بفرمایید دکترای خیابانی

درست کمی بالاتر از دانشگاه تهران به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین قطب‌های علمی کشور، بازار مکاره‌ای شکل گرفته که در آن مدرک می‌فروشند. بازارهای زیرزمینی و روزمینی زیادی در این خیابان هستند که به اشکال مختلف زمینه را برای ادامه تحصیل بدون زحمت افراد فراهم می‌کنند. کسانی که از دانشگاه رفتن فقط مدرک می‌خواهند از مشتریان این بازار هستند. حدفاصل سردر دانشگاه تهران تا میدان انقلاب، انواع پایان‌نامه، مقالات ISI و هر آنچه را یک دانشجو طی تحصیل نیاز دارد، می‌توانید بخرید.

به آسانی در انقلاب نمی‌توانید مدرک، آن هم از نوع اصل پیدا کنید. مدرکی که به قول معروف مو لای درزش نرود و در صورت استعلام محل کار، شخصی به تقلبی بودن آن پی نبرد، حکم کیمیا را دارد و برای دستیابی به چنین مدرکی و مذاکره با کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، باید از کوچه‌پس‌کوچه‌ها عبور کنید، به یک واسطه شماره بدهید تا بعد با تلفن همراهتان تماس بگیرد و مذاکرات انجام شود. دسته دیگری هم هستند که همان کنار خیابان در حالی که زیر چشمی اطراف را می‌پایند، اطلاعات می‌دهند و شماره رد و بدل می‌کنند تا وقتی تصمیم قطعی خود را درباره خرید مدرک گرفتید، با آنها تماس بگیرید. قیمت‌ها هم به حدی متغیر است که نمی‌توان دریافت چه کسی راست می‌گوید و کدام یک دروغ. در مجموع در این بازار مکاره، بهای مدرک دکترا روی عددی بین 60 تا 80 میلیون تومان در نوسان است و با ورود به این بازار، به نوعی روی چندین میلیون تومان از درآمد خود قمار می‌کنید. اگر گیر بیفتید و صحت مدرکتان تائید نشود، چون مدرک تحصیلی را جعل کرده‌اید و ریز نمرات برای خود تولید کرده‌اید، طبق ماده 527 قانون مجازات اسلامی به حبس یک تا سه سال و جبران خسارت محکوم می‌شوید‌!

واسطه‌های پر سر و صدا

برای دریافت مدرک با پشتوانه و ریز نمرات یا بدون ریز نمرات باید در میان همان‌ دادزن‌هایی که برای فروش پایان‌نامه و مقاله تبلیغ می‌کنند، دنبال اطلاعات بگردید. البته همه آنها در این حوزه فعالیت نمی‌کنند. در حالی که لابه‌لای تابلوهای رنگارنگ این دادزن‌ها دنبال شخصی می‌گردم که در زمینه گرفتن مدرک جعلی راهنمایی‌ام کند، به مردی با موهای سفید و قدی کوتاه می‌رسم، اما با چهره‌ای برافروخته. می‌گوید‌ در این حوزه فعالیت نمی‌کند. مردی که کنارش ایستاده‌، اما انگشت اشاره‌اش را به سمت همکار دیگرش می‌گیرد.

نفر سوم خود را احمد معرفی می‌کند‌ و می‌گوید مدرک با قابلیت استعلام دائم در بازار پیدا نمی‌شود. ‌آن طور که او می‌گوید استعلام‌ها به نحوی تهیه می‌شود که بعد از دو تا سه ماه اثرش محو می‌شود‌!

امان از کاغذ مدرک

احمد درباره هزینه‌ها می‌گوید مدرک جعلی دانشگاه آزاد سه میلیون ‌و دانشگاه تهران حدود پنج میلیون تومان است. او درباره اختلاف قیمت نیز می‌گوید: کاغذ مدرک دانشگاه تهران کمی کمیاب‌تر است و مدرک دکترایش دو مهر برجسته دارد، در حالی که دستیابی به کاغذ مدرک دانشگاه آزاد کمی راحت‌تر است. احمد درباره قیمت تخمینی مدرک دکتری با استعلام هم، عدد 35میلیون تومان را اعلام می‌کند. این عدد در بازار زیرزمینی انقلاب یکسان نیست و هر کس برای خود رقمی دارد. مثلا بهزاد عدد 70 میلیون تومان را برای مدرک دکتری با استعلام دانشگاه تهران و آزاد اعلام می‌کند. برای مدرک فوق لیسانس و لیسانس هم رقم‌های 42 و 32 میلیون تومان اعلام می‌شود. اما کیوان می‌گوید با 40‌میلیون تومان هم می‌شود مدرک دکتری خرید.

‌مدرک معادل، مثل هلو ‌

امیر تلاش می‌کند من را از خرید مدرک اصلی و بااستعلام منصرف کند. او می‌گوید: چرا مدرک معادل نمی‌خرید؟ مدرک معادل از طریق وزارت ارشاد صادر می‌شود و تهیه جعلی‌اش راحت‌تر است.‌ همراه امیر برای مذاکره بر سر هزینه‌های مدرک معادل وارد یکی از ساختمان‌های حاشیه خیابان انقلاب می‌شویم. در طبقه چهارم با فردی که می‌تواند مدرک معادل برایم دست و پا کند، ملاقات می‌کنم. آقای احمدی توضیح می‌دهد مدرک معادل به درد همه‌چیز بجز ادامه تحصیل می‌خورد. برای دریافت مدرک معادل باید چند ساعت دوره تخصصی گذرانده شود که خریداران این مدرک از شرکت در کلاس‌ها معاف می‌شوند. پنج میلیون و 500 هزار تومان برای دریافت مدرک پرداخت می‌کنند، در حالی که برای حضور در این کلاس‌ها باید بیشتر هزینه کنند.

مدرک با استعلام موجود است

برخی دلالان خیابان انقلاب حاضر به مذاکره نیستند. آنها شماره‌ات را می‌گیرند تا به شخص دیگری بدهند. ‌از مجموع هشت دلالی که شماره‌ام را گرفتند، چند نفر با تاخیر تماس گرفتند. صدای پشت خط در حالی که معلوم است از فرد دیگری اطلاعات می‌گیرد، از من درباره آخرین مدرک تحصیلی‌ام سوال می‌کند و توضیح می‌دهد اگر دکترا می‌خواهم و آخرین مدرک تحصیلی‌ام فوق‌لیسانس نیست، باید آن را هم بخرم، چون یکباره نمی‌توان دکترای با استعلام برای کسی که مدرک فوق‌لیسانس ندارد، جور کرد. هزینه مورد نیاز برای دریافت مدرک دکترای با استعلام از سوی صدای آن سوی خط 85 میلیون تومان و مدرک فوق لیسانس 70میلیون تومان اعلام می‌شود. وقتی تعداد سوالاتم کمی بیشتر می‌شود، گوشی را به فرد دیگری می‌دهد. باز هم صدایی ناشناس از آن سوی خط به سوالاتم جواب می‌دهد. می‎پرسم مدرک کدام دانشگاه را به من ارائه می‌کنند. می‌گوید: «مدرک دانشگاه آزاد‌ البته با در نظر گرفتن این‌که در لیست کدام یک از این دانشگاه‌ها جا وجود داشته باشد، می‌توانم مدرک با ریز نمرات برایتان جور کنم.» صدای پشت خط توضیح می‌دهد برای دریافت مدرک فوق لیسانس هشت ماه زمان نیاز دارد و مدرک دکترا 11 ماه زمان می‎برد. اگر بگویید قیمت‌هایش بالاست، تاکید می‌کند: «اگر بخواهید در دانشگاه درس بخوانید باید 110 میلیون تومان هزینه کنید. وقت هم باید صرف کنید. با پرداخت 85 میلیون تومان می‌توانید در کمتر از یک سال دکتر شوید». این در حالی است که مسئولان دانشگاه اعلام می‌کنند تحصیل در مقطع دکترای یک رشته نظری، 70 میلیون تومان هزینه دارد. درباره نحوه پرداخت هزینه مدرک می‌پرسم و صدای پشت خط می‌گوید: بعد از حضور در محل شرکت و عقد قرارداد، 40درصد هزینه را پرداخت می‌کنید. بقیه پول را در زمان انجام روند کار باید پرداخت کنید. 20 تا 25 درصد هم در زمان تحویل مدرک باید پرداخت شود. دلالان خیابان انقلاب برای انجام این خدمت و کمک به افراد برای خرید مدرک جعلی، فقط دستخوشی کوچک می‌گیرند. آنها به خریدار اعلام می‌کنند «اگر کارت راه افتاد و راضی بودی، یک شیرینی کوچک هم به ما بده.» مسعود یکی از آنهاست که‌ چند خالکوبی روی بازو و گردنش دارد‌، او‌ توصیه می‌کند‌:« برو از کلانتری بپرس. مردی به نام عنایت ادعا می‎‌کرد مدرک با استعلام می‌فروشد. مردم را تلکه می‌کرد و از آنها 60 میلیون تومان می‎گرفت و همان مدرک جعلی که من دست مشتری‌هایم می‌دهم به مردم می‌داد، اما یک ماه پیش از اداره آگاهی آمدند و او را بردند.»

لیلا مرگن

روزنامه‌نگار