به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از مهر، عادل ابراهیمی پور در همایش «بحران آب، پیامدها و تهدیدات اجتماعی» با حضور مدیران دستگاههای اجرایی، کارشناسان آب و تشکل های دوستدار محیط زیست و منابع آبی در استانداری برگزار شد، اظهارداشت: میزان بارندگی در ایران یک سوم جهان است و کشورمان یک منطقه خشک و نیمه خشک تلقی می شود که مدیریت مصرف در آن حیاتی است.
وی افزود: افزایش مصرف در بخش کشاورزی، شرب، صنعت و بالا رفتن جمعیت در کنار تغییرات اقلیم مشکلات را بیشتر کرده و اگر درست تدبیر نکنیم باید هزینه های سنگینی پرداخت کنیم.
ابراهیمی تصریح کرد: جمعیت کشور در افق ۱۴۰۰ به بیش از ۹۷ میلیون نفر خواهد رسید واین در حالی است که میزان سرانه آب تجدیدپذیر از ۱۳ هزارمتر مکعب در سال به ۱۴۰۰ مترمکعب کاهش یافته است.
این جامعه شناس یادآورشد: در حال حاضر میزان مصرف آب در بخش صنعت بیش از یک میلیارد مترمکعب است که ۶۰ تا ۷۰ درصد آن به صورت فاضلاب در محیط زیست تخلیه می شود و چون تئوری توسعه نداریم نمی توانیم به صورت اصولی و منطقی شاهد رشد متوازن باشیم.
وی اضافه کرد: بیش از ۹۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود که حدود ۴۰ درصد از آبهای سطحی و ۶۰ درصد از آبهای زیرزمینی تامین می شود که این روند نگران کننده است.
ایران و مصر در شرایط بحران آب قرار دارند
ابراهیمی پور گفت: در استانداردهای جهانی اگر ۲۰ درصد آبهای تجدیدپذیر کشوری مورد استفاده قرار گیرد در شرایط عادی تلقی می شود و از ۲۰ تا ۴۰ درصد در شرایط خطرناک است و بالای ۴۰ درصد وارد مرحله بحرانی می شود.
وی بیان کرد: کشور مصر با استفاده ۴۶ درصدی از منابع تجدید پذیر و ایران با ۸۵ درصد در بدترین شرایط قرار دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بویین زهرا اظهارداشت: با کمال تاسف باید گفت بزودی بسیاری از مناطق کشور خشک خواهد شد و سرنوشت تالاب هایی مانند گاوخونی، دریاچه ارومیه دشت همدان و ورامین در انتظار قزوین است.
وی اضافه کرد: در مدت ۳۵ سال گذشته حدود ۱۲۰ میلیارد مترمکعب از آبهای شیرین که صدها هزار سال زمان تشکیل آنها بوده مصرف شده که این ابها حدود ۷۵ درصد آبهای زیرزمینی را شامل می شود.
ابراهیمی پور گفت: روند تخریبی آبهای زیرزمینی در ۱۰ سال گذشته شتاب گرفته و حدود ۷۵ میلیارد مترمکعب از این آبها در این زمان مصرف شده و کاهش یافته است.
میزان برداشت ازآبهای زیرزمینی استان وحشتناک است
عضو هیئت علمی دانشگاه بیان کرد: در استان قزوین میزان برداشت از منابع آبی حدود دو میلیارد و ۸۶۰ میلیون مترمکعب است که دو میلیارد مترمکعب آن از آب های زیرزمینی و مابقی از آبهای سحطی است.
وی اضافه کرد: در استان قزوین ۸۷۷ میلیون مترمکعب کسری منابع آبی داریم و در این شرایط سالانه ۹۰ درصد آب معادل دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب در بخش کشاورزی مصرف می شود و ۵ درصد در شرب و ۵ درصد هم در بخش صنعت که باید برای تغییر روش های آبیاری کشاورزی فکری اساسی کرد.
۲۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان قزوین
ابراهیمی پور یادآورشد: در استان قزوین تعداد ۲۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز با حجم برداشت ۳۵۰ میلیون مترمکعب داریم که ۴ برابر حجم پیش بینی شده در قانون است و این مسائل موجب شده تا سالانه ۹۰ سانتیمتر افت سطح آبهای زیر زمینی در دشت قزوین است.
وی گفت: در حاشیه دشت های قزوین از جمله بویین زهرا افت آبهای زیرزمینی تا ۱.۵ متر هم می رسد که در این وضعیت نیز ۳۶۰ میلیون مترمکعب کسری مخازن داریم که باید چاره اندیشی شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: برداشت سالانه یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب موجب شده سالانه با ۲۰۰ میلیون مترمکعب افت مخازن روبرو شویم که باادامه این روندپس از۷ تا ۱۰ سال حدود ۷۰ درصدمنابع آب زیرزمینی از بین خواهد رفت که نیمی از منابع آبی استان را تامین می کند و دشت خشک می شود.
بحران آب پیامدهای امنیتی و اجتماعی دارد
این استاد دانشگاه اظهار داشت: اگر بحران آب تداوم یابد ۱۲۱۰ روستا و آبادی استان با جمعیتی بالغ بر ۳۲۰ هزار نفر با مشکل معیشت و مهاجرت روبرو خواهد شد و در کنار آن شاهد افزایش بیکاری، اعتیاد، فقر اجتماعی، بروز بحران های امنیتی خواهیم بودکه دیگر شاید نظام هم نتواند آن را ساماندهی کند.
ابراهیمی پور اظهارداشت: با خالی شدن روستاها بدلیل کم آبی باید منتظر افزایش جرم وجنایت، انحراف و آسیبب های اجتماعی دیگر هم باشیم و از هم پاشیدن خانواده ها، افزایش دلالی و واسطه گری، افزایش تنش های اخلاقی و نزاع و کاهش اعتماد عمومی و اعتراض های اجتماعی از دیگر پیامدهای آن است که بسیار نگران کننده خواهد بود.
وی گفت: مهمترین دلایل بحران شامل نبود حکمرانی موثر در مدیریت منابع آبی، تصمیمات نادرست، احداث سدهای مخزنی بیش از ظرفیت حوضه های آبریز، بی توجهی به شکل گیری و تقویت تشکل های آب بران و استفاده نکردن از آنها، تصویب و ابلاغ قانون چاههای بدون مجوز در سال ۸۹، تصویب طرح توسعه کشاورزی در سالهای گذشته است.
این جامعه شناس اضافه کرد: جغرافیای خشک وابسته به بارش در استان، هدر رفت آب، افزایش سطح زیرکشت بیش از پتانسیل، استفاده غیر اصولی ازآبهای زیرزمینی، لوله کشی غیر استاندارد در مناطق شهری، فرهنگ غلط و باورهای اشتباه در مصرف آب از مهمترین چالش های بحران آبی در استان و کشور است.
وی گفت: باید مردم را آگاه کنیم تا با دوری از باورها وروشهای غلط زندگی صیانت از آب را جدی بگیرند و مسئولان نیز تا دیر نشده برای نجات منابع آبی از وضعیت کنونی بسرعت چاره اندیشی و برنامه ریزی کنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد