جای خالی سیستم پایش جهش ویروس

اکنون بیش از ۱۴ماه است که از ورود کووید ۱۹ به کشور می‌گذرد و مساله ای که مشخص است این‌که ویروس با گذر زمان و انتقال از فردی به فرد دیگر، دچار جهش‌هایی می‌شود که گاهی اوقات ممکن است باعث تغییر رفتار ویروس شود؛ تغییر رفتاری که گاهی منجر به سرایت‌پذیری بالاتر ویروس می‌شود و گاهی هم‌شدت بیماری‌زایی‌اش را افزایش می‌دهد؛ درعین‌حال که می‌تواند باعث ایجاد ویروس‌های جدید با سرایت‌پذیری و بیماری‌زایی کمتر هم بشود.

بعضی از واریانت‌های جدید، نسبت به واریانت‌های شناخته‌شده قبلی ایمنی کافی ندارند و این موضوع را پیچیده‌تر می‌کند. طبیعتا با پذیرفتن چنین واقعیتی و به‌واسطه روبه‌رو شدن باتجربه جهش‌های قبلی، نکته‌ای که امروز در همه کشورهای دنیا، مهم و ضروری به نظر می‌رسد، وجود نظام پایش جهش‌های این ویروس است که بدانیم با گردش این ویروس در هر نقطه از کشور، آیا جهشی اتفاق افتاده است یا نه و آیا تغییری در رفتار آن روی‌داده یا نه؟ از طرفی ما نباید صرفا به‌دنبال جهش‌های شناخته‌شده بانام و عنوان و مبدأ خاصی باشیم بلکه احتمالا در کشور خود ما هم جهش‌های خاصی در ویروس رخ‌داده که نباید آنها را نادیده بگیریم و غافل شویم. به نظر می‌رسد مادامی‌که نتوانیم نظام پایش خوب و مناسبی در مورد جهش‌های ویروس کرونا داشته باشیم، دور از ذهن نیست اتفاقی که با موتاسیون انگلیسی در کشور روی داد، دوباره در تکرار و باعث شود تا دچار چالش‌های بدی شویم.

درواقع بهتر است به‌جز جهش‌های شناخته‌شده مثل انواع انگلیسی، آفریقایی و برزیلی و هندی، انواع جهش‌ها در کشور پایش شود تا بتوانیم به‌موقع و در کوتاه‌ترین زمان ممکن با آنها مقابله کنیم.

طبیعتا متعاقب شناسایی جهش‌های صورت‌گرفته در ویروس، باید ‌ برنامه‌ای مدون و دقیق داشته باشیم که بتوانیم روند رو به رشد بیماری را کنترل کنیم؛ برنامه‌ای که در ابتدایی‌ترین مرحله با ایجاد زیرساخت تشخیص و پایش جهش‌ ها شکل می‌گیرد و با شناسایی بسیار سریع مناطق درگیر، مانند مرزها و راه‌های ارتباطی با کشورهای درگیر و درنهایت اقداماتی مانند ایزوله کردن و محدودسازی مناطق مشخص‌شده می‌تواند ادامه پیدا کند تا در برخورد با دیگر جهش‌ های ویروس به سرنوشت ویروس انگلیسی که امروز در کشور فراگیر شده است، دچار نشویم.

احسان مصطفوی - اپیدمیولوژیست / روزنامه جام جم