زاویه دید

طرحی نو برای مخاطب هوشمند تلویزیون

سال‌ها پیش پنجشنبه‌شب‌ها، خیلی از ایرانی‌ها پای شبکه یک تلویزیون‌هایشان می‌نشستند تا مسابقه‌ای هیجان‌انگیز را ببینند؛ هیجانی که نه در دکور و آیتم‌ها، بلکه در نحوه اجرا و نوع سوالاتی بود که پرسیده می‌شد و حتی جواب‌هایی که شرکت‌کنندگان تیزهوش آن مسابقه می‌دادند؛ «مسابقه هفته» نوستالژی دهه پنجاهی‌ها و دهه شصتی‌ها بود و با این‌که بیشتر سوالات در حوزه اطلاعات عمومی یا فیلم‌های سینمایی بود، ولی باز هم طرفداران خاص خود را داشت.

کد خبر: ۹۷۳۸۵۰

حالا بعد از سال‌ها، هر چند مسابقه‌های مختلفی از شبکه‌های گوناگون سیما که حالا تعدادشان خیلی بیشتر از دو‌تاست پخش شده و هر‌کدام علاقه‌مندان خاص خودش را داشته، مسابقه‌ای دیگر با همان حال و هوای مسابقه هفته اما با شکل و ساختاری نو، روی آنتن شبکه نسیم رفته و توانسته است توجه طیف وسیعی از مخاطبان را به خود جلب کند.

«هوش برتر» همان‌طور که از اسمش پیداست مسابقه‌ای است در مورد هوش و ذهن شرکت‌کنندگان؛ به عبارتی این مسابقه برای نخستین‌بار هوش دیداری، شنیداری، حافظه، سرعت عمل و تلفیق این چهار آیتم در مرحله عمل را مورد سنجش قرار می‌دهد و از این رهگذر، ساعاتی هیجان‌انگیز و در عین حال آموزنده را برای مخاطب تلویزیون رقم می‌زند.

سری نخست این مسابقه، نوروز امسال پخش شد و حالا شاهد پخش سری دوم آن هستیم؛ میزان استقبال از «هوش برتر» به قدری بود که مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا و سیما آن را جزو پنج برنامه برتر سازمان در ایام نوروز معرفی کرد و بعضی منتقدان تلویزیونی هم آن را شگفتی‌ساز سیما نامیدند، اما اینها دلیلی نشد که سری دوم کلیشه‌ای از همان تجربه اولیه باشد، بلکه طراحان مسابقه سعی کردند با افزودن جذابیت‌های مختلف، مسیر شگفتی‌آفرینی را دنبال کنند و نتیجه کارشان، تکرار مکررات نباشد.

به این مساله می‌توان استفاده از تجهیزات و وسایل نو و فنی و مراحل مختلف و بازی‌های هوشمندانه را افزود که جزو خصوصیات محبوب «هوش برتر» است؛ مسابقه‌ای که سعی می‌کند نه تنها هوش شرکت‌کنندگان را در رقابت با افراد و گروه‌های دیگر بسنجد، بلکه مخاطبان را هم با خود همراه مراحل مختلف کرده و به نوعی برای آنها درگیری ذهنی ایجاد کند و این، ویژگی یک برنامه تلویزیونی موفق است، چرا که اگر محتوای صوتی و تصویری ارائه شده از تلویزیون، قابل حدس زدن و به قول معروف کلیشه‌ای باشد، در همان چند قسمت اول دچار ریزش مخاطب شده و تجربه‌ای بد به جا می‌گذارد، تجربه‌ای که گام‌های بعدی را هم دشوار و حتی غیر‌ممکن می‌سازد، ولی « هوش برتر» ذکاوتی فراتر از اینها داشت و سعی می‌کند هر بار با تغییرات جدید، نگاهی متفاوت را برای مخاطب هوشمند رقم بزند.

شاید نوستالژی «مسابقه هفته» برای برخی غیر‌قابل تکرار باشد یا اجرای منوچهر نوذری را در هیچ یک از مجریان امروز نبینند، اما «هوش برتر» نشان داده که می‌توان در جریان سیال رسانه، تجربه‌های گذشته را به‌کار گرفت و طرحی نو درانداخت؛ طرحی برای امروز و نقشه راهی برای فردا در مقوله برنامه‌سازی برای مخاطبانی که هر روز نسبت به روز قبل فهیم‌تر و هوشمندتر می‌شوند.