متاسفانه مدیران بی تجربه برای اقتصادمان تصمیم گیری می کنند

بسیاری از کارشناسان براین باورند که سیاست‌های حمایت از کالای داخلی، بسته‌های اقتصادی، وام‌های کم‌بهره و ده‌ها طرح و برنامه دیگر که قرار بود، زمینه رونق کسب و کار و فعالیت‌های اقتصادی را برای ایران مهیا کند امروز گرفتار سوء مدیریت‌ها شده و در نهایت هزینه بالایی برای کشور ایجاد کرده است. در این زمینه جام جم آنلاین گفت‌وگویی کوتاه با عدنان موسی‌پور، رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی داشته که در ادامه می‌خوانیم.

• براساس آمارهای ارایه شده صادرات غیرنفتی ایران افزایش 21 درصدی را تجربه کرده است، آیا شما آن را تایید می‌کنید؟
وقتی صحبت از افزایش صادرات غیر نفتی می‌کنیم ابتدا بهتر است از دلایل این اتفاق سخن بگوییم. به این معنی که اگر گمرک اعلام کرده صادرات غیرنفتی ایران 21 درصد رشد داشته یعنی یا سیاست‌های صادراتی ایران بسیار دقیق و اصولی اجرایی شده است یا اینکه به بازارهای تازه‌ای دست‌یافته‌ایم برای کالاهای با کیفیت وطنی. درحالی که وقتی دقیق‌بررسی می‌کنیم چنین اتفاقی نیفتاده است.
• منظور شما بسته حمایت از صادرات کالاهای غیر نفتی است؟
منظور من فقط این بسته نیست، بهتر است دستاوردهای مشوق‌های صادراتی، سیاست‌های صادراتی سال گذشته و سیاست‌های صادراتی سال جاری را رصد کنیم تا پاسخ دقیق مشخص شود. من به عنوان رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی معتقدم هیچ کدام از این سیاست‌ها نه تنها درست اجرا نشده بلکه در بسیاری از موارد سوء مدیریت باعث بروز چالش‌های بیشتری برای صادرکنندگان نیز شده است.
• پس تاکید دارید طی فعالیت دولت دوازدهم حمایت خاصی از صادرات نبوده است؟
بله؛ مشخصا هیچ حمایت خاصی از حوزه صادرات ایران صورت نگرفته و هرچه بوده جلسات، دستورالعمل‌ها و سیاست‌های مقطعی و اشتباه است که به تعبیر بسیاری از کارشناسان اقتصادی می‌توان آن را سوء مدیریت دولت معرفی کرد.
• پس دلیل اصلی این افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی چیست؟
اجازه دهید صادقانه بگویم، اگر فرض نکنیم آمارها اشتباه و ساختگی است تنها پاسخ منطقی که می‌توانیم برای آن ارایه کنیم جهش نرخ ارز در بازار داخلی بوده، به این ترتیب که با این اتفاق برخی از هزینه‌های تولید و صادرات کاهش یافته و زمینه رقابت‌پذیری بیشتری در بازارهای هدف به دست آورده‌ایم.
• این اتفاق مثبتی است، پس چطور شما با نگرانی و کمی نا امیدی درباره آن سخن می‌گویید؟
بله این اتفاق می‌تواند به نفع صادرات کشور باشد ولی همانطور که گفتم سوء مدیریت دقیقا مانند ترمز برای این اتفاق عمل کرده است. بارها در جلسات اعلام کرده‌ایم حالا که اقتصاد ایران هزینه‌ای سنگین به دلیل نوسان‌های ارزی پرداخته ولی صادرات جذابیت بیشتری به خود دیده حداقل اجازه دهید با حذف قوانین دست‌وپاگیر و تسهیل امور منافع حاصل از صادرات به اقتصاد ایران باز گردد. ولی هیچ توجهی به گفته‌های کارشناسان و فعالان بخش خصوصی نشده است.
• آیا بخشنامه ارزی اخیر در کاهش انگیزه‌های صادراتی دخیل بوده است؟
دقیقا منظور من همین است. آیا تابحال از خودتان سئوال کرده‌اید چرا باید صادر کننده‌ای که با دهها مشکل و نگرانی کالایی را به خارج از مرزها صادر کرده دلار حاصل از صادراتش را با نرخ 4200 تومان بفروشد؟ این سیاست اشتباه نیست؟ واقعا مسئولان فکر می‌کنند با روش می‌توانند بازار را کنترل کرده و صادرات غیر نفتی را رونق بخشند؟ خیر این تنها نتیجه سطحی نگری و سوء مدیریت است که باز به آن اشاره می‌کنم.
• این بخشنامه که با ایجاد بازار ثانویه ارز تقریبا منتفی شده است، چطور شما هنوز نگران هستید؟
بله؛ تازه مسئولان پی به دستاورد سیاست‌های اشتباه قبلی خود برده‌اند ولی نکته قابل توجه این است که در همین بازار نیز ابهام‌های گسترده‌ای برای صادرکنندگان وجود دارد که می‌تواند نتایج منطقی آن را با مشکل مواجه کرده و دوباره تکرار همان اشتباه در اقتصاد کشور تجربه شود. بهتر است مسئولان ابتدا نسبت به برطرف کردن همه ابهام‌ها اقدام می‌کردند بعد چنین سیاستی را اجرایی می‌کردند. امروز نه آموزش دقیق انجام شده، نه دوره تحویل ارز مشخص است، نه اصولا حجم بالایی از ارز قرار است در این بازار مبادله شود به این دلیل که بخش عمده ارز صادراتی ایران میعانات گازی و محصولات پتروشیمی است که از این قانون مستثنی شده‌اند.
• بنظر شما مشکلات صادراتی ایران چند درصد به تحریم‌ها مربوط می‌شود؟
تحریم‌ها که هنوز اعمال نشده‌اند که بخواهیم درباره تاثیرگذاری آن سخن بگوییم، اما همانطور که قبلا اشاره کردم سوء مدیریت‌های موجود می‌تواند اثرات تحریم‌ها در اقتصاد کشورمان دوچندان کند. بدون تردید تحریم‌ها تاثیرگذار است اما من به عنوان یک فعال اقتصادی و رئیس کمیسیون صادرات اتاق براین باورم که تحریم‌های خارجی بسیار کمتر از خودتحریمی‌ها و فضای نا مناسب کسب و کار در اقتصاد ایران تاثیرگذار هستند.
• منظور شما از خود تحریمی‌ چیست؟
اجازه دهید اینگونه پاسخ بدهم که وقتی مسئولان در شرایط مختلف اقتصادی بدون استدلال منطقی و اصول علمی تصمیم‌گیری می‌کنند نتیجه فقط ضربه زدن به اقتصاد و تولید است. امروز بسیاری از مدیران و مسئولان اقتصادی دولت علی‌رغم اینکه بارها اعلام کرده‌اند برای همه شرایط آمادگی دارند درگیر روزمرگی شده‌اند و همین عاملی شده برای تعدد تصمیم‌ها و سیاست‌گذاری‌های اشتباه در اقتصاد کشورمان. از این رو وقتی تعداد تصمیم‌گیری‌های اشتباه بالا باشد و دائم بخشنامه‌های غیر کارشناسی صادر کنیم قطعا اقتصاد زمینگیر شده و گردابی شکل خواهد گرفت که رهایی از آن هزینه بسیار بالایی برای کشور ایجاد می‌کند.
• پیشنهاد شما چیست؟
بارها در این زمینه صحبت شده که شاید بتوان گفت موضوع تقریبا بی‌ارزش شده اما بازهم تکرار می‌کنم تنها راه نجات از این شرایط استفاده از تجربه بخش خصوصی واقعی در تصمیم‌گیری‌های کلان است. درحالی که امروز مدیران – آنهم مدیران بی‌تجربه- پشت درهای بسته برای اقتصاد کشورمان تصمیم‌گیری می‌کنند و در نهایت نتیجه همان می‌شود که امروز می‌بینیم.
عماد عزتی / جام جم آنلاین