روش برخورد با کودکی که غذا نمی‌خورد

می‌دانیم کودکان برای رشد مطلوب، ‌نشاط و سرزندگی به غذای مناسب، خواب و استراحت کافی نیاز دارند. هر گونه اختلال در تغذیه یا خواب بچه‌ها، زمینه‌ای است برای لجبازی،‌ عصبانیت و پرخاشگری.

چرا کودک غذا نمی‌خورد؟

گاه بی‌اشتهایی کودک بر اثر مشکلات جسمی است؛ ‌مثل ‌اختلال در نظام سوخت و ساز بدن، ‌ناراحتی‌های مربوط به دستگاه گوارش، کبد یا بیماری‌های خونی.

در این صورت والدین باید به پزشک مراجعه کنند تا مطمئن شوند کودکشان از نظر جسمی سالم است اما گاهی بی‌اشتهایی کودک ممکن است ناشی از مسائل روان‌شناختی و آزردگی‌های عاطفی باشد.

اصولا برای همه آدم‌ها بخصوص بچه‌های پیش‌دبستانی و دبستانی، مساله غذاخوردن صرفا یک واکنش در برابر ذائقه‌های غریزی نیست، ‌بلکه در فرآیند غذاخوردن ضمن احساس گرسنگی ‌آمادگی روانی، ‌رغبت و تمایلات اکتسابی شخص نیز مطرح است. بیشتر موارد اما مشکل جسم کودک نیست، ‌بلکه روان اوست.

اگر کودک مدام هنگام غذا خوردن ‌توبیخ شود و چه برای خوردن و چه نوع نشستن یا قاشق و چنگال‌دست‌گرفتن یا هر اتفاق دیگر،‌ از غذا خوردن سرباز می‌زند.

اگر کودکی بخوبی نمی‌تواند قاشق در دست بگیرد، به مرور با تقویت عضلات و اعصاب توانمند می‌شود، ولی متاسفانه والدین او را توبیخ می‌کنند، چون مراحل رشد کودک را نمی‌شناسند.

چه کنیم؟‌

همیشه علاوه بر این که نوع مزه، رنگ، بو،‌ تنوع غذا، ‌آرایش سفره یا میز غذا در رغبت کودکان به غذا خوردن موثر است، ‌بلکه مکان، زمان و موقعیت و شرایط غذا خوردن و چگونگی نگرش کودک به افرادی که با او هم غذا هستند نیز در میزان اشتهای وی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.

کودکان سر سفره نشستن با بزرگ‌ترها را دوست دارند و مایلند در حالتی خوشایند و دلپذیر غذا میل کنند.

هر گونه تعجیل و تهدید بزرگ‌ترها در غذا خوردن کودکان، میل آنها را به همان میزان به غذا خوردن کاهش می‌دهد. هر تجربه ناخوشایندی که کودکان از غذا خوردن با بزرگ‌ترها داشته باشند ‌در کمیت و کیفیت غذاخوردن آنها اثر نامطلوبی به جا می‌گذارد.

بهتر است با رفتار مطلوب خودمان بتدریج بچه‌ها را به غذا خوردن علاقه‌مند کنیم. یادمان باشد آن گاه که کودکان با حالتی خوشایند و میل و رغبت غذا میل می‌کنند در رشد عمومی‌شان تاثیر بیشتری خواهد داشت.

به عبارت دیگر همیشه شرایط درونی انسان بر وضعیت جسمانی‌اش تاثیر می‌گذارد و برعکس. بنابراین با ایجاد تغییر در تنوع غذاهای معمول خانه، ارتباط محبت‌آمیز با کودک و توجه به میل و رغبت او در تهیه غذا حتی غذاهایی که به ظاهر یا به نظر شما بسیار مقوی نیستند به دور از هر گونه شتابزدگی و تعجیل با چهره‌ای گشاده و پر از مهر، زمینه غذاخوردن مطلوب کودک را در خانه یا بیرون از خانه فراهم کنید.

غذا را تزئین کنید تا برای کودک جلب توجه کند. نوآوری داشته باشید و مواد مورد علاقه‌اش را با آنها که برایش مفید است، اما دوست ندارد به گونه‌ای ترکیب کنید تا به خوردنش راغب شود. هیچ وقت کودک را به زور و اجبار به غذاخوردن وادار نکنید.

اگر غذا نمی‌خورد غذایش را برای ساعت یا ساعاتی کنار بگذارید. به او بگویید تا یکی دو ساعت بعد می‌تواند غذایش را بخورد، ‌اما بعد از آن نمی‌تواند. یعنی برنامه بدهید و به اجرای آن پایبند باشید.

زمانی که کودک خیلی خسته است از او نخواهید بلافاصله غذا بخورد. اجازه دهید کودک هنگام گرسنگی غذایش را میل کند.

شاید زمان گرسنگی او با انتظار شما هماهنگ نیست. بکوشید به آن زمان نزدیک شوید و اگر غیرمعمول است، ‌به مرور به زمان مناسب نزدیک کنید.

مطمئن باشید اگر شما خوب غذا دادن را بلد باشید و کودک خوب غذا خوردن را بیاموزد، ‌ناخودآگاه جذب غذا می‌شود.

لیلا کامرانی - کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی