به گزارش جام جم آنلاین از میزان، پنجمین جلسه رسیدگی به اتهامات دو نفر از همدستان بابک زنجانی صبح امروز در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب (شعبه هم عرض) به ریاست قاضی مقیسه آغاز شد.
در پنجمین جلسه رسیدگی به اتهامات شرکای بابک زنجانی، شمس متهم ردیف دوم پرونده برای ادامه دفاعیات در جایگاه حاضر شد.
از طولانی کردن مسیر رسیدگی به پرونده در دادگاه بپرهیزید
قاضی مقیسه رئیس دادگاه خطاب به شمس گفت: از طولانی کردن مسیر رسیدگی به پرونده در دادگاه بپرهیزید و به اصل مبلغ یک میلیارد و 200 میلیون یورو بپردازید مبلغی که به شما داده بودند تا به پیمانکاران پارس جنوبی دهید، در رابطه با محمولههای نفتی که هم خود شما و هم بابک زنجانی و دستاندرکاران شبکه باور دارند که نفت تحویل شما داده شده و شما آن را تحویل «فال» دادهاید صحبت کنید.
رئیس دادگاه ادامه داد: به متن پاسخ کیفرخواست که توسط دادگاه صادر شده بپردازید البته این حق شماست که دفاع کنید اما دادگاه را طولانی نکنید، شما پولها را در جاهای دیگری (خرید هواپیما، هتل و کشتی) مصرف کردهاید و سرنوشت بقیه پولها مبهم است. در این رابطه توضیح دهید.
شمس پاسخ داد: بنده در قالب کیفرخواست به ترتیب در مورد عناوین اتهامی از جمله مشارکت، اخلال در نظام اقتصادی و جعل و کلاهبرداری مطالبی بیان میکنم قصد کش دادن دادگاه را ندارم و روند دادگاه در اثر سؤال جوابها طولانی میشود من از اینکه اینجا بایستم و دائما سوژه شوم و از من عکس گرفته شود خوشم نمیآید.
متهم ردیف دوم: عدم هرگونه سوءنیت خود را نشان دادم
متهم ردیف دوم پرونده گفت: کیفرخواست به صورت گزینشی و مهندسی معکوس نوشته شده است. سرورانی که کیفرخواست را نگاشتهاند در کار مدعیالعمومی عالم هستند اما دفاعیه بنده با سند و مدرک است و در اینجا بهعنوان شاگرد میتوانم با نظر استاد مخالفت داشته باشم و آن را با برهان خلف رد کنم. فقط با دیدن نیمه خالی لیوان ادعانامه نوشته شده است مقصر اصلی کسی است که اعتبار نجومی به اس سیتی بنکرز داده است و رسید اموال را گرفته است. من وظیفه کارگزاری انجام دادم و در جایی که لازم بوده گزارش نوشتهام.
شمس ادامه داد: آنقدر عقل داشتم که نیایم اما همکاری کردم و با توجه به نقش کوچکم در این زنجیره بزرگ و فعال مایشاء بودن بابک زنجانی در شرکتهایش، بنده عدم هرگونه سوءنیت خود را نشان دادم.
قرارداد شمس و زنجانی برای نحوه برنامههای فساد سازمانیافته
قاضی مقیسه گفت: شما میگوئید قراردادی با کسی امضا نکردهاید اما شما با نفت قرارداد امضا کردهاید.
متهم ردیف دوم پاسخ داد: بنده با بابک زنجانی قرارداد کارگزاری امضا کردم.
قاضی مقیسه با اشاره به متن قرارداد گفت: قراردادی بین شما و بابک زنجانی در مورخ 15/9/91 ساعت 16:00 در دفتر بابک زنجانی در خصوص نحوه برنامههای فساد سازمانیافته مبنی بر اینکه پولها را در کجا و چگونه خرج کنید که به پیمانکاران و شرکت نفت نرسد منعقد شده است آیا این اقدامات ضربه به نظام نیست؟ شما باید پول را برای توسعه کشور به پیمانکاران میدادید همچنین در بند الف قرارداد مقرر شده که شرکت هواپیمایی اونور ایر توسط بابک زنجانی به مبلغ 255 میلیون دلار خریداری شود.
