بابا عقیل «هور در آتش» در یادها می‌ماند

فقیه را بیشتر مردم با فیلم سینمایی تغزلی و شاعرانه هور در آتش، ساخته عزیزالله حمید‌نژاد در نقش بابا عقیل مهربان و نگران پسرش می‌شناسند؛ نقشی که او با هنرمندی و چیره‌دستی قوامش بخشید تا چهره‌ای از یاد نرفتنی از پدر سنتی و مهربان ایرانی در دوران جنگ برای مخاطبان خلق شود.

بعدها حضور آرام و بدون حاشیه فقیه تداوم پیدا کرد و با هنرمندانی چون شهریار بحرانی در ملک سلیمان و مریم مقدس و کمال تبریزی در لیلی با من است و با پرویز کیمیاوی در ایران سرای من است ادامه پیدا کرد.

این اواخر پای او به کارهای کمدی و طنز مثل ویلای من مهران مدیری نیز باز شد تا نشان بدهد بازیگری منعطف و چند‌وجهی است.

فقیه در تلویزیون هم در کارهای پرمخاطبی نظیر کت جادویی و دیوار شیشه‌ای بازی کرده است.

کت جادویی با بازی شما از شبکه‌ای فیلم دوباره پخش شد. نظرشما درباره بازپخش چنین سریالی چیست؟

برایم جذاب و دوست‌داشتنی است. برخی از سریال‌ها به واسطه ساختار درستشان مورد توجه و انس مردم قرار می‌گیرند‌. سریال کت جادویی در زمان پخش به‌واسطه مضمون اخلاقیش خیلی مورد توجه مردم قرار گرفت. از این نوع کارها در کارنامه کاریم زیادی دارم. دیوار شیشه‌ای و کمی دورتر (کار مناسبتی در باره حضرت فاطمه(س)) هم چنین ویژگی‌هایی دارند‌. خیلی‌ها به واسطه این کارها به من زنگ می‌زنند و اظهار لطف می‌کنند. هرکاری ضمن داشتن ساختار حرفه‌ای اگر به مفاهیم انسانی توجه داشته باشد ماندگار خواهد شد و مردم از دیدن چنین کارهابی لذت می‌برند. دین ما هم تاکید زیادی روی این مفاهیم دارد و زندگی ائمه معصومین(ع) سرشار از رعایت چنین مسائلی است.

با مهران مدیری و تهمینه میلانی تجربه کار کمدی هم داشته‌اید...

کمدی زیاد بازی کرده‌ام و به کمدی خوب علاقه دارم و در چند فیلم از لهجه شیرازی هم برای کمدی‌تر شدن نقش استفاده کردم و بسیار هم مورد توجه قرار گرفت.

سال‌هاست در تئاتر حضوری جدی دارید. تئاتر برایتان چه جایگاهی دارد؟

از دهه 40 تئاتر کار کرده‌ام و بعد از اتمام تحصیلاتم در ایران برای ادامه تحصیل به فرانسه رفتم. بازی در تئاتر این فرصت را به من داد تا بتوانم هر نقشی را اعم از منفی، مثبت و خاکستری بازی کنم. قبل از انقلاب هم در شیراز نمایشنامه سیاهای علی نصیریان را روی صحنه بردیم .در بعد از انقلاب هم نمایش بر فرس تندرو را در برج میلاد روی صحنه بردیم. در سال‌های دور در نمایش چهار صندوق بازی داشتم و نقش سیاه را بازی کردم. برای روی صحنه بردن این نمایش از استاد بیضایی اجازه گرفتم و مجید افشاریار نقش سرخ، مرحوم جمشید اسماعیل‌خانی در نقش مترسک و حبیب دهقان‌نسب نقش زرد را بازی کرد که نمایش بسیار موفق شد و مورد توجه مردم هم قرار گرفت.

بیشتر دوست دارید چه نوع نقش‌هایی را بازی کنید؟

تلاش می‌کنم نقش‌هایی را انتخاب کنم که دارای ارزش و با‌اصالت باشند و جنبه ابتذال‌گونه‌ نداشته باشند و مردم هم با این نوع نقش‌ها ارتباط برقرار کنند. در کارنامه کاریم نقش‌های متفاوتی از قبیل رزمنده، روحانی، کاسب، کارمند و... دیده می‌شود و همواره برای ایفای نقش‌هایم با نمونه‌های واقعی‌شان در جامعه هم توجه می‌کنم.

در فیلم دفاع مقدسی تا آمدن احمد هم بازی متفاوتی ارائه کردید.

بله، فیلم سینمایی دفاع مقدسی تا آمدن احمد به کارگردانی صادق دقیقی فیلمی است که به بخشی از ناگفته‌های 8 سال دوران دفاع مقدس می‌پردازد. دراین فیلم نقش قدرت، یک پیرمرد جنوبی را بازی می‌کنم که در بحبوحه جنگ دنبال پسرش در جزیره خارک می‌گردد و درگیر یک فضای پیچیده و هزار‌ تو می‌شود. البته برخی از دوستان اذعان داشتند این نقش شباهت‌هایی به بابا‌عقیل فیلم هور در آتش دارد. به نظرم این شخصیت در یادها می‌ماند فیلمی شاعرانه که نظیرش کمتر در سینمای ما ساخته شد و به‌خوبی معنویت حاکم در جبهه‌ها را نشان داد و متاسفانه الان فیلم‌های دفاع مقدسی به این قوت و کیفیت کمتر ساخته می‌شود و بزرگانی مثل رسول ملاقلی‌پور، عزیزالله حمیدنژاد و ابراهیم حاتمی‌کیا و سایرین درآن سال‌ها فیلم‌های ماندگاری می‌ساختند.

چه کارهایی را آماده نمایش دارید؟

بازی در اثر مستند ـ داستانی درباره شهیدان محب بازی کرده‌ام. خانواده‌ای که سه شهید تقدیم نظام کرده است و من نقش پدر شهیدان را بازی می‌کنم. فیلمبرداری در شهرستان فسا انجام می‌شود و در کنارش مشغول ساخت مستند پیر‌غلامان امام حسین(ع) هستم . دو سه سالی است درگیر تولید این پروژه‌ام و چون مصالح و متریال زیاد است، ساخت این فیلم زمان زیادی نیاز دارد. این اثر تهیه‌کننده‌ای ندارد و چون به صورت خودجوش مردم و هنر‌دوستان با موضوع معنوی فیلم آشنا هستند از تولید فیلم حمایت می‌کنند. درواقع کار بیشتر دلی است، ما تلاش می‌کنیم آداب و رسوم گذشته درباره برگزاری عزاداری در خانه‌ها توسط مردم را در خانه‌ها به تصویر بکشیم.

متن‌های با اصالت و کهن

در کشور ما به‌خاطر سابقه فرهنگ طولانی متن‌های با‌اصالت و کهن بسیار زیبا و خوبی منطبق بر فرهنگمان برای اجرا وجود دارد. یکی از این متن‌ها جی‌بی‌جی یا پهلوان کچل است. این کار باید به شیوه عروسکی اجرا شود. در این نمایش 14 عروسک روی پرده بازی دارند.

این نمایش در گذشته‌های دور در کوی و برزن‌های استان فارس در ایام نوروز توسط هنرمندان سیار و دوره‌گرد برای مردم اجرا می‌شد. در برخی از مواقع این گروه‌های سیار این نمایش را در خانه‌های اعیان و اشراف هم اجرا می‌کردند.

احمد محمد اسماعیلی - ضمیمه قاب کوچک جام جم