به گزارش جام جم آنلاین، رضوانیه با طرح شایعاتی به شدت بحث برانگیز و جالب، توجهات بسیاری زیادی را جلب کرد. موضوع کج شدن برج میلاد نهایت تلاش وی برای ترویج خالی بندی در رسانه ها و مشاهده عکس العمل عوام از سوی او بود. رضوانیه بعدها ساخت یک خودروی سمند با بدنه طلا را مطرح کرد و خیلی ها باور کردند که سمندی از طلا در ایران وجود دارد.
خالی بندی اما با تمام سبک و سیاق هایش همچنان در رسانه ها ادامه دارد. هر چند وقت یکبار خبری به دروغ در رسانه ها اعلام می شود و بسیاری آن را واقعیت می پندارند. اما «خالی بندی» های ورزشی هم جای خود دارد. از خبر فوت علی دایی گرفته تا به کما رفتنش. از پیشنهاد بارسلونا به علی کریمی گرفته تا خرید باشگاه ختافه از سوی حسین هدایتی و اخبار عجیب و غریب مربوط به نقل و انتقالات فوتبالی. اینکه این دروغ های بزرگ رسانه ای چگونه وچرا شکل می گیرند دلایل زیادی دارد اما به هر حال مهم حضور همین «خالی بندی ها» در رسانه هاست.
همه اینها را گفتیم تا برسیم به اتفاقی که هفته گذشته افتاد... هفته پیش باز هم یکی از بزرگ ترین دروغ های ورزشی در عرصه رسانه ها رقم خورد یعنی وقتی که چندین خبرگزاری، روزنامه و سایت معتبر بدون شناسایی منبع معتبر اقدام به انتشار یک خبر کردند، خبری مبنی بر اینکه الهام فرهمند بازیکن تیم آینده سازان نجف آباد اصفهان به عنوان برترین بازیکن فوتبال بانوان غرب آسیا از سوی AFC (کنفدراسیون فوتبال آسیا) انتخاب شده است. این خبر بسیار عجیب بود. نخست اینکه هر چند فرهمند بازیکن بسیار خوبی در فوتبال بانوان ایران است اما بازیکنان بهتر از او هم وجود دارند. دوم اینکه در شرایطی که تیم ملی فوتبال ایران بیش از دو سال است که فعالیت رسمی ندارد و بازی های لیگ برتر بانوان ایران حتی برای هواداران داخل کشور هم پخش نمی شود این دختر 23 ساله اصفهانی چگونه دیده شده است؟ اصلا متر و معیار انتخاب او به عنوان برترین بازیکن فوتبال غرب آسیا چه بود؟ رسانه های معتبر و ریز و درشت بر اساس کدام منبعی این خبر را شاخ و برگ دادند تا الهام فرهمند به عنوان برترین بازیکن آسیا معرفی شود؟ چه اتفاقی واقعا افتاد که این موج رسانه ای رقم خورد؟ به شهرت رسیدن ناگهانی الهام فرهمند را در چند مرحله بررسی می کنیم...
***
1-یک سایت آسیایی در گزارشی به لیگ برتر فوتبال بانوان ایران می پردازد. مورد توجه قرار گرفتن ورزش بانوان ایران و لیگ های برگزار شده مختص بانوان در ایران از سوی سایت های خارجی یک امر عادی است. به هر حال در گزارش این سایت نوشته شده که در ایران برای بانوان ، لیگ فوتبال برگزار می شود و از این دست حرف ها.... سپس در بخش دیگری از گزارش به این اشاره می شود که برترین گلزن لیگ برتر فوتبال بانوان «فروغ موری» است و برترین گلساز «الهام فرهمند».... این سایت موری و فرهمند را (توجه بفرمایید هر دو بازیکن و نه فقط فرهمند) جز بهترین بازیکنان کنونی فوتبال ایران می داند که در غرب آسیا حرف های زیادی برای گفتن دارند. متن این خبر از سوی یکی از همکاران به نگارنده فرستاده می شود با این توضیح اضافی که فرهمند به عنوان یکی از نوابغ فوتبال غرب آسیا معرفی شده است...
2-تلفن زنگ می خورد و نگارنده پاسخ می دهد. آقایی از یکی از شبکه های رادیویی از بنده سوژه برای برنامه ورزشی بانوان می خواهد. به سرعت به یاد آن گزارش سایت آسیایی می افتم و البته اطلاعاتی که پیش از این یکی از همکارانم درباره الهام فرهمند داده... به سرعت این سوژه را به فرد مورد نظر در رادیو می دهم و حتی شماره تلفن الهام فرهمند را هم در اختیار او می گذارم تا مصاحبه زنده رادیویی شکل بگیرد. به این ترتیب خالی بندی جدید رسانه ای ناآگاهانه از همین جا شروع شد، یعنی از خودم! این شبکه رادیویی که شک و شبهه زیادی به این خبر دارد رسما خبر را اعلام نمی کند و فقط گفت و گویی با الهام فرهمند ترتیب می دهد. فرهمند هم در این گفت و گو از لیگ برتر فوتبال بانوان می گوید و البته تاکید می کند که نمی داند از سوی آن سایت به عنوان یکی از نوابغ غرب آسیا معرفی شده است. خبر مربوط به مصاحبه این بازیکن با رادیو خبرش در یک سایت منتشر می شود.
3- از این جا به بعد خبرگزاری های معتبر وارد گود می شوند. به سرعت آنچه که اعلام شده است را شاخ و برگ می دهند. پنج ساعت بیشتر نمی گذرد که خبرگزاری معتبر ( .... ) تیتر می زند : «AFC اعلام کرد: الهام فرهمند برترین بازیکن غرب آسیا شد!!!!!»، همان روز سایت ورزش اصفهان چنین خبری را درج می کند و با افتخار اعلام می دارد: «الهام فرهمند بازیکن اصفهانی در غرب آسیا اول شد!!!!»، روزنامه بسیار پرتیراژ و معتبر (.....) الهام فرهمند را بر روی جلد خود می برد و می نویسد: «گفت و گو با الهام فرهمند برترین بازیکن غرب آسیا»!!!!!!!!!. فرهمند روی خط زنده یک برنامه تلویزیونی هم می رود. در 24 ساعت آنچنان به این خبر شاخ و برگ داده شد که وقتی خبر آن را در یکی از کانال های تلگرامی مشاهده کردم باورم شد که چنین اتفاقی واقعیت دارد. با او گفت و گویی کردم و در لید مطلب نوشتم که الهام فرهمند نابغه فوتبال غرب آسیا! اما در واقع این چنین نیست و همه چیز به سوژه ای برمی گردد که خودم به رادیو داده بودم. الهام فرهمند حتی در غرب آسیا هم شناخته شده نیست. AFC نیز در سایت رسمی خود هرگز چنین چیزی اعلام نکرده است. اما رسانه های معتبر همچنان به خبرسازی خود ادامه می دهند. از سایت و خبرگزاری گرفته تا انواع روزنامه های ورزشی و غیرورزشی. در فضای مجازی هم شایعه لحظه به لحظه گسترده می شود و در نهایت به عجیب ترین و شاخ دارترین نوع شایعه رسانه ای تبدیل می شود: «فرهمند از سوی AFC برترین بازیکن آسیا شد.»!. چرا هیچ یک از این خبرنگاران شاغل به خود زحمت پیدا کردن منبع خبر را ندادند؟!!!
4-اعتراف تلخی است. نگارنده تقصیر زیادی در این ماجرا دارد. مقصر رواج یک دروغ بزرگ در رسانه ها البته به صورت کاملا ناخواسته. مقصر نادیده گرفته شدن زحمات بازیکنانی که از فرهمند بهتر و با تجربه ترند. مقصر این موضوع که فلان مربی با لحن بسیار بدی می گوید یعنی بازیکن بی استعدادتر از فرهمند نبود که اینجوری بزرگش کنید؟! مقصر این هم هستم که برخی به کنایه به من می گویند چقدر از الهام گرفتی تا چنین کاری برایش بکنی؟!!! مقصر ادامه سنت ناپسند خالی بندی در رسانه ها... مرا ببخشید، به قول دوستان سرطان عذاب وجدان گرفته ام.... اما الهام فرهمند برترین گلساز لیگ برتر فوتبال بانوان هست اما برترین بازیکن غرب آسیا نه، حتی برترین بازیکن ایران هم نه، چه برسد به برترین بازیکن فوتبال بانوان آسیا!!!!!! بیایید با هم کمتر خالی ببندیم....
هیلدا حسینی خواه / جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
كاش سبك خبرنگاران این چنین با وجدان و مسئولیت كاری را بقیه صاحب منصبان هم داشتند
سپاس و درود بر شما