زیره به کرمان ببریم؟

به گزارش خبرنگار جام‌جم از کرمان، در گذشته مناطق مختلف استان، دارای پوشش نسبتا وسیعی از گیاه زیره بود، ولی اکنون عوامل متعددی همچون خشکسالی و چرای بی‌رویه دام‌ها موجب کاهش رویشگاه‌های طبیعی این گیاه و به تبع آن کاهش برداشت زیره و نابودی یکی از منابع درآمدی بخشی از مردم ساکن مناطق رویشگاه شده است و از آنجا که امسال برداشت زیره به صفر رسیده، می‌توان تصور کرد هیچ درآمدی نصیب مردم این مناطق نخواهد شد.

رئیس اداره بهره‌برداری گیاهان دارویی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان با اشاره به این‌که به دلیل خشکسالی امسال اصلا رویش و برداشت زیره کرمانی در رویشگاه‌های این گیاه در استان کرمان صورت نگرفته است، به جام‌جم می‌گوید: امسال حدود 80 درصد کاهش رویش زیره داشته‌ایم و حدود 20 درصدی هم که سبز شده، به مرحله بذردهی نرسیده است. نعمت مددی می‌افزاید: سالانه به طور میانگین بین 3000تا4000کیلوگرم زیره کرمانی توسط مردم از مراتع برداشت می‌شد، ولی امسال در هیچ نقطه‌ای از استان کرمان برداشت زیره نداشته‌ایم. وی مناطق رویش گیاه زیره در استان کرمان را نقطه خط برف در ارتفاعاتی همچون کوه‌های سیرچ، جوپار، دهبکری، سربیژن، خبر بافت، کوه خواجه سیرجان، کوه پنج بردسیر و ارتفاعات زرند می‌داند که امسال در این مناطق گیاه زیره اصلا رویش نداشته است.

زیره‌های وارداتی، سوغات جدید کرمان!

زیره کرمان یکی از سوغات ارزشمند و مهم استان کرمان است و بسیاری از مردم با ضرب‌المثل معروف زیره به کرمان بردن آشنا هستند. این ضرب‌المثل که به دلیل کیفیت بسیار بالا و وجود زیستگاه اصلی زیره سیاه کشور در کرمان است، از قدیم الایام مطرح شده و بر اساس آن بردن زیره از نقاط دیگر به این استان بی‌معنی تلقی می‌شده است، ولی در حال حاضر شاید برای بسیاری از مردم جالب باشد بدانند بازار شهری که زیره آن قرن‌ها زبانزد خاص و عام است، اکنون مملو از زیره‌های وارداتی از کشورهای اروپایی و افغانستان، پاکستان، هندوستان، عراق و حتی چین است که به اسم زیره کرمان در مغازه‌ها یا توسط دستفروشان به فروش می‌رسد و این عمل یافتن زیره اصل کرمانی را برای مسافران و حتی مردم شهر کرمان بسیار دشوار ساخته است. زیره‌هایی که کیفیت بسیار پایینی دارند و عطر و بوی آنها با زیره کرمان قابل مقایسه نیست. همچنین سودجویان زیره‌های نامرغوب سبز وارداتی را با رنگ‌های خوراکی آغشته کرده وحرارت می‌دهند و به جای زیره کرمان می‌فروشند که با قرار دادن این زیره‌ها در آب گرم کمی رنگ خود را پس می‌دهند.

رئیس اداره بهره‌برداری گیاهان دارویی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان با اشاره به این‌که زیره‌ای که اکنون در بازار کرمان به فروش می‌رسد زیره کرمان نیست، به جام‌جم می‌گوید: این زیره‌ها وارداتی از افغانستان و اروپاست که با قیمت بسیار کم وارد می‌شود و به اسم زیره کرمان به فروش می‌رسد. به گفته نعمت مددی، بسیاری از این زیره‌های سیاه، زیره سبز رنگ شده هستند و زیره طبیعی کرمان را که از کوهستان برداشت می‌شود اصلا در بازار نمی‌توان یافت. وی تاکید می‌کند قیمت زیره اصل و ارگانیک کرمانی کیلویی بیش از 150 هزار تومان است، درحالی که زیره‌ای که اکنون به اسم زیره کرمان در بازار به فروش می‌رسد هر کیلو بین 30 تا 60 هزار تومان است. این مسئول در عین حال از تشکیل گروهی برای تعریف یک استاندارد و برند سازی زیره با همکاری اتاق بازرگانی و چند شرکت دانش بنیان خبر می‌دهد.

از کشت بذر مصنوعی حمایت نمی‌شود

زیره کرمان در کنار پسته یکی از محصولات با ارزش و سوغات مهم استان کرمان است و طی سالیان گذشته اداره کل منابع طبیعی و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان سعی کرد‌ه‌اند با انجام مطالعات پژوهشی و تحقیقاتی به شناخت بیشتر این گونه گیاهی بپردازند، ولی وظیفه و عملکرد آنها فقط در حیطه مسائل تحقیقاتی خلاصه می‌شود‌. در این سال‌ها که رویش گیاه زیره کرمانی کاهش چشمگیری داشته است، یکی از شرکت‌های د انش‌بنیان کرمانی وارد عمل شده تا با کشت بذر مصنوعی گیاه زیره کرمانی جایگاه ارزشمند آن را در عرصه گیاهان دارویی استان حفظ کند.

دکتر یوسف امامی‌پور، مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان هزار زیره ماهان که طی سال‌های گذشته روی تولید بذر مصنوعی زیره کرمانی فعالیت کرده است، با اشاره به عدم همکاری ادارات و سازمان‌های متولی از تولید این بذر مصنوعی به جام‌جم می‌گوید: متاسفانه در حالی که ما از هزینه‌های شخصی برای تولید بذر مصنوعی گیاه زیره کرمانی در قالب یک طرح تحقیقاتی اقدام کرده‌ایم و برای تولید انبوه این بذر از استانداری کرمان درخواست اعتبار داشته‌ایم اما تا کنون هیچ حمایتی صورت نگرفته است.

وی می‌افزاید: به دلیل این‌که امکان کمک مالی مستقیم به شرکت ما وجود نداشت سال گذشته با پیگیری‌های ما مقرر شد استانداری کرمان مبلغ 300 میلیون تومان را برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی تولید انبوه بذر مصنوعی زیره کرمانی در اختیار اداره کل منابع طبیعی استان قرار دهد تا ما از تجهیزات آزمایشگاه آنها استفاده کنیم، اما این کار صورت نگرفت و در حال حاضر با توجه به افزایش قیمت‌ها برای خرید آن تجهیزات باید حدود 600 میلیون تومان هزینه کرد.

در صورت موافقت دولت، بذر مصنوعی به کشاورزان می‌دهیم

دکتر یوسف امامی‌پور، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان هزار زیره ماهان: متاسفانه هیچ‌گونه حمایتی از فعالیت‌های این شرکت دانش بنیان صورت نگرفته و آنها بر اساس وظایف خودشان فعالیت‌هایشان را ادامه داده‌اند. بر اساس طرح کشت بذر مصنوعی زیره می‌توانیم کاری کنیم مردم در زمین‌های کشاورزی‌شان زیره کرمانی را کشت کنند و علاوه بر درآمد جایگاه آن را حفظ کنند. در حالی اکنون هزینه تولید هر بذر مصنوعی زیره حدود 20 هزار تومان برای شرکت ما هزینه دارد که در صورت حمایت دولت ما می‌توانیم هر بذر مصنوعی را به قیمت 200 تومان در اختیار کشاورزان قرار دهیم. اتاق بازرگانی کرمان زیره اروپایی را هر کیلو 20 هزار تومان از کشور افغانستان وارد می‌کند و کیلویی 60 هزار تومان در بازار کرمان عرضه می‌کند که متاسفانه این اقدام آنها باعث شده این زیره‌ها به اسم زیره کرمانی از کرمان صادر شود و به اعتبار زیره اصیل کرمانی لطمه بزند. زیره اروپایی یک گیاه ادویه‌ای است، اما زیره کرمانی گیاهی دارویی است که حداقل 8 ماده ضد سرطانی دارد .

حکمت قاسم‌خانی