فناوری‌ های دور زدن فراموشی

 اما اگر روزی برسد که همین توانمندی بدیهی را از مغزمان بگیرند، زندگی چطور پیش خواهدرفت؟ تحلیل رفتن تدریجی توان شناختی و زوال مغز (Dementia) که معمولا با افزایش سن یا برخی آسیب‌های مغزی به شکل بیماری‌هایی از جمله آلزایمر بروز پیدا می‌کند، می‌تواند تا حدزیادی بر کیفیت زندگی افراد اثرگذار باشد.

در حال حاضر بیش از نیم‌میلیون نفر در دنیا به آلزایمر مبتلا هستند و بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت این عدد تا سال ۱۴۲۹شمسی/ ۲۰۵۰ میلادی به ۱۵۲میلیون نفر افزایش خواهدیافت. به دلایل گوناگونی با وجود پیشرفت‌های متنوع حوزه پزشکی، آلزایمر همچنان بدون درمان قطعی باقی‌مانده و ابتلا به آن با روند افزایشی روبه‌روست.

با این حال این روزها با پیشرفت‌های روزانه دنیای فناوری، تلاش‌های زیادی برای جلوگیری از وابستگی و کاهش کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در حال پیگیری است که می‌تواند تحمل شرایط این بیماری را برای خود فرد و اطرافیانش به مراتب آسان‌تر کند.

در ادامه و در هفته جهانی «آگاهی از مغز» (۹ تا ۱۵ اسفند) پنج دستاورد مهم دنیای فناوری را بررسی می‌کنیم که به بهبود کیفیت و کاهش استرس افراد مبتلا به آلزایمر و اختلال شناختی کمک کرده‌است. برگرفته از : scie.org.uk ، aal-europe.eu ، interregeurope.eu

ابزارهای نظارت خانه از راه دور

انتقال افراد مبتلا به آلزایمر به مراکز نگهداری تمام‌وقت مانند خانه‌ های سالمندان، می‌تواند آسیب‌های جدی به آنها وارد کرده و تشدید روند بیماری‌شان را موجب شود.

به همین علت بهتر است تا حد امکان این افراد در منزل خودشان نگهداری شوند. از این رو ابزارهای نظارتی می‌توانند امکان خوبی به نزدیکان بیمار یا حتی فرد مراقب بدهد که در هر لحظه بتوانند از سلامت و حال عزیزشان مطلع شوند.

فناوری‌های جدید در این حوزه فقط به نصب دوربین‌های مداربسته ختم نمی‌شود، بلکه راه‌های ارتباطی آسانی را برای برقراری ارتباط مداوم میان فرد بیمار و اعضای خانواده‌شان از راه ارتباط صوتی یا نوشتاری فراهم می‌کنند.

همچنین می‌توانند با ارتباطی که با مراکز درمانی و اورژانس دارند، بر اساس تنظیماتی در مواقع اضطرار «علامت هشدار» ارسال کرده یا امکان ارسال پیام کمک را برای فرد در مواقع ضروری تسهیل کنند.

همچنین نوع دیگری از این محصولات با به خاطرسپاری عادت‌های روزانه فرد، می‌تواند به‌صورت خودکار به‌اعضای خانواده یا مراکز درمانی در صورت بروز هر نوع مغایرت نگران‌کننده‌ای هشدار ارسال کند.

به‌علاوه این ابزارها می‌توانند برخی موارد مانند مصرف دارو یا انجام نرمش‌های روزانه را به فرد یادآوری کند یا حتی اگر شرایط جوی تغییر کرد، به فرد یادآوری کنند پنجره‌ها را ببندد.

علاوه بر این، استفاده از ابزارهای پیشرفته مکان‌یابی فرد این روزها به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های افراد مبتلا به زوال‌عقل و آلزایمر پاسخ داده‌است. به این ترتیب نزدیکان فرد قادر خواهند بود از موقعیت مکانی بیمار مطمئن شوند و از طرفی اگر بیمار به مناطق پر‌خطر تردد کنند پیام هشدار برای اعضای خانواده یا پرستار ارسال شود.

مدیریت فناورانه مصرف دارو

مصرف سر وقت داروهای تجویزی از معضلات افرادی است که با بیماری فراموشی و آلزایمر درگیرند. به همین علت شاهد توسعه فناوری‌های متنوعی هستیم که برای یادآوری این موضوع و همچنین سایر فعالیت‌های روزانه‌ای که ممکن است فراموش شوند، می‌توانند به افرادی که در مراحل ابتدایی یا نیمه‌پیشرفته بیماری قرار دارند کمک کنند.

نرم‌افزارهایی با کاربری ساده برای ثبت یادآورهای دیجیتال صوتی، تصویری یا نوشتاری، همچنین جعبه‌های داروی هوشمند که برای چند نوع دارو در زمان‌های مختلف شبانه‌روز قابل برنامه‌ریزی هستند، از جمله مواردی است که می‌تواند بار این نگرانی را برای بیماران و اطرافیان کاهش دهد.

ربات‌های مراقب

این روزها شاهد توسعه چشمگیر ربات‌های اجتماعی با اهداف گوناگون از جمله مراقبت و معاشرت با بیماران هستیم.

وجود ربات‌های هوشمند در کنار افراد مبتلا به بیماری آلزایمر علاوه بر انجام برخی تمرین‌های کمک‌کننده، به تقویت حافظه و توان شناختی افراد می‌تواند تا حد زیادی از نگرانی‌های اطرافیان این بیماران برای تنها ماندن بیمارانشان بکاهد.

این فناوری اکنون با تلاش متخصصان توسعه ربات‌های اجتماعی در کشور ما نیز در حال پیشرفت است و بعید نیست به زودی شاهد عرضه این ربات‌ها در بازار باشیم. توسعه این فناوری در سال‌های آتی که جمعیت سالمندان کشور رو به افزایش خواهد گذاشت می‌تواند تا حد زیادی از نگرانی‌های مراقبت سالمندان بکاهد.

با وجود این نباید فراموش کنیم حتی ربات‌های اجتماعی نیز نمی‌توانند به صورت کامل جایگزین مراقب‌ها یا پرستاران و در واقع تعامل‌های انسانی شوند. با این حال وجود چنین فناوری‌هایی می‌تواند در کنار حمایت‌های افراد مراقب، بسیار کمک‌کننده‌باشد و از فشار نگهداری از بیماران مبتلا به این بیماری بکاهد.

ابزارهای ارتباطی ویژه

توجه به احساسات و حال و احوال افراد مبتلا به آلزایمر نقش مهمی در روند بیماری آنها دارد. به همین دلیل فناوری‌های زیادی در خصوص توسعه روابط اجتماعی و کمک به حفظ ارتباطات افراد مبتلا با نزدیکانشان در دنیا توسعه پیدا کرده‌ است.

این فناوری‌ها با نمایش بخش‌های مختلف خاطرات فرد به صورت عکس، ویدئو و تحریک حواس مختلف از جمله بینایی، شنوایی، لامسه و حتی بویایی فرد را به صورت پیوسته، به کاهش سرعت روند پیشروی بیماری کمک می‌کنند. حتی برخی شرکت‌ها برنامه‌هایی را برای تولید بازی‌های تعاملی با استفاده از عکس‌های خانوادگی و تصاویر مختلف شخصی طراحی کرده‌اند و به فرد مبتلا امکان می‌دهند با انجام بازی، مواردی را به این تصاویر اضافه و احساس‌شان را بیان کنند. به این روش، افراد مراقب نیز بهتر می‌توانند از حس و حال فرد بیمار و آنچه در فکرش می‌گذرد مطلع شوند.

ابزارهای موقعیت‌ یاب

در روند پیشرفت بیماری فراموشی و آلزایمر، فرد به‌تدریج بخشی از حافظه‌اش را از دست می‌دهد. به همین خاطر ممکن است مکان‌ها و محیط آشنا نیز برایش ناآشنا به نظر برسد.

مشکلات جهت‌یابی و گم‌شدن این افراد از سخت‌ترین چالش‌هایی است که اطرافیان و افراد مراقبشان با آن روبه‌رو هستند.

به همین جهت یکی از حیاتی‌ترین و کارگشاترین فناوری‌هایی که در جهت آسایش این افراد تولید شده، فناوری‌هایی مربوط به مکان‌یابی است.

اکنون ابزارهای پوشیدنی برای این بیماران در حال تولید است که می‌تواند به صورت لحظه‌ای موقعیت فرد را نشان دهد یا در صورت زمین‌ خوردن احتمالی آنها، موضوع را به اطرافیان خبر دهد یا حتی اگر فرد بیش از حد تعیین شده از منزل دور شد به‌اطرافیانشان پیام هشدار ارسال کند.

همچنین دکمه‌ای برای برقراری ارتباط ضروری روی این ابزارهای پوشیدنی تعبیه می‌شود که فرد در شرایطی که احساس کمک کرد بتواند بلافاصله با خانواده یا مراقب خود ارتباط صوتی برقرار کند.

عسل اخویان طهرانی - دانش / روزنامه جام جم