افتادگی لگن کودکان را جدی بگیرید

مفصل لگن در سه ماهه اول دوره جنینی شکل می‌گیرد و بتدریج تکامل پیدا می‌کند. در سه ماهه آخر دوره جنینی وزن کودک بتدریج از حدود 800 گرم به 5/3 کیلوگرم می‌رسد و در نتیجه محیط برای جنین تنگ‌تر می‌شود. همین حالت فشردگی همراه با شلی رباط که جنبه ارثی دارد یکی از عواملی است که می‌تواند در فرآیند شکل‌گیری طبیعی مفصل لگن اختلال ایجاد کند.

به طور خلاصه دو عامل زیر سبب می‌شوند تا مفصل لگن شکل طبیعی به خود نگیرد:

زمینه ارثی و ژنتیک مثل شلی رباط‌ها و مفاصل

طرز قرار گرفتن جنین و فشارهای وارده به آن

در چنین شرایطی سر استخوان‌های ران یا کاملا از حفره خارج می‌شوند یا در حالت نزدیک شدن به سمت خارج قرار می‌گیرند (در این خصوص اصطلاح دیسپلازی را به کار می‌بریم که می‌تواند از یک نیمه دررفتگی تا دررفتگی کامل باشد).

تشخیص دیسپلازی هیپ در ابتدا با معاینه و در صورت تشخیص پزشک و برای انجام معاینه دقیق‌تر با استفاده از وسایل کمک‌تشخیصی مثل سونوگرافی در چهار ماهه اول یا رادیوگرافی بعد از چهار ماهگی انجام می‌شود.

زمان طلایی را از دست ندهید

ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که آیا همه موارد دیسپلازی یا همان افتادگی لگن در هفته‌های اول قابل تشخیص است؟ در ابتدا باید بگوییم همه موارد فقط با معاینه قابل تشخیص نیست. درست است که حتی نمونه‌هایی از بیماری دیسپلازی با وجود انجام سونوگرافی هم تشخیص داده نمی‌شوند، اما برای تشخیص بهتر انجام سونوگرافی در بعضی کشورها برای همه نوزادان ضروری است و به طور کلی آزمایش سونوگرافی در بیشتر کشورها در نوزادانی‌که همراه با یک عامل مساعدکننده متولد می‌شوند، اجباری است.

انجام سونوگرافی در شرایطی ضروری تلقی می‌شود که نوزادانی همراه با یک یا دو قل دیگر متولد می‌شوند یا در رحم مادر فشاری را متحمل شده‌اند‌. همچنین در مادرانی که زخمی در رحم، رحم دوشاخه، فیبرم بزرگ یا مایع کم آمنیوتیک اطراف جنین دارند، انجام سونوگرافی برای تشخیص دررفتگی لگن نوزاد الزامی است .

هریک از عوامل گفته شده می‌توانند سبب شوند تا سر استخوان‌های ران داخل حفره مربوط یا اصلا بدرستی سرجایش قرار نگیرد یا تا حدودی بیرون باشد.

تشخیص بموقع را جدی بگیرید

درمان به محض تشخیص داده شدن شروع می‌شود. در یک کلام بیماری دیسپلازی هرچه زودتر تشخیص داده شود، نتیجه درمان بهتر است. با تشخیص بموقع از زمان تولد تا شش ماهگی و درمان غیرجراحی که بستن لگن را میسر می‌کند می‌توان لگن را در وضع مناسب قرار داد.

اما بعد از شش ماهگی درمان کمی پیچیده‌تر می‌شود و به جراحی پا یا جا انداختن نیاز دارد که انجام این مراحل درمان مستلزم بیهوشی است. حتی در این مرحله هم جراحی با بالا رفتن سن دشوارتر می‌شود. معمولا تا 18ماهگی جراحی شامل بافت نرم است و بعد از آن عمل استخوانی لازم است.

علائمی که پنهان‌ هستند

در ماه‌های اول بعد از تولد ممکن است علائم زیادی که نظر والدین را جلب کند، وجود نداشته باشد، و‌لی هرچه سن شیرخوار بیشتر شود علائم هم بیشتر می‌شوند. شایع‌ترین علامت در مواردی که یک طرف محدودیت باز‌شدن در اندام تحتانی از هم (‌از هم دور شدن) دارد، اختلاف طول دو اندام است که با افزایش سن بیشتر می‌شود. علامت دیگر بعد از راه افتادن است که کودک می‌لنگد و در حالت اختلال یکطرفه، با کوتاهی پا همراه است و در اختلال دو طرفه لنگیدن مخصوص اندامی است که روی زمین قرار می‌گیرد و تنه به همان طرف منحرف می‌شود.

علت‌های دیگر هم دخیل‌ هستند

از مشکلات مربوط به لگن نوزادان بعد از تولد که معمولا نادر است یکی ناهنجاری‌های مربوط به کوتاه بودن استخوان ران است که درجات مختلفی دارد و به درمان‌های جراحی مقعدی نیاز است.

در نوزادان بخصوص نوزادان نارس به علت مقاومت کم، بیشتر احتمال ابتلا به عفونت‌های لگن وجود دارد. این بیماری گرچه نادر است، ولی بسیار اهمیت دارد و تشخیص بموقع بسیار در روند درمان تاثیرگذار است. عفونت مفصل هیپ در نوزادان بیماری اورژانس محسوب می‌شود که باید به محض تشخیص درمانش شروع شود. در بیشتر موارد درمان قطعی جراحی است که هر چقدر زودتر و در 24 ساعت اول انجام شود، نتیجه بهتر به دست می‌آید. تشخیص و درمان دیرهنگام باعث تخریب ران و استخوان لگن می‌شود.

نیلوفر جامه‌بزرگی