شمس پاسخ داد: اعتراض دارم! متن قرارداد را دو بار نماینده دادستان مطرح کردند.
قاضی مقیسه گفت: اجازه بدهید گوش دهید و پاسخ دهید. با توجه به پاسپورت ایرانی زنجانی و تابعیت انگلیسی شما، شما قرارداد را امضا میکنید که 49 درصد هواپیمایی اونور ایر به شما و 51 درصد به آن فرد ترکیهای واگذار شود. همچنین در قرارداد مقرر شد که کلیه سهامداران (ایادی مخفیتان نیز هستند و ادعا دارید افرادی در ایران دارید که هنوز آشکار نکردهاید) به شمسزاده اختیار دهند که مدیریت شرکت هواپیمایی را بر عهده بگیرد و ماهانه یک جلسه در دفتر اونور ایر با حضور شما تشکیل شود.
شمس پاسخ داد: این مربوط به اونور ایر است.
قاضی مقیسه گفت: ذره ذره و در هر نقطه شما با هم شراکت داشتید و بند دوم قرارداد نیز مربوط به خرید 6 ایرباس 320، 5 هواپیمای آرجی و 4 فروند ایرباس 300 است. ما می خواهیم روشن شود اینها در کجا هزینه شده. آیا مستندات پرونده را قبول دارید؟ با دلایل بگویید قبول دارید یا خیر؟
شمس پاسخ داد: خیر قبول ندارم با دلایل نمیگویم سند دارم، مشکلی که وجود دارد این است که مدام خلط مبحث میشود اجازه دهید توضیح دهم.
قاضی مقیسه گفت:آیا اصل قرارداد را قبول دارید؟
شمس پاسخ داد: قرارداد نبوده تفاهم نامه و دستورالعمل است.
قاضی مقیسه گفت: این قرارداد رسمی است.
شمس: بابک زنجانی 6 بار قبول کرده که بدهیاش را میدهد
شمس پاسخ داد: من شریک نبودهام و 80 درصد قرارداد انجام نشده است. من قراردادی با نفت امضا نکردم. فروشنده آن چه کسی بوده و خریداری ISO (ایزو بوده است)، من «FIIB» را به زنجانی معرفی نکردم وا ینها کذب محض است.
قاضی مقیسه پرسید: اموال مملکت را بردهاید آنوقت ادعا دارید که قصد کمک داشتید و کمک کردهاید؟
شمس پاسخ داد: بابک زنجانی 6 بار قبول کرده که بدهیاش را میدهد من به دلیل کمک به نظام تحریمها وارد قضیه شدهام و منافع مادی کمی حاصل بنده شد و اونور ایر را نیز پس دادم. چرا در دولتهای قبلی کم کاریهایی که انجام شده است را گردن ما میاندازند. مگر دولت قبل اقداماتش به ما مربوط است؟
قاضی مقیسه بیان کرد: شما اینجا نیامدهاید که از دولت قبلی یا دولت فعلی سخن بگویید. شما توضیح دهید پول نفت چه شده است؟ پرونده میگوید که شما یک میلیارد و 200 میلیون دلار را گرفته و پس ندادهاید. شما بگویید شما پول 13 میلیون بشکه نفت چه شده است؟ اینقدر نگویید دولت قبل دولت فعلی.
وی ادامه داد: در شرایط تحریم از شما خواسته شده است که نفت را بفروشید. جای تعجب است که این همه انسان خوب در کشور وجود دارد اما واگذاری این کار را به شما دادهاند که تابعیت انگلیسی دارید.
شمس گفت: اینجا دیواری کوتاهتر از من پیدا نمی شود. حرفهایی که بنده درباره دولت قبل یا دولت فعلی میزنم مربوط به این است که در آن زمان تحریمها وجود داشت و شرایط اقتصادی در شرایط سختی بود. به من مربوط نیست که در این پرونده، 4 وزیر پای کار بوده و اعتماد سنجی نکردهاند.
وی افزود: 5 درصد از سهام شرکت هواپیمایی ترکیه فقط مال من بوده است و این میزان آنقدر زیاد نیست که اخلال در نظام اقتصادی شامل حال آن شود. هر چند که پول آن را هم بنده پس دادم. بنده هدفم از این کارها کمک بود به طوری که حتی آخر هفتهها به کلاس خلبانی می رفتم تا بتوانم در عملیات خرید هواپیما اشراف داشته باشم.
این متهم نفتی بیان کرد: من به جای حق الزحمه کارگزاری خود 5 درصد از سهام شرکت هواپیمایی را گرفتم، باید بدانید که این شرکت دومین شرکت هواپیمایی بزرگ ترکیه بوده است.
قاضی مقیسه عنوان کرد: بله درست است، اما حرف ما این است که این پولها را از فروش نفت گرفته و در جهت منافع شخصی صرف کردهاید. این پولها پول پیمانکار پارس جنوبی و برای توسعه آن بوده است.
شمس گفت: بسیاری از مباحثی که در کیفرخواست آمده مربوط به قبل از ورود من به ماجرا است.
قاضی گفت: شما میگویید که معاملات مختلفی انجام دادهاید اما بعد از انجام معامله تصمیم گرفتهاید که قرارداد ببندید مگر چنین چیزی میشود؟
شمس افزود: آقای زنجانی به من گفت برای اینکه رویههای معاملات در سیستمها ثبت شود بیاییم قراردادها را بنویسیم در صورتی که قراردادهای زنجانی با شرکتهای خارجی قبل از قراردادهای بین من و زنجانی بوده است.
وی گفت: تمام قراردادهای خرید در سال 90 و قبل از آن بوده است. تمام این کارها انجام شده بود و بعدا زنجانی گفت بیا تمام این کارها را مکتوب کنیم لذا اینکه میگویند شمس در فروش نفت دخالت داشته است را بنده قبول ندارم. بنده فقط نفت را تحویل شرکت فال دادم.
شمس بیان کرد: اگر یک قرارداد فروش نفت بیاورید که نوشته شده باشد من نفت را فروختهام هر کاری خواستید انجام دهید.
نماینده دادستان: در جمع بندی که قائم مقام هلدینگ به بازپرسی ارائه کرده است مبلغ زیادی به شمس پرداخت شده است
در ادامه نجفی نماینده دادستان در دفاع از کیفرخواست خطاب به شمس گفت: اگر قرارداد شما با شرکت فال قرارداد فروش نفت نبوده است پس چرا شرکت نفت 402 میلیلون دلار به شما پرداخت است. مگر به کارگزار این پول را میدهند. شما این پول را گرفتهاید و رفتهاید خرید شخصی کردهاید.
وی گفت: در جمع بندی که قائم مقام هلدینگ به بازپرسی ارائه کرده است مبلغ زیادی به شمس پرداخت شده که بخشی از آن توسط شرکت نیکو و بخشی هم توسط بانک خارجی انجام شده است. اینها نشان میدهد که شما پول دریافت کردهاید. مکرر تکرار میکنید که بنده در فروش نفت دخالتی نداشتهام اما در اظهارات شما آمده است که بنده هواپیماها را برای زنجانی خریداری کردهام و یا 6 فروند هواپیما به ایران منتقل کردهام.
وی گفت: در خصوص محل مصرف وجوه نفت شما در اظهارات خود گفته اید که کلیه عواید فروش نفت توسط زنجانی در دفتر ایشان ثبت و به حسابهای این فرد پرداخت شده است. شما گفتهاید که 501 میلیون دلار از شرکت فال دریافت کردهام و به صورت مستقیم و غیر مستقیم به زنجانی دادهام. اینها نشان میدهد که شما پولها را از فال تحول گرفتهاید لذا اگر شما کارگزار صرف بودید چرا باید این پولها را دریافت میکردید.
نماینده دادستان در ادامه به قرائت اظهارات شمس که با دست خط خود متهم نگاشته شده بود پرداخت و گفت: در این اظهارات آمده است که از سال 87 متهم با زنجانی آشنا میشود و در جلد 28 صفحه 44 پرونده آمده که تنها کسی که میتواند از HK کشتی خریداری کند اینجانب (شمس) بوده است بنابراین این عملیات اجرایی است که شما در آن شرکت داشتید مدام نگویید کارگزار بودم فهم الفاظ حقوقی هم مبتنی بر عرف است.
نماینده دادستان ادامه داد: طبق اظهارات شمس، زنجانی به او گفته که نفت را به مالزی تحویل دهد و شمس نیز به فلاح گفته که آیا این کار درست است که فلاح میگوید منفرد بانک FIID را تأسیس کرده است و زنجانی هم گفته که خیلی هم موفق است.
نجفی افزود: در صفحه 126 از جلد 69 پرونده اعلام شده که شمس در معرفی زنجانی وی را فردی باهوش و مرتبط با بانک ملت و نفت معرفی کرده است.
روشنگری نماینده دادستان از نقش شمس در پرونده فساد نفتی
نماینده دادستان خطاب به متهم ردیف دوم پرونده گفت: شما میگویید نقشی ندارید بنده میخواهم مطابق اظهارات شما در کیفرخواست نقشتان را نشان دهم. طبق اظهارات ، شما از یک مقام صندوق بازنشستگی نفت، وقت گرفتید و بابک زنجانی را نزد او بردید این اظهارات به خط خود شماست و قابل انکار نیست.
نجفی تصریح کرد: در بند 273 جلد 69 پرونده آمده که شمس به عنوان نماینده این دو و مسئول عملیات قرارداد با فال، تحویل و نگهداری و فروش و بازیابی نفت اقدام کند و طبق اظهارات، خود شما محمولهها را فال دادهاید
نماینده دادستان ادامه داد: در اظهارات 10 آذر 93 آمده که بابک زنجانی پول نفت را برای خرید هواپیما و اونور ایر صرف کرده و 200 میلیون دلار به حسابهای متفرقه رفته است لایحه مبسوطی را خود شمس در همان زمان نوشته است و مکرر به عنوان عامل فروش بودن تأکید شده است.
نجفی تصریح کرد: در اظهارات بابک زنجانی آمده که مهدی شمس از طریق فلاح معرفی شد و یک میلیارد بار تحویل دادم که 750 میلیون پس داده است و قرار شد 4 کشتی از منفرد (متهم تازه دستگیر شده) به سمش تحویل داده شود در این جا لازم از منفرد برای مواجه حضوری دعوت شود.
نماینده دادستان تصریح کرد: زنجانی در اظهاراتش بیان کرده که آقای شمس در خارج از کشور کمک میکرد که خرید هواپیما را انجام دهد در این جا ما کاری به قرارداد فال نداریم ما میگوییم این جریان با عملیات متقلبانه آغاز و بار تحویل داده شده است.
قاضی مقیسه خطاب به وکلای متهم ردیف دوم پرونده گفت: نظم را برهم نزنید در ابتدا نیز تذکر دادم که در صورت بینظمی با شما برخورد میشود و در این زمینه با کسی تعارف نداریم شما مرتب وسط صحبت نماینده دادستان میپرید و از ابتدا دو نفری با هم به سمت نماینده دادستان هجوم میبرید این اخطار آخر است.
متهم ردیف دوم: به اظهارات شرکت هلدینگ سورینت نباید اعتنا کرد
شمس گفت: بنده بر اساس دستورالعمل موظف بودم که هرچه کارفرما میگوید انجام دهم. مثل برخی آقایان نبوده که 2 میلیون دلار پول به حساب این فرد بریزم. در بحث پرداختها باید گفت که در شرکت زنجانی یک فایل به اسم من اختصاص داده بودند که وقتی از حسابدار زنجانی میپرسند که چرا پولها را به حساب شمس ریختهاید میگوید پرداختها به دستور زنجانی بوده است. لذا به اظهارات شرکت هلدینگ سورینت نباید اعتنا کرد.
قاضی مقیسه در رسیدگی به این پرونده گفت: براساس اسناد شما بیش از 69 میلیون دلار از طریق پرداختها به حساب شما واریز شده است.
شمس گفت: این اسناد همه از طرف شرکت هلدینگ بوده است که من آنها را قبول ندارم. گزارشی که شرکت هلدینگ نوشته است اشتباه بوده و ناشیانه است.
وی گفت: حرف من این است اصلاً این پولها به حساب من نیامده است شما بروید حسابهای من را چک کنید. مگر میشود این همه پول به حساب کسی ریخت و کسی متوجه نشود. بنده حتی نسبت به گزارش شرکت هلدینگ شکایت تنظیم کردهام. بنده نمیدانم این گزارش بر چه اساسی تنظیم شده است. شما فقط به این گزارش استناد میکنید که من این گزارش را قبول ندارم. نمیدانم کدام آدم بیانصافی این گزارش ناشیانه را نوشته است.
شمس گفت: شرکت فال بدون اجازه و بدون رعایت مفاد قرارداد پولها را واریز کرده که من بلافاصله پس از مطلع شدن از این موضوع به وزارت اطلاعات و آقای زنجانی خبر دادم.
نماینده دادستان در خصوص دفاعیات متهم گفت: شما بهطور مدام از ارقام و مبالغ حرف میزنید و روی جزئیات این مبالغ مانور میدهید بهطوریکه مبلغ دقیق در کیفرخواست شما ذکر شده و مشارکت در عملیات مجرمانه اتهام شما است مبلغ آن هم مشخص شده است لطفاً این مبالغ را فقط توضیح دهید.
متهم ردیف دوم پرونده فساد نفتی گفت: بنده معتقدم باید گزارشات شرکت هلدینگ حسابرسی دقیق شوند هروقت از نمایندگان شرکت هلدینگ پرسیده میشود که چرا این پولها را به حساب شمس ریختهاید میگویند زنجانی گفت که این پولها را به حساب دکتر بریزید معلوم نیست دکتر چه کسی است و میگویند منظور تو بودهای. یا باید پولشویی قید میشده است یا بدهکاری مگر میشود هردو را با هم انجام داد. وی گفت بنده میگویم هر اظهار و اقراری که توسط فردی انجام شود باید مستند باشد لذا نباید به گزارش شرکت هلدینگ صرفاً اکتفا کرد.
وی گفت: کشورهایی که عضو قوانین بانکی هستند نمیتوان پول زیادی را به حساب شخصی واریز کرد چون اگر مبلغ زیادی واریز شود حساب آن فرد قرمز میَشود. لذا بنده میگویم که این پرداختها بین شرکتها انجام شده است.
وی گفت: بنده اصلاً شرکت صرافی در ترکیه را نمیشناسم اما گفته شده است که این شرکت این پولها را به حساب من ریخته است. نمایندگان شرکت هلدینگ که اکنون زیرمجموعه شرکت نفت هستند این همه برای شرکت هواپیمایی به ترکیه میروند، خب یک بار هم بروند و از این شرکت صرافی بپرسند که چرا این پولها پرداخت شده است.
وی گفت: خانم م.که از نیروهای آقای زنجانی است میگوید که من به دستور زنجانی پولها را به حساب شمس ریختهام. این خانم کارمند آقای زنجانی بوده و خودش هم در مظان اتهام است.حتی بنده در کیفرخواست متوجه شدم شرکت صرافی ترکیهای است حرف من این است که بنده پرداختهایی که به حساب من شده است را به جز دو فقره چک قبول ندارم.
قاضی مقیسه نسبت به پرداختهای واریز شده به حساب شمس گفت: در 27 آذر 91 دو میلیون دلار به حساب شما پرداخت شده است در 28 اسفند 91 پنج میلیون دلار بابت پرداخته به آقای م به حساب شما واریز شده است و در همین تاریخ هشت میلیون دلار بابت خرید هواپیما واریز شده است. در 21 فروردین 92 پنج میلیون دلار برای شرکت کنت پرداخت شده است آیا شما این پرداختها را قبول دارید؟
شمس گفت: وقت شما را زیاد نمیگیرم من به جز دو فقره چک دیگر پرداختها را قبول ندارم.بابک زنجانی از طریق این دو چک به من گفت که هواپیما خریداری کنم تاریخ چکها هم کاملاً مشخص است که درست یک روز پس از واریز شدن این پول را به حساب شرکت هواپیمایی پرداخت کردهام. تاریخ چکها کاملاً گویای این مطلب است.
قاضی مقیسه گفت: هرچه ما می گوییم شما میگویید فال. البته اشکال ندارد شما هرچه میخواهید را تکذیب کنید.
شمس گفت: تمام این پرداختها توسط شرکت فال بوده که بنا به دستورالعملی که زنجانی برای آنها فرستاده است این پرداختها انجام شده است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد