به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از روزیاتو، حزب نازی کشتار و تخریبی را در جهان سبب شد که نمونه اش تا پیش از جنگ جهانی دوم دیده نشده بود. اما آن ها این کارها را به تنهایی انجام ندادند زیرا بسیاری از کمپانی های مشهور و رهبران بازار دنیای مدرن فعالانه در پروژه های حزب نازی در دهه ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ مشارکت داشتند، در حالی که برخی از آن ها تامین کننده ماشین آلات و تجهیزات جنگی دولت آلمان نازی بودند که برای کشتن میلیون ها انسان به کار گرفته شدند. همچنین یکی از بهترین معروف ترین و محبوب ترین نوشیدنی های گازدار جهان در ابتدا برای بازار آلمان نازی ساخته شده بود که سازنده آن هنوز هم در بازارهای جهانی فعال است.
جالب تر از آن اینکه هیتلر خود پرفروش ترین خودرو تولید انبوه شده جهان را طراحی کرده بود. اگر چه باید گفت که برخی از کمپانی هایی که در این فهرست به آن ها اشاره می شود اصالتاً آلمانی هستند و بدین ترتیب همکاری آن ها با آدولف هیتلر و حزب نازی قابل درک است، برخی نیز کمپانی های خارجی هستند. کمپانی های سوییسی و آمریکایی بودند که در طول جنگ جهانی دوم به همکاری تجاری با آلمان نازی ادامه داده و حتی محصولات و تجهیزات جنگی برای ورماخت تولید کردند.
شاید مشهورترین مورد همکاری کمپانی های مشهور با نازی ها، همکاری کمپانی Hugo Boss برای طراحی و تولید یونیفرم های اس اس و جوانان هیتلری از سال ۱۹۳۲ به بعد باشد. این قرارداد به Hugo Boss کمک کرد که از یک کسب و کار کوچک به یک برند جهانی در طول دهه ۱۹۳۰ تبدیل شود. برند خاص لباس های سیاه براق این کمپانی در واقع برای جذب احترام عامه مردم آلمان نسبت به نظامیان طراحی شده بود. بسیاری از این یونیفرم ها با استفاده از نیروی کار زندانیان و اسرای جنگی تولید شده بود. هوگو باس خود عضو حزب نازی بوده و پسرش، سیگفرید، نیز در سخنانی مشهور در سال ۱۹۹۷ گفت: «البته که پدرم به حزب نازی تعلق داشت. اما آن دوران چه کسی عضو حزب نازی نبود؟».
کمپانی خودروسازی فولکس واگن رقابت نزدیکی با هوگو باس برای داشتن نزدیک ترین رابطه تجاری با حزب نازی و آدولف هیتلر داشت. نه تنها این نازی ها بودند که خودرو معروف Beetle را طراحی کردند بلکه هیتلر خود نامگذاری پرفروش ترین خودرو تمام دوران را انجام داد. پیشوا می خواست خودرویی مقرون به صرفه، زمخت و قوی و البته دارای ظاهری شبیه سوسک بسازد که به «خودرو مردم» تبدیل شود، عبارتی که فولکس واگن به همان شکل آن را به انگلیسی ترجمه کرد. از این رو هیتلر از فردیناند پورشه، مغز متفکر کمپانی تولید خودروهای لوکس پورشه، خواست تا یکی از این خودروها را برای وی بسازد. در طول جنگ جهانی دوم، تقریباً ۸۰ درصد از کارگران کمپانی فولکس واگن برده هایی بودند که اکثر آن ها در کارخانه فولکس واگن در اشتوتگارت کار می کردند. حتی کار به جایی رسید که فردیناند پورشه از هاینریش هیملر درخواست کرد تا زندانیان کمپ آشوویتز را برای تولید خودرو در اختیار او قرار دهد. طراحی و ساخت خودرو Herbie که یکی از مشهورترین خودروهای جهان و مورد علاقه دنیای سینما و بازیگران بود در واقع ایده آدولف هیتلر بود.
همه می دانند که فرمول ترکیبی نوشیدنی خاص کوکاکولا چنان سری است که تنها چند نفر از آن مطلع هستند، پس بخش آلمان این کمپانی بعد از قطع شدن تدارکات خود بدنبال ورود ایالات متحده به جنگ جهانی دوم، چگونه به این مسئله واکنش نشان داد؟ خب در واقع آن ها یک نوشیدنی جدید خلق کرده و نامش را فانتا گذاشتند. در واقع این نوشیدنی لیمویی در ابتدا برای نازی ها و تمام مردم آلمان در طول جنگ جهانی دوم تولید شده بود. مقامات ارشد حزب نازی از کوکا کولا متنفر بودند اما مزه آن مردم کشور را شیفته خود کرده بود و به همین دلیل رییس کمپانی کوکا کولا در آلمان می خواست تولید این نوشیدنی محبوب در صدها کارخانه که در سراسر آلمان پراکنده بودند برقرار بماند. بدین ترتیب مکس کیت با آدولف هیتلر و مقامات ارشد حزب نازی مذاکره کرد تا کوکا کولا بتواند مقادیر بیشتری نسبت به گذشته شکر دریافت کند و او از محصولات موجود در کشور برای تولید یک نوشیدنی کاملاً جدید استفاده نماید. بدین ترتیب فانتا به نوشیدنی محبوب نازی ها تبدیل شد.
این غول عرصه عکاسی جهان چهره ای بسیار دور از یک چهره بی نقص دارد. رابطه و نزدیکی کداک با یکی از مشاوران اقتصادی مورد اعتماد آدولف هیتلر به نما ویلهلم کپلر، باعث شده بود که این کمپانی آمریکایی به طور مرتب کارگردان یهودی را اخراج کرده تا کسب و کارهای آمریکایی بتوانند همچنان از سود تجارت با آلمان نازی برخوردار باشند. این کمپانی همچنین از زندانیان و اسرای جنگی برای کار در کارخانه های خود در آلمان استفاده کرده و علاوه بر چاشنی، دیگر ابزارهای انفجاری برای ماشین جنگی نازی ها تولید می کرد. در واقع روابط کپلر با کمپانی کداک چنان قوی و نزدیک بود که سرویس های امنیتی ایالات متحده از عنوان «مرد کداک» برای وی استفاده می کردند.
کمپانی آمریکایی جنرال موتورز که حتی توسط بازماندگان هولوکاست به خاطر کمک به نازی ها از طریق استفاده از نیروی کار زندانیان به دادگاه کشانده شد نیز به تولید ماشین آلاتی کمک کرد که آلمان نازی از آن ها برای اجرای تاکتیک های جنگی خلاقانه اما ویرانگر خود استفاده کرد: blitzkrieg یا «جنگ صاعقه ای». کامیون های Blitz در کارخانه جنرال موتورز در آلمان تولید شده و پیش از حمله های سنگین به کشورهایی مانند لهستان، فرانسه و شوروی در اختیار ارتش ورماخت قرار گرفتند. نکته جالب اینکه آلبرت اشپیر به عنوان وزیر تجهیزات و تولیدات جنگی آلمان نازی به خاطر تولید لاستیک خاص تولیدی کمپانی جنرال موتورز از این کمپانی آمریکایی تمجید کرده و مدعی شد که نقش مهمی در کمک به سیاست جنگ صاعقه ای ورماخت داشته است.
با شروع جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۹، کارخانجات جنرال موتورز تولید هواپیماهای جنگی و کامیون های نظامی را آغاز کردند، چیزی که گزارشات سرویس های اطلاعاتی ایالات متحده از آن به عنوان «ستون فقرات سیستم حمل و نقل ارتش آلمان» یاد می کردند. کمپانی جنرال موتورز چنان به سیاست های آدولف هیتلر بی اعتنا بود که وقتی در سال ۱۹۳۹، ارتش آلمان نازی به چکسلواکی حمله کرد، آلفرد سولان رییس جنرال موتورز اعلام کرد: «رفتار نازی ها نباید نگرانی مدیریت جنرال موتورز باشد». در واقع این کمپانی سود خود را به جان مردم ترجیح داده بود.
همانند رفقای آمریکایی شان در زمینه تولید خودرو، کمپانی فورد نیز نقش مهمی در تولید تجهیزات و خودروهای نظامی برای ماشین جنگی آلمان نازی داشت. این کمپانی نیز که بعد از پایان جنگ جهانی دوم توسط بازماندگان هولوکاست به خاطر استفاده از زندانیان در کارخانه های خود به دادگاه کشانده شد، در جریان جنگ جهانی دوم از طریق تولید خودروهای نظامی برای دو طرف (متحدین و متفقین) کسب سود می کرد. کمپانی فورد بین سال های ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۳ سالانه تقریباً ۵۰,۰۰۰ پوند برای تداوم تولید کالاها برای آلمان پول اضافه دریافت می کرد.همچنین هنری فورد، موسس کمپانی فورد، یکی از قهرمانان هیتلر به شمار می رفت.
نام او در کتاب «نبرد من» که بیانیه سیاسی او به شمار می آید برده شده و نشان صلیب بزرگ عقاب آلمان به عنوان بالاترین جایزه آلمان نازی را برای یک دیپلمات و چهره خارجی دریافت کرد. مهم تر اینکه پیشوا عکسی از هنری فورد را روی میز کار خود داشت و این موضوع نشان از جایگاه فورد در نزد رهبر آلمان نازی داشت. همچنین آدولف هیتلر در سال ۱۹۳۱ از هنری فورد به عنوان یکی از کسانی که برایش الهام بخش و الگو بوده یاد کرد. جالب اینکه هنری فورد نیز به شدت از یهودیان بیزار بود و این باور خود را پنهان نمی کرد.
کمپانی زیمنس به عنوان یک کمپانی آلمانی دیگر که رابطه ای نزدیک با حزب نازی داشت از زندانیان و به طور ویژه یهودیان برای ساخت سالن های گاز استفاده می کرد، همان سالن هایی که بسیاری از یهودیان را به کام مرگ فرستاد. کمپانی زیمنس که اکنون بزرگ ترین کمپانی مهندسی در اروپاست، در آن دوران عمدتاً محصولات مرتبط با حوزه انرژی و تجهیزات پزشکی تولید می کرد اما در طول جنگ جهانی دوم در ساخت تجهیزاتی که برای ساخت سالن های گاز لازم بودند نقش مهمی ایفا کردند. آن ها همچنین تجهیزات ارتباطی و مخابراتی، زیرساخت های ریلی و تولید برق مورد نیاز نازی های را تامین کرده که باعث شد کمپانی زیمنس به مهم ترین کمپانی همکار برای نازی ها تبدیل شود. علاوه بر این، این کمپانی در سال ۲۰۰۱ تلاش کرد یک اجاق گازی به نام Zyklon را معرفی کند در حالی که نام این محصول شباهت زیادی به گاز زیکلون بی داشت که توسط نازی ها برای کشتن هزاران نفر در جریان هولوکاست مورد استفاده قرار گرفته بود.
با در اختیار داشتن بیش از ۵۰,۰۰۰ زندانی و اسیر جنگی در طول جنگ جهانی دوم که نیروی کار برده وار بودند، کمپانی بی ام دبلیو از رژیم نازی منتفع می شد. در حالی که سود مالکان کمپانی به خاطر تولید قطعات موتورسیکلت و موتورهای BMW 132 به کار گرفته شده در هواپیماهای جنگی آلمان در حال افزایش بود، هزاران کارگر این کمپانی به خاطر شرایط نامساعد کاری و شیفت های طولانی کاری جان باختند. نکته دردناک تر این که کمپانی بی ام دبلیو پس از اعلام قوانین ضدیهودی در آلمان توانست بیشترین سهم را در مورد در اختیار گرفتن کسب و کارهای یهودیان داشته باشد. با استفاده از دارایی ها و کسب و کارهای غصب شده متعلق به یهودیان، کمپانی بی ام دبلیو ماشین آلاتی ساخت که نقش مهمی در فتح اروپای شرقی توسط ارتش آلمان و کشته شدن تعداد بیشتری از یهودیان داشت.
شاید شما هم اسم آلیانز را شنیده باشید اما ندانید دقیقاً چیست. این کمپانی فعال در عرصه تجارت و بیمه که در مونیخ مستقر است حق نامگذاری ورزشگاه خانگی دو باشگاه اصلی شهر، بایرن مونیخ و مونیخ ۱۸۶۰ را در اختیار داشته و بازی های خانگی این دو تیم در ورزشگاه آلیانز آرنا برگزار می شود. علاوه بر حمایت مالی از کمپ آشوویتز، کرت اشمیت به عنوان مدیرعامل کمپانی آلیانز، وزارت اقتصاد رایش سوم را نیز بر عهده داشت. بدین ترتیب جای تعجب نداشت که سرمایه های بزرگی به طور مستقیم در اختیار این کمپانی قرار داده می شد. بعد از پایان جنگ جهانی دوم، این کمپانی از پرداخت بیمه به بازماندگان هولوکاست خودداری کرد با این ادعا که هیچ سندی وجود ندارد یهودیان کشته شده در اردوگاه های سراسر آلمان کشته شده باشند. بدین ترتیب کمپانی آلیانز به شدت از هولوکاست سود برد هر چند سال ها بعد برخی از بیمه های قربانیان هولوکاست را به بازماندگانشان پرداخت کرد.
در سال ۱۹۴۱، ماشین های تجارت بین المللی (IBM) در حال رصد تحرکات یهودیان در سراسر هلند بودند تا اطمینان یابند که این افراد دستگیر شده و در نهایت به اردوگاه های مرگ فرستاده شوند. کمپانی IBM که از زمان رسیدن آدولف هیتلر به قدرت در سال ۱۹۳۳ برای وی و دولتش تجهیزات تیه می کرد، در سال های جنگ برنامه های آموزشی برای تعلیم افسران اس اس به منظور فیلتر کردن، انتقال و در نهایت اعدام یهودیان و دیگر اقلیت های مغضوب راه اندازی کرد. این تکنولوژی آمریکایی باعث شد که آلمانی ها به کارآمدترین اپراتورها در دوران جنگ جهانی دوم تبدیل شوند و این موضوع باعث شد نازی ها در صدر دریافت کنندگان سوخت قرار گرفته، بهترین و کارآمدترین سلاح ها را داشته و قطارهایشان همیشه سر ساعت حرکت کنند. علاوه بر همه این ها، در سپتامبر ۱۹۳۹، نیوییورک تایمز گزارش داد که سه میلیون یهودی لهستانی از این کشور اخراج شده و به کارخانه آی بی ام در آلمان منتقل خواهند شد تا برای تولید تعداد بیشتر ماشین های الفبایی ساز سریع به کار گرفته شوند.
به عنوان بزرگ ترین ناشر کتاب های عمومی در جهان، کمپانی رندوم هاوس در انتشار برخی از محبوب ترین رمان های تاریخ نقش مهمی داشته است اما چیزی که کمتر مورد توجه قرار می گیرد این است که کمپانی رندوم هاوس نقش مهمی در ماشین تبلیغاتی و پروپاگاندایی هیتلر داشت. جوزف گوبلز که وزیر پروپاگاندای رایش سوم بود از کمپانی برتلزمان ای جی که کمپانی مادر رندوم هاوس بود برای چاپ میلیون ها پوستر و کتاب پروپاگاندایی نازی ها، از جمله کتاب Serialisation and Euthanasia: A Contribution To Applied Christian Ethics و آثار ویل وسپر که یکی از چهره های اصلی کتاب سوزان سال ۱۹۳۳ در آلمان بود، استفاده می کرد. علاوه بر این، رندوم هاوس را باید همراه با زیمنس در کنار کمپانی های مرتبط با حزب نازی قرار داد که بعدها به اعتبار خود لطمه زدند زیرا این کمپانی در سال ۱۹۷۷ تعریف دیکشنری وبستر از واژه «نازی» را بدین شکل تغییر داد: «شخصی که به شکلی دیوانه وار به کنترل یک فعالیت یا کار خاص یا غیره علاقه داشته یا به دنبال آن است؛ مانند نازی سوپ».
کمپانی نستله که هیچگاه به دور ماندن از جنجال علاقه ای نداشت، در سال ۲۰۰۲ خوستار بازپرداخت بدهی ۶ میلیون دلاری کشور اتیوپی شد در حالی که این کشور در قحطی و گرسنگی بی سابقه ای به سر می برد و این موضوع موجب بایکوت شدن فرمول غذای کودک این کمپانی و تمسخر شدنش در عرصه جهانی گردید. همچنین پس از اینکه در سال ۲۰۰۵ فاش شد که نستله محصولات قهوه را از مزارعی تامین می کند که کودکان در آن ها به اجبار به کار گرفته می شوند، بسیاری از مردم از خرید محصولات این کمپانی سر باز زدند. بدتر از همه اینکه در سال ۲۰۰۰ کمپانی نستله که در سوییس مستقر است تنها ۱۴.۵ میلیون دلار برای جبران خسارت های وارده به بازماندگان هولوکاست که در دوران جنگ جهانی دوم مجبور به کار اجباری شده بودند پرداخت کرد.
در واقع نستله اعتراف کرد در سال ۱۹۴۷ یک کمپانی به نام Maggi خریداری کرده بود که از نیروی کار مجانی دوران حکومت نازی ها نهایت سود را برده بود. علاوه بر این، نستله در سال ۱۹۳۹ به حزب نازی مستقر در سوییس کمک مالی کرده و به این حزب یاری رسانده بود تا پایگاه محکمی در کشورهای اروپای مرکزی داشته باشد. دولت آلمان نیز این خوش خدمتی های نستله را جبران کرده و قراردادهای پرسودی با نستله برای تامین شکلات برای ارتش خود بستند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد