- میدانی و بی آبرویی برای رژیم آل سعود و مزدورانش نداشته، لذا هیچگاه همدستی اعراب منطقه در باربر قدرت بلامنازع مادی و معنوی ایران نتیجه بخش نیست.
پدیدهای جعلی بنام اسراییل
در عصر حاضر، تنها نیرویی که بعنوان یک تهدید برای جمهوری اسلامی منطقه قلمداد میشود، رژیم صهیونیستی است. اسراییل یک پدیده جعلی است؛ بخوبی میداند که جمهوری اسلامی این پدیده را قبول ندارد.
امروز اسراییل دارای بمب اتمی و به احتمال زیاد بمب هیدروژنی در غرب آسیاست. جالب اینجاست در ایمیلهایی که اخیرا از هیلاری کلینتون فاش شد، در یکی از این ایمیلها نتانیاهو به کلینتون می گوید میخواهیم به ایران حمله کنیم و یک ضربه پیشگیرانه به آن بزنیم.
کلینتون وزیر خارجه وقت آمریکا در پاسخ به نتانیاهو، نسبت به پیامدهای ناگوار این تهاجم به وی هشدار داده و ابراز میدارد: حمله به ایران قطعا به ضرر موجودیت اسراییل تمام خواهد شد و در آخر کار تو بازنده هستی.
حال دقت کنید توانایی نظامی کشورهای شاهنشاهی یک دهم قدرت تسلیحاتی تلآویو نیست، با این وجود طی چند سال اخیر ، اسراییل جرأت حمله به ایران را به خود راه نمی دهد.
آیا در تداوم سیاست خارجی خصمانه عربستان سعودی بویژه در یک سال اخیر، نسبت به جمهوری اسلامی و بطور منطقه ؛ جنابعالی تغییر رفتاری را مشاهده میکنید یا خیر؟
امروز رژیم ریاض در کلیه ابعاد با شکست آشکار مواجه است. یک زمانی آل سعود در لبنان به خاطر کمکهای مالی به این کشور بسیار تأثیر گذار بود و به نوعی حرف اول را در اداره دولت بیروت سعودیها میزدند.
اما الان با روی کار آمدن "میشل عون"، رییس جمهور لبنان؛ عملا ابتکار عمل از عربستان در لبنان گرفته شده است. دولت ریاض همواره در لبنان از تروریستهای وهابی – صهیونیستی و بوطر کلی از نیروهای افراطی حمایت کرده است و با طیف جدید دولت لبنان دیگر این برای آنها میسر نخواهد بود.
شکست مفتضحانه در سوریه و عراق
خود سعودیها بهتر از هر کسی می دانند، مولود اصلی تروریسم در سوریه و عراق و تکثیر بذر فرقه وهابی ساخته انگلیس در منطقه هستند. آل سعود از ابتدای آغاز بحران سوریه از پیشروان حذف بشار اسد از قدرت بود، اما الان با شکستهای پی در پی گروههای تروریستی از جبهه مقاومت، آرزوی آنها تبدیل به یأس شده است.
این پادشاهی عربستان بود که رویای تجزیه عراق را در سر داشت و در این بین هم ترکیه را به دخالت در مسئله عراق ترغیب می کرد.
نقطه قوت عربستان در منطقه!
عربستان سعودی به جهت روحیات دیکتاتور مأبانه در دستگاه حاکمیتی خود ابدا مقولهای بنام مردم را قبول ندارد و دائما در حال سرکوب شهروندان خود گام بر می دارد.
آنچنان که در میدان یمن ملاحظه میکنیم؛ سعودیها به خوبی از پس قتل، جنایت، کودک کشی و تجاوز بر می آیند. اساسا حکّام نابخرد آل سعود در تخریب و ویرانی نقطه قوت دارند.
عقاید قرون وسطی آل سعود در پرتگاه سقوط
عربستان با سیاستهای متحجرانه خود کشور را اداره میکند. شاهزادگان سعودی اصلا به مقولهای بنام حق رأی مردم قایل نیساتند و با عقاید قرون وسطی و ما قبل تاریخی حکمرانی می کنند.
وقتی مردم بحرین خیزش دموکراسی خواهانه خود را بر ضد آل خلیفه آغاز کردند، باز هم این عربستان سعودی بود که برای سرکوب قیام مردمی منامه به کمک دوستان دیکتاتور در بحرین شتافت. باید منتظر باشیم تا ببینیم، چه موقع این عقاید باعث برچیده شدن نظام پادشاهی عربستان خواهد شد.
تسلیم تنها گزینه پیش روی رژیم سعودی
متأسفانه عربستان ایران را بعنوان دشمن اول خودش تعریف کرده است. سعودیها فکر میکنند با بوجد آوردن درگیریهای مذهبی علیه ایران میتوانند ما را شکست دهند. آل سعود در منطقه در پی گسترش فرقه وهابیت برآمده، در حالی که جمهوری اسلامی دارای با حکومت مردم سالار دینی به جد سیاستهای شوم عربستان را با چالش مواجه نموده است.
حال برای اینکه افکار جامه جهانی را منحرف کند، جنگ سوری شیعه و سنی به راه انداخته تا ایران را دشمن سنیها معرفی کند و این در حالی است که، همگان بر کذب بودن این ادعای مضحک واقف هستند.
بنابراین فرقه گرایی و شیعه ستیزی در جوهره آل سعود قرار دارد و واقع امر این است در نبود این سیاستها عربستان ماهیت وجودی خود را از دست می دهد، پس معتقدم آنها دست از سیساتهای خصمانه خود علیه ایران بر نخواهد داشت. پادشاه سعودی در مقابل یارن یک راه بیشتر ندارد که همانا عقب نشینی از اقدامات ضد ایرانی و تسلیم شدن در برابر خواست مردم آزادی خواه خود و منطقه است.
پس از آغاز بحران سوریه، منطقه شاهد افزایش قدرت محور مقاومت در برابر گروههای تروریستی و اسراییل بوده و همچنین در یکی دو سال گدشته، الحاق روسیه به حلقه ایران – لبنان – فلسطین و سوریه در کانون محور مقاومت، توان بازدارندگی رو به فزونی گراییده است. حال شما بعنوان یکی از فعالان حوزه فلسطین از تاکنون آینده محور مقاومت را با توجه به استیصال جبهه غربی – صهیونیستی چطور ارزیابی می کنید؟
بطور کلی هر اندازه از بحران سوریه میگذرد، قدرت راهبردی غرب و آمریکا کاسته میشود. در طرف مقابل، دامنه نفوذ و قدرت محور شرقی متشکل از روسیه – ایران – حزب الله و سوریه در منطقه تسری مییابد.
مقوله مقاومت از دو بعد حایز اهمیت است
موضوع مقاومت از دو منظر درگیری قدرتهای شرق و غرب و نگاه به جنگ بین اسراییل غاصب و محور مقاومت باید تحلیل شود.
پس از شروع درگیریها در سوریه، آمریکا درصدد بود همان قطع نامهای را که در رابطه با لیبی به رأی گذاشتند و به بهانه آن در جنگ لیبی دخالت کردند، مایل بودند در مورد سوریه هم اعمال کرده و ابتکار عمل را بدست بگیرند.
اما، روسیه که در قطعنامه لیبی غایب شد و ضرر کرد، دیگر این اشتباه را تکرار نکرده و در موضوع سوریه بدرستی ورود پیدا کرد.
امروز مسکو سامانه موشکی اس 400 خود را بیخ گوش ائتلاف ناتو در منطقه قرار داده، اضافه بر اینکه، با استقرار سامانه موشکی خود در دریای مدیترانه و شهرهای لاذقیه و بندر طرطوس بکلی توازن قوا را به ضرر محور غربی – آمریکایی برهم زده است.
بنابراین در درگیری شرق و غرب به معنی کرملین و کاخ سفید، دولت مسکو بعنوان پشتیبان مقاومت در منطقه پیشرفتهای راهبردی شایان توجهای داشته است.
جالب اینجاست که با توجه به تحولات میدانی که به نفع جبهه مقاومت تاکنون رقم خورده ترامپ به همراه آقای فیون نامزد (احتمالا) پیروز انتخابات فرانسه اذعان دارند، در مسئله بحران سوریه حتما باید از نقش بسزای ایران و روسیه مدد جست.
صهیونیسم، در توهم "مقفول نمودن مسئله فلسطین" در جهان اسلام
درگیری قومی، نژادی و مذهبی در منطقه خاورمیانه از دیر باز جزء سیاستهای کلان رژیم صهیونیستی بوده که در بطن آن تقسیم منطقه بر اساس ملیت نهفته است. آنچه که صهیونیستها از ایجاد اختلاف بین دول اسلامی برای خود متصور هستند؛ از اولویت افتادن موضوع فلسطین در جهان اسلام و در حاشیه ماندن جنایات اسراییل در اراضی اشغالی است.
متأسفانه باید گفت: در بحران سوریه قوم یهود از نوع صهیونیستی تا اندازه زیادی به اهداف خود رسیدند و به سبب دامنه جنگ در سوریه موضوع فلسطین برای مدتی مقفول واقع شد.
رژیم اشغالگر قدس به محور مقاومت به مثابه یک اژدها نگاه میکند. قسمت که دارای تفکر و سر را ایران می پندارد و بخش انتهایی هم اهرم زور و قدرت این اژدها بوده و حلقه اتصال این دو سوریه یا همان کمر محور مقاومت قلمداد میشود. پس نیت شوم اسراییل از سرنگونی دولت اسد در سوریه قطع حلقه اتصال محور مقاومت در منطقه قابل تحلیل است.
در اینکه نیروی مقاومت اجازه ساقط شدن سوریه را نداد، یک برد استراتژیک برای ما محسوب شده، لیکن باید تلاش کرد تا بازهم موضع فلسطین بعنوان اولویت اول جهان اسلام به آغوش منطقه باز گردد.
در روزهایی که پشت سر گذاشتیم، عراق شاهد یک سلسله اقدامات کور تروریستی توسط داعش بود. آیا این موضوع نشانگر ناتوانی دولت عراق در برقراری امنیت زائرین است و اگر چنین بوده چرا از نیروهای ایرانی استفاده نکردهاند؟
جمهری اسلامی از هیچ مساعدتی برای ایجاد امنیت در مراسم اربعین حسینی دریغ نکرده، لذا دیدیم که با وجود عملیات آزاد سازی موصل؛ عزاداری سالار شهیدان با شکوه هر چه بیشتر انجام گرفت.
البته جنایت شهر حله که باعث به شهادت رسیدن مردم بی گناه شد؛ نشان میدهد نوعی بی ملاحظه گی در ایجاد امنیت رخ داده، اما از طرفی راهپیمایی اربعین با امنیت کامل انجام شد.
کر میکنم نیروهای امنیتی در عراق نباید تصور میکردند که دیگر کار تمام شده است و نباید اجازه داده می شد حادثه حله اتفاق بیافتد. بنده در همین جا به خانوادههای شهدا تبریک و تسلیت عرض میکنم.
پروژه آزاد سازی موصل را چطور ارزیابی میکنید؟
بدون شک، موصول در عراق و حلب در سوریه آزاد خواهد شد. نکته حایز اهمیت در آزاد سازی موصل این است که، مقاومت . ارتش عراق کمترین هزینه و تلفات را متحمل شود، بنابراین بهتر است این پروژه با صبر و تامل پیش برود.
در حال حاضر موصل در محاصره نیروهای عراقی قرار گرفته و مسیر رقه برای رفت و آمد تروریستها به خاک سوریه مسدود شده و دیر یا زود گروههای تروریستی، چاره ای جز تسلیم شدن ندارند. موصل و حلب باید آزاد شود و این یک تصمیم قطعی است.
آیا امکان تغییر ژئوپلتیکی قوای تروریستی با توجه به زوال آنها در منطقه غرب آسیا، به سایر نقاط مثل قاره آفریقا وجود دارد؟
در بیانیهای که تروریستها اخیرا دادند، به صراحت به این موضوع اشاره شده است. متاسفانه تروریسم یک پدیده بین المللی است و برای خود مرزی نمیشناسد. شوربختانه امروز قلمرو تروریسم دیگر در کوههای افغانستان خلاصه نمی شود و این پدیده نامیمون دارای مرز و سرزمین خود خوانده شده، لذا باید باید بطور فرا مرزی و در سطح بینالملل با آن مبارزه کرد.
در عصر حاضر با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی، گسنرش عقاید افراطی و خشونت وهابیت تروریسم، برای کل جهان به یک تهدید خطرناک تبدیل شده است.
چندی است، مواضع السیسی رییس جمهوری مصر به تهران نزدیکتر شده و بویژه در مورد سوریه با عربستان هم به بن بست رسیده، شما چرخش سیاستهای قاهره به سمت ایران و محور مقاومت را مبین چه موضوعی می دانید؟
تحولات منطقه به سرعت به نفع محور مقاومت در جریان است. از این رو حاکمیت مصر به سمتی سیاست گذاری کرده که برگ برنده در دستان اوست. کسانی که تا دیروز آرزوی حذف اسد را داشتند، امروز بر بقای حکومت سوریه تاکید می ورزند.
از این جهت آقای السیسی با یک نگاه واقع گرایانه سعی در نزدیکی مواضع خود به رویکرد منطقهای جمهوری اسلامی دارد. البته ما از موضع جدید ایشان پیرامون سوریه استقبال می کنیم. بنظر میرسد رییس جمهور مصر از تجربه مرسی درس گرفته و دیگر نمی خواهد به آمریکا وعربستان اعتماد کند و این موضوع برای ما قابل تقدیر است.
از آغاز تشدید درگیریها در سوریه و عراق، دولت آنکارا چندین بار دست به تجاوز آشکار به خاک این دو کشور زد. واقعا اردوغان چه اهدافی را برای خود در این نقطه جغرافیایی متصور است؟
اولا هر گونه تجاوز به تمامیت ارضی سوریه و عراق از نگاه ما بشدت محکوم است. جمهوری اسلامی ایران توسعه طلبی برای هیچ دولتی را نخواهد پذیرفت و حاکمیت ملی و همچنین وحدت ملتها برای ایران یک اصل تعریف شده است.
آقای اردوغان هم اشتباه راهبردی سایر دول منطقه و کشورهای غربی را تکرار نمود. ایشان فکر می کرد حال که همه از رفتن اسد سخن می گویند واز طرفی دولت سوریه هم دارای خطاهایی در نحوه مدیریت جامعه بوده و الان ضعیف شده، به خیال سرگونی بشار اسد، بدنبال سهم خواهی و احیای امپراتوری عثمانی در جنگ سوریه وعراق دخالت کرد تا در کنار برنده( غرب) قرار گیرد.
آقای اردوغان دیر یا زود باید از این مواضع توسعه طلبانه عقب نشینی کند، بویژه آنکه مداخلات غیر معقولانه دولت ترکیه در بحران منطقه، موجبات آشفتگی و نا امنی در حوزه داخلی ترکیه را فراهم آورده است. نصیحت ما از گذشته به آنکارا این بوده که دست از اقدامات ملی گرایانه خود بردارند.
مواضع ترکها در منطقه بسیار خطرناک است و دامنه تشنج را افزایش می دهد. ملت و دولت عراق بطور یکپارچه با دخالت ترکیه مخالفت کردند و دیدیم که در مبارزه با داعش حاضر به پذیرش همکاری قوای ترک نشدند.
گفتوگو از : محمدرضا شجاعیان – خبرنگار سیاسی جام جم آنلاین
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد