تفاوت پرخاشگری و جرات ورزی در کودکان

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگان جوان، مریم عماد علی کارشناس ارشد روانشناسی کودکان در خوزستان، گفت: بسیاری از افراد از پرخاشگری یا جرات ورزی کودک یک برداشت مشابه دارند، به این معنا که اگر فرزند آن‌ها پرخاشگری نشان می‌دهد، والدین و اطرافیان آن را به جرات داشتن برداشت و اگر کودکی جرات زیادی دارد آن را پرخاشگری استنباط می‌کنند.

او افزود: باید بدانیم که جرات ورزی و پرخاشگری به یک معنا نیستند و جرات ورزی دفاع از تعلقات مانند منع کردن کودک از اینکه کسی به اسباب بازی های او دست بزند، است، این در حالی است که پرخاشگری رفتاری منفی بوده که به دیگران آسیب می رساند.

عماد علی بیان کرد: پرخاشگری تا حدی می‌تواند شدید باشد که سبب آسیب به دیگران شده و آن را با کتک زدن، لگد زدن و حتی گاز گرفتن نشان دهد، همچنین می‌تواند به صورت لفظی باشد و آن را با فریاد زدن و ناراحت کردن دیگران بروز داده و در نهایت حتی به صورت تجاوز به حقوق دیگران مثل چیزی را به زور گرفتن باشد.

کارشناس ارشد روانشناسی کودکان در خوزستان اظهار داشت: پرخاشگری در کودکان کوچک بیشتر از نوع وسیله‌ای است، به این معنا که آن‌ها از یکدیگر اسباب بازی می‌قاپند و یکدیگر را هل می‌دهند تا وسیله ای را که می‌خواهند، به دست آورند، البته به ندرت اتفاق می‌افتد که کودکان بخواهند به کسی آسیب برسانند یا از روی عصبانیت دست به پرخاشگری بزنند.

جرات ورزی به معناست؟

او در تشریح جرات ورزی گفت: کسی که از حق خود دفاع می‌کند با جرات است نه پرخاشگر و نباید به آن‌ها به عنوان فردی پرخاشگر نگاه کرد، داشتن جرات و جلوگیری از تجاوز دیگران به حقوق و گرفتن حق از اطرافیان رفتار مثبتی است که می‌تواند در حد مطلوب به پیشرفت فرد در آینده کمک کند.

عمادعلی تصریح کرد: کودکان وقتی به سال‌های مدرسه نزدیک می‌شوند پرخاشگری آن‌ها هم تغییر می‌کند، یعنی وقتی که پرخاشگری ابراز می‌شود بیشتر خصمانه است و کمتر وسیله ای، به این معنا که کودک برای به دست آوردن هدف‌های وسیله‌ای کمتر از کتک زدن دیگران استفاده می‌کند، ولی وقتی به کسی حمله لفظی یا بدنی می‌کند بیشتر امکان دارد که با قصدی خصمانه این کار را انجام دهد.

پرخاشگری چه زمانی بروز می‌کند؟

او بیان داشت: هر چند سطح پرخاشگری کودکان از موقعیتی با موقعیت دیگر فرق می‌کند، ولی کودکان از لحاظ تداوم رفتار پرخاشگرانه در طول زمان با هم فرق دارند. کودکان هنگامی که با وقایع تنش زا مثل جدایی پدر و مادر یا به دنیا آمدن خواهر یا برادر جدید روبرو می‌شوند بیشتر پرخاشگر می‌شوند.

مریم عماد علی ادامه داد: اگر پرخاشگری شدید بیش از چند ماه طول بکشد، غالبا نشان دهنده تداوم داشتن این الگوی رفتار است و زمانیکه در حد معمول بروز کند کمتر جای نگرانی دارد، به ویژه در سال‌های پیش از مدرسه شاید این اندازه پرخاشگری صرفا نشان دهنده این باشد که کودک می‌خواهد انواع مختلف واکنش متقابل اجتماعی را داشته باشد.

پرخاشگری در کدام جتس بیشتر است؟

این کارشناس ارشد روانشناسی کودکان اظهار کرد: پسر‌ها پرخاشگر‌تر از دختر‌ها هستند و این تفاوت در اغلب فرهنگ‌ها و تقریبا در همه سنین دیده می‌شود، همچنین پسر‌ها بیشتر از دختر‌ها پرخاشگری بدنی و لفظی دارند و از سال دوم زندگی کودک این تفاوت‌ها آشکار خواهد شد، البته باید به این نکته توجه داشت که پرخاشگری کودک بعد از ۱۸ ماهگی به وجود می‌آید و قبل از آن اثری نیست، ضمن اینکه پسر‌ها وقتی کسی مزاحم کارهایشان می‌شود تلافی می‌کنند.

چگونه با کودک پرخاشگر رفتار کنیم؟

عماد علی در پاسخ به این پرسش که چگونه با کودک پرخاشگر رفتار کنیم؟ گفت: والدین و اطرافیان باید خونسردی خود را حفظ کنند، چراکه فریاد زدن و کتک زدن و یا برچسب بچه بد به کودک تغییر مثبتی در رفتارش ایجاد نمی‌کند، بلکه شیوه جدیدی از رفتار پرخاشگرانه را به او نشان می‌دهد.

او افزود: باید برای کودک قانون بگذاریم، او باید به صورت روشن و دقیق بداند کدام رفتار مجاز و کدام رفتار غیر مجاز است، ضمن اینکه باید به قوانین پایبند باشیم، حتی اگر کسی از کودک مواظبت می‌کند آن‌ها هم از این قوانین آگاه باشند و به آن‌ها عمل کنند، همچنین باید بلافاصله به رفتار کودک بازخورد نشان دهید، یعنی کودکی که گاز می‌گیرد یا کتک می‌زند باید بفهمد کارش اشتباه بوده و از بازی اخراج شود و هر وقت آماده بازی بود به بازی برگردد، یعنی بین رفتار کودک و بازخورد که به او می‌دهید فاصله ایجاد نشود.

عماد علی بیان کرد: به کودک راه بهتری برای برون ریزی خشم خود نشان دهیم، از تقویت پرخاشگری خودداری کرده و از تنبیه بدنی استفاده نکنیم و زمانیکه کودک رفتار‌های مثبت و خوب نشان می‌دهد، او را تشویق کنیم